Solana Nedir? Son Güncellemeler ve Yüksek Kazanç Potansiyeli

Yazar
Yazar
Seher Eroğlu
Yazar Hakkında

Kripto para ve coin piyasalarında uzman bir içerik üreticisiyim. KuCoin gibi büyük borsaların sosyal medya yönetiminde deneyimliyim, güncel trendleri takip ederek değerli içgörüler...

Last updated: 
Neden Cryptonews’e Güvenebilirsiniz?

On yılı aşkın süredir kripto para dünyasını kapsamlı bir şekilde takip eden Cryptonews, güvenebileceğiniz yetkin analizler sunar. Gazetecilikte ve analizde deneyimli ekibimiz, derin piyasa bilgilerini blockchain teknolojilerinin pratik testleriyle birleştirir. Gerçeklere dayalı doğruluk ve tarafsız raporlama konusunda katı editoryal yönergeleri koruyoruz; hem köklü kripto paralar hem de yeni projeler hakkında bilgilendirici içerikler sunuyoruz. Sektördeki uzun süredir varlığımız ve kaliteli gazeteciliğe olan bağlılığımız, Cryptonews'i dijital varlıklar dünyasında güvenilir bir kaynak haline getiriyor. Cryptonews hakkında daha fazla bilgi edinin.

Solana, yüksek hız, düşük ücret ve ölçeklenebilirlik özellikleriyle öne çıkan bir blokzincir ağıdır. 2020’de piyasaya sürülen Solana, tıpkı Ethereum gibi akıllı sözleşmeleri, merkeziyetsiz uygulamaları (dApp) ve dijital varlıkları destekler. Ancak daha hızlı ve daha ucuzdur.

Solana, proof-of-stake (PoS) adı verilen bir konsensüs mekanizmasını, proof-of-history (PoH) adındaki benzersiz bir zamanlama sistemiyle birlikte kullanır. Bu yapı, ağın senkronize kalmasını sağlar ve saniyede binlerce işlemi neredeyse anında sonuçlandırır.

Haziran 2025 itibarıyla Solana, 198 milyar dolarlık bir ekosistemi destekliyor. Tokenı SOL’un piyasa değeri ise $93.73B seviyesinin üzerinde. Küresel sıralamada altıncı sırada yer alıyor ve verimli, ölçeklenebilir blokzincir uygulamaları geliştirmek isteyenler arasında oldukça popüler.

Şimdi Solana’yı daha yakından tanıyalım ve bu başarıyı getiren temel özelliklerine bakalım.

Öne Çıkan Noktalar

  • Solana, hız, düşük ücret ve yüksek işlem kapasitesine odaklanan güçlü bir blokzincir ağıdır.
  • Ağı daha verimli hâle getirmek için proof-of-stake (PoS) ve buna ek olarak proof-of-history (PoH) sistemlerini birlikte kullanır.
  • Solana ekosisteminin temelini, pasif gelir elde etmek için stake edilebilen SOL coin oluşturur.
  • 2025’in sonlarında gelmesi beklenen Firedancer ve Alpenglow güncellemeleri, Solana ağında önemli gelişmeler sağlayacak. İşlem hızı artacak, ağ daha güvenilir ve merkeziyetsiz hâle gelecek. Aynı zamanda daha fazla işlem kapasitesine ulaşılacak.

Solana Nedir?


Solana, akıllı sözleşmeler sayesinde merkeziyetsiz uygulamaları (dApp) ve kripto projelerini destekleyen bir blokzincir ağıdır.

Ağın yerel kripto para birimi SOL, kullanıcıların ağdaki işlemlere katılmasını ve yönetime dahil olmasını sağlar.

Solana, Ethereum, BNB Chain veya Avalanche gibi benzer özellikler sunsa da, önceliği yüksek performanstır. En hızlı blokzincirlerden biri olan Solana, özellikle hız, işlem kapasitesi ve düşük maliyete odaklanır.

Solana’nın yüksek performansı sayesinde, blokzincir tabanlı uygulamalar kesintisiz ve Web2 benzeri bir deneyim sunabilir. Ethereum her ne kadar Web3 alanında önde olsa da, sık sık ağ tıkanıklığı ve yüksek işlem ücretleriyle karşılaştığı için yoğun işlem gerektiren dApp’ler için pek uygun değildir.

Teorik olarak Solana, saniyede 65.000 işlem (TPS) kapasitesine ulaşabilirken, Ethereum bu alanda sadece yaklaşık 15 TPS sunar.

Chainspect verilerine göre Solana, şu anda tüm ağlar arasında en yüksek işlem hızına sahip ve BNB Chain ile Tron gibi rakiplerini geride bırakmış durumda.

Solana nedir

Solana’nın saniyede 65.000 işlem kapasitesi tesadüf değil. Dünyanın en büyük ödeme sağlayıcısı olan Visa’nın işlem gücüne rakip olmak için tasarlandı. Visa ile benzer bir teorik kapasiteye sahip. Bu da, blokzincir teknolojisinin geleneksel finansla rekabet edebileceğini gösteriyor.

Solana, yüksek işlem kapasitesinin yanı sıra oldukça hızlıdır ve işlemleri ortalama 13 saniyede tamamlar. Bu, Ethereum’un yaklaşık 16 dakikalık onay süresine göre çok daha hızlıdır.

Ancak Solana, işlemleri neredeyse anında onaylayan Algorand, Avalanche ve Sonic gibi bazı ağların gerisinde kalıyor. Alpenglow güncellemesiyle bu sürenin 100 kat azaltılması hedefleniyor.

Ayrıca Solana, en düşük işlem ücretli blokzincirlerden biridir. Ortalama işlem ücreti sadece $0.01’dir ve bu, Avalanche veya Ton’dan daha ucuzdur.

Solana işlem ücretleri

Web3 alanında benimsenmeyi hızlandırmak için Solana, geliştiricilere birçok araç sunar.

Solana’nın Hikâyesi Nasıl Başladı?


Solana’nın temelleri 2017 yılında bilgisayar mühendisi Anatoly Yakovenko tarafından atıldı.

Yakovenko, mevcut blokzincir altyapılarını geliştirmek için PoH (proof-of-history) adını verdiği yeni bir fikir ortaya koydu. Bu yenilik, Solana’nın yüksek performanslı yapısının temelini oluşturdu.

  • Yakovenko, Illinois Üniversitesi Urbana-Champaign’de eğitim aldı ve Solana’yı kurmadan önce Qualcomm ve Dropbox’ta çalıştı.
  • 2017 yılında Solana Labs’i kurdu ve sonraki yıllarda çeşitli testnet sürümleri yayımladı.
  • 2020’de ise, SOL token için düzenlenen ön satışta 1.76 milyon dolar topladı. Kısa bir süre sonra Solana’nın mainnet beta sürümünü başlattı.
  • Ön satışın yanı sıra, Solana özel token satışlarından da yüz milyonlarca dolar topladı.
  • 2018 ve 2019 yılları arasında düzenlenen özel turlarda toplamda 20 milyon dolardan fazla yatırım aldı.
  • Haziran 2021’de ise Solana Labs, Seri A turunda 314.15 milyon dolar fon topladı.

O zamandan beri Solana, altyapısını sürekli geliştiriyor ve yeni özellikler eklemeye devam ediyor.

Solana Nasıl Çalışır?


Alpenglow güncellemesi ve diğer yenilikleri ele almadan önce, Solana’nın son beş yılda nasıl çalıştığını anlamakta fayda var.

Solana’nın yüksek performansı, proof-of-stake (PoS) ve proof-of-history (PoH) sistemlerinin birlikte kullanılmasından kaynaklanıyor. Bu özel yapı sayesinde Solana, işlemleri hem hızlı hem de verimli şekilde gerçekleştirebiliyor.

Proof-of-Stake (PoS)

Solana, PoS sistemini kullanır. Bu modelde, SOL sahipleri coinlerini ağ doğrulayıcılarına (validator) devreder.

Validatorlar ağı çalıştıran ve güvenliğini sağlayan temel nodelardır. İşlemleri içeren yeni blokları oluşturur ve doğrulama yaparlar. Stake edilen coin miktarına göre SOL ödülleri kazanırlar. Bu ödüllerin bir kısmı, coinlerini onlara devreden kullanıcılarla paylaşılır.

Solana’daki doğrulayıcılar, Ethereum’a kıyasla çok daha güçlü donanımlar kullanmak zorundadır. Örneğin bir Solana node’u çalıştırmak için en az 256 GB RAM (Ethereum’da bu 8 GB), 12 çekirdekli işlemci ve 1 TB’tan fazla depolama alanı gerekir.

Haziran 2025 itibariyle 1.220 doğrulayıcı bulunuyor. Bunlardan 21’i, toplam stake miktarının %33’ünden fazlasını kontrol ettiği için “süper azınlık” (superminority) olarak adlandırılıyor. Öne çıkan doğrulayıcılar arasında Helius, Binance, Coinbase, Ledger ve SOL Community yer alıyor.

Solana doğrulayıcıları dünya genelinde dağılmış olsa da, en yoğun olarak Avrupa ve Kuzey Amerika’da bulunuyor.

Solana nasıl çalışır

Solana’nın PoS algoritması, yoğun işlem gücü gerektiren Bitcoin’in proof-of-work (PoW) sistemine göre çok daha verimlidir. Hatta Solana’da yapılan her işlem, bir Google aramasından bile daha az enerji tüketir.

En Çevreci Kripto Paralar

Proof-of-History (PoH)

Solana’yı diğer ağlardan ayıran en önemli özellik, PoH mekanizmasıdır. Bu sistem, tüm ağ işlemlerini sıraya koyan ve zaman bilgisi ekleyen kriptografik bir saat gibi çalışır.

PoH sayesinde doğrulayıcılar işlemleri aynı anda (paralel) işleyebilir. Bu da hem işlem kapasitesini artırır hem de ağ tıkanıklığını azaltır. İşlemler bloğa eklenmeden önce zaman bilgisi aldığı için doğrulama süreci çok daha hızlı hâle gelir.

PoH algoritması, Solana’nın Tower BFT sistemiyle yakından bağlantılıdır. Bu sistem, bazı node’lar çalışmasa ya da yanlış bilgi gönderse bile doğrulayıcıların ağ üzerinde uzlaşmasını sağlar.

PoH sayesinde doğrulayıcılar, işlemlerin sırasını birbiriyle iletişim kurmadan da bilir. Bu da, Tower BFT’nin diğer ağlarda sık görülen yoğun iletişim ihtiyacını azaltmasına yardımcı olur.

Her yeni blok, doğrulayıcıların oylamasına sunulur. Blokların ağa eklenmesi için doğrulayıcıların en az %66’sının onay vermesi gerekir.

Diğer Öne Çıkan Özellikler

Bugün Solana’nın yüksek performansında rol oynayan bazı önemli sistemler şunlardır:

  • Gulf Stream: Onay bekleyen işlem sayısını azaltır, böylece ağ saniyede 65.000’e kadar işlemi kaldırabilir.
  • Turbine: Verileri daha küçük parçalara ayırarak node’lar arasında daha hızlı iletilmesini sağlar.
  • Sealevel: Ağın aynı anda birçok işlemi paralel olarak işleyebilmesini sağlar.
  • Pipelining: Gelen verilerin işlenme hızını artırarak ağı verimli hâle getirir.
  • Cloudbreak: Verilerin daha hızlı okunmasını ve SSD disklerde verimli şekilde saklanmasını sağlayan veritabanı sistemidir.
  • Archivers: Tüm işlem geçmişinin saklandığı sistemdir.

Solana öne çıkan özellikleri

Yaklaşan Güncellemeler: Firedancer ve Alpenglow


Zaten yüksek performans sunan Solana, Firedancer güncellemesiyle daha da güçlenecek. Bu güncelleme, Solana’nın altyapısını geliştirmek için bağımsız bir doğrulayıcı (validator) yazılımının ağa entegre edilmesini amaçlıyor.

Web3 altyapı şirketi Jump Crypto tarafından geliştirilen Firedancer, teorik olarak saniyede 1 milyondan fazla işlem yapabilecek kapasiteye sahip. Bu, Solana’nın mevcut işlem hızının kat kat üzerinde. Yazılım uzun süredir test ağında deneniyor ve 2025’te ana ağa geçmesi planlanıyor.

Solana’ya şimdiye kadar gelecek en büyük güncellemelerden biri, Alpenglow adlı sistem olacak. Bu güncelleme, ağın konsensüs yapısını tamamen yenileyecek.

PoH (proof-of-history) ve bazı nodelar çalışmasa bile uzlaşmayı sağlayan Tower BFT sistemi devre dışı bırakılacak.

Bu büyük değişim planı, Mayıs 2025 ortasında duyuruldu. Hedeflerden biri de işlem onay süresini 13 saniyeden 100 milisaniyeye indirerek tam 100 kat hızlandırmak.

Alpenglow Nasıl Çalışacak?

Alpenglow güncellemesiyle birlikte Solana, PoH ve Tower BFT sistemlerini tamamen kaldıracak. Ağı güçlendirmek için PoS mekanizmasına odaklanacak.

Ağda iki yeni özellik devreye girecek: Votor ve Rotor

➡️ Votor, oylama ve blok onaylama işlemlerini yönetecek. Daha önce doğrulayıcılar bilgileri “gossip” adı verilen yavaş bir yöntemle nodelarla paylaşırdı. Votor sayesinde bu iletişim paralel ve çok daha hızlı olacak, böylece gecikmeler azalacak.

➡️ Rotor ise veri dağıtım protokolü olarak görev yapacak ve ağ içi iletişimi daha düzenli ve verimli hâle getirecek.

Nodelar, yeni bloklar için aynı anda oy kullanabilecek. Bu da işlem süresini önemli ölçüde kısaltacak. Eğer stake miktarının %80’i bir bloğu onaylarsa, bu blok “noter onayı” alır ve kesinleşir.

Eğer bu orana ulaşılamazsa, yaklaşık %60 stake ile ikinci bir onay turu yapılabilir ve bu da güvenliği riske atmadan işlemi tamamlar.

Bu değişiklikler sayesinde Solana çok daha hızlı çalışacak ve işlemler 100 milisaniyeye kadar düşecek.

Alpenglow güncellemesi

Solana’yı Diğer Ağlardan Ayıran Nedir?


Solana, yüksek performansı Layer 1 seviyesinde sağlayabilen özel tasarımıyla diğer PoS ağlardan ayrılır. Doğrudan rakibi Ethereum ise, işlem hızını artırmak için Layer 2 rollup çözümlerine ihtiyaç duyar. Bu da ağı daha karmaşık ve parçalı hâle getirir.

Temel yenilikleri sayesinde Solana hâlihazırda en hızlı blokzincirlerden biridir. Alpenglow güncellemesiyle bu performansı daha da ileri taşımayı hedefliyor.

Solana Mobile

Solana’yı diğer ağlardan ayıran ilginç özelliklerden biri, Web3 araçlarıyla entegre çalışan kendi akıllı telefonunu üretmesidir.

İlk cihaz Solana Saga, 2023’te piyasaya sürüldü. 2025’in başında ise Solana Mobile, ikinci nesil telefonunu tanıttı: Solana Seeker. Bu model, Solana’nın mobil ekosistemini desteklemek için özel token SKR ile birlikte gelecek.

Solana Seeker; Web3 özellikleri, donanım cüzdanı, yeni bir sistem mimarisi ve blokzincir tabanlı oyunlar için özel çözümler sunacak.

Solana Mobile

Solana’nın Artıları ve Eksileri


Solana, son iki yılda hızla benimsenen yüksek performanslı bir blokzincir ağıdır. Ancak bazı güçlü yönlerinin yanında çeşitli zorluklarla da karşı karşıyadır.

İşte Solana’nın artı ve eksi yönlerinin kısa bir özeti:

Solana’nın Artıları

  • Yüksek İşlem Hızı: Solana, teorik olarak saniyede 65.000 işlem gerçekleştirebilir. Bu da onu en hızlı ağlardan biri yapar.
  • Düşük Ücretler: İşlem başına ücret genellikle $0.01’in altındadır.
  • Ölçeklenebilir Altyapı: PoH sistemi ve yakında gelecek Alpenglow güncellemesi ile artan Web3 talebine kolayca uyum sağlar.
  • Enerji Verimliliği: PoS yapısı sayesinde enerji tüketimi oldukça düşüktür.
  • Geliştirici Dostu Ekosistem: dApp geliştirmek ve yeni tokenlar oluşturmak için kapsamlı araçlar ve destek sunar.
  • Stake Ödülleri: Ortalama %8 stake getirisi ile kullanıcılar pasif gelir elde edebilir.

Solana’nın Eksileri

  • Ağ Kesintileri: Yüksek işlem kapasitesine rağmen Solana, geçmişte birkaç kez ağ kesintisi yaşadı. Bu durum, güvenilirliği konusunda soru işaretlerine yol açtı.
  • Yüksek Donanım Gereksinimi: Doğrulayıcı node çalıştırmak için güçlü bir donanıma ihtiyaç var. Bu da küçük yatırımcılar için dezavantaj oluşturuyor.
  • Merkeziyetsizlik Riski: Doğrulayıcı sayısı Ethereum ve bazı diğer PoS ağlara göre daha az, bu da merkezileşme riskini artırıyor.
  • Ekip Odaklı Gelişim: Solana’nın gelişimi büyük ölçüde çekirdek ekibe bağlı. Topluluk katılımı, bazı diğer ağlara kıyasla daha sınırlı.

Solana Güvenilir mi?


Solana, işlemlerin banka ya da devlet gibi merkezi bir otoriteye ihtiyaç duyulmadan gerçekleştiği, merkeziyetsiz bir blokzincir ağıdır.

PoS ve PoH sistemlerinin birleşimi, doğrulayıcıların şeffaf ve verimli şekilde uzlaşmasını sağlar. Bu mimari, ağın güvenliğini destekleyen önemli bir avantajdır.

Ancak Solana zaman zaman yaşanan ağ kesintileriyle de biliniyor. Bu durum, güvenilirliği konusunda bazı soru işaretleri doğuruyor. Kesintilerin nedeni genellikle ani trafik artışı, aşırı yüklenen doğrulayıcılar veya yazılım hataları olabiliyor.

Buna rağmen Solana ekibi, ağın performansını arttırmak için sürekli olarak iyileştirmeler yapıyor. Son beş yılda Solana toplam yedi kesinti yaşadı. Bunların beşi istemci kaynaklı yazılım hatalarından, ikisi ise yoğun işlem yükünden kaynaklandı.

Solana Güvenilir mi

Solana, ağın durumunu izlemek ve geçmişte yaşanan kesintileri görmek için özel bir takip sayfası sunar.

Bugün ağın durumu önceye göre oldukça iyileşti. Eskiden ağda öncelikli işlem ücretleri ve yerel ücret piyasası gibi özellikler yoktu. Bu da tıkanıklıklara neden oluyordu. Ancak bu özellikler geçen yıl devreye alındıktan sonra Solana benzer kesintiler yaşamadı.

Ayrıca Solana, güvenliği artırmak için yazılım açıklarını bulan araştırmacılara ödül veren hata bulma (bug bounty) programları sunuyor.

Buna ek olarak, Firedancer istemcisi de bağımsız bir hata ödül programı yürütüyor ve kritik açıklar için 500.000 dolara kadar ödül veriyor.

Solana Ne İçin Kullanılır?


Hızlı ve ölçeklenebilir yapısı sayesinde Solana, Web3 dünyasında finans, oyun ve dijital koleksiyonlar gibi birçok alanda kullanılabilir. İşte ağ üzerindeki başlıca kullanım alanlarına kısa bir bakış:

DeFi (Merkeziyetsiz Finans)

Solana, merkeziyetsiz finans (DeFi) alanında hızla öne çıkan önemli blokzincirlerden biri hâline geldi. DeFi, geleneksel finans hizmetlerinin merkeziyetsiz yapılar üzerinden sunulduğu bir sektördür.

Haziran 2025 itibarıyla Solana’daki toplam kilitli değer (TVL) 11 milyar doların üzerindedir. Bu da, Solana’nın DeFi ekosisteminde toplam likiditenin yaklaşık %9’unu oluşturduğunu gösterir. Yine de liderlik hâlâ %54 pay ile Ethereum’da.

en iyi DeFi platformları

Solana üzerinde en çok kullanılan DeFi uygulamaları arasında, Jupiter ve Raydium gibi merkeziyetsiz borsalar (DEX) ve alım-satım platformları yer alır.

Meme Coinler

Solana, Ethereum’dan sonra en büyük meme coin ekosistemine sahiptir. TRUMP, BONK, dogwifhat (WIF) ve Pudgy Penguins (PENGU) gibi Solana tabanlı projeler, piyasa değeri en yüksek 10 meme coin arasında yer alır. En popüler Solana meme coinlerinin toplam piyasa değeri 13 milyar doları aşmıştır.

Meme coinler, Solana’daki DEX işlemlerinin en büyük itici gücüdür. Raydium ve PumpSwap gibi platformlar, günlük yüz milyonlarca dolarlık işlem hacmine ulaşmaktadır.

NFT’ler

Düşük işlem ücretleri sayesinde, birçok sanatçı ve geliştirici NFT’lerini Solana üzerinde üretmeyi tercih ediyor. Bu durum, Solana’nın hızla büyüyen NFT topluluğunu daha da güçlendiriyor.

Bugüne kadar Solana ağı üzerinde 110 milyondan fazla NFT üretildi ve 14 milyondan fazla cüzdan en az bir NFT tuttu. State compression yöntemiyle bir NFT üretmenin maliyeti yalnızca 0.00011 dolar. Normal şartlarda ise bu ücret 0.01 ile 1 dolar arasında değişiyor.

Solana tabanlı en popüler NFT koleksiyonları arasında Frogana, FAB Punks ve Okay Bears yer alıyor.

Solana, işlem hacmine göre Bitcoin, Ronin ve Polygon’u geride bırakarak en büyük ikinci NFT ağı haline geldi. Aynı zamanda en fazla alıcı ve satıcıya sahip zincir konumunda.

en iyi NFT platformları

Oyun (Gaming)

Solana, Ronin veya Beam gibi oyun odaklı blokzincirler kadar uzmanlaşmış olmasa da, Web3 oyun dünyasında güçlü bir varlığa sahip.

DappRadar verilerine göre, oyunlar tüm dApp aktivitelerinin neredeyse üçte birini oluşturuyor. Solana da bu alanda hakimiyetini arttırmak için oyun geliştiricileri ve oyuncuları kendine çekmeye çalışıyor.

Ağda öne çıkan oyunlar arasında MomoAI ve Star Atlas yer alıyor.

Dikkat çekici bir şekilde, işlem sayısına göre Solana şu anda en büyük beşinci oyun zinciri konumunda.

Solana nedir

Solana ve Ethereum Karşılaştırması


Solana, Ethereum’un yaşadığı bazı sorunlara çözüm getirmek amacıyla geliştirildi ve zamanla doğrudan rakibi hâline geldi. İki ağı karşılaştırarak hangisinin öne çıktığını görelim:

Hız ve Ölçeklenebilirlik

Ethereum, 2022’deki Merge yükseltmesiyle PoW algoritmasını PoS ile değiştirdi ve daha verimli hâle geldi. Ancak bu değişim, Solana’nın hızına ulaşmak için yeterli olmadı.

Solana’nın ölçülen en yüksek işlem hızı saniyede 2.909 (TPS), Ethereum’da ise bu rakam sadece 62.

Günlük ortalama işlem sayısında da Solana önde: Günde yaklaşık 100 milyon işlem yaparken, Ethereum 1.4 milyon işlem gerçekleştiriyor.

Solana ve Ethereum Karşılaştırması

Ayrıca Solana, işlem kapasitesi (throughput) açısından da Ethereum’a göre çok daha yüksek bir performans sunuyor.

Firedancer güncellemesinden sonra saniyede 1 GB’yi aşabilecek bir veri işleme hızına ulaşması bekleniyor. Ethereum ise şu anda sadece yaklaşık 1 MB/s hızında işlem yapabiliyor.

Solana işlem kapasitesi

Ethereum, ölçeklenebilirlik için farklı rollup çözümlerine ihtiyaç duysa da, Solana bu kapasiteyi doğrudan kendi Layer 1 yapısıyla sağlayabiliyor.

İşlem Ücretleri

2025 yılı içinde 10 dolara kadar çıkan Ethereum işlem ücretleri, Haziran ayında ortalama 0.70 dolara kadar düştü. Ancak bu hâlâ, Solana’nın ortalama 0.01 dolarlık işlem ücretine göre oldukça yüksek.

Düşük maliyetleri sayesinde Solana, verimli çalışan dApp’ler için en uygun ağlardan biri olarak öne çıkıyor.

En Düşük İşlem Ücretli Kriptolar

Ekosistem

Ethereum, çok daha büyük ve çeşitli bir dApp ekosistemine sahiptir. Ancak Solana, özellikle 2023’ten bu yana etkileyici bir büyüme sergilemiştir.

Daha önce de belirtildiği gibi, Ethereum DeFi sektöründeki toplam kilitli değerin (TVL) %50’sinden fazlasını temsil eder. Bu miktar Haziran 2025 itibariyle 68 milyar doların üzerindedir. Solana ise 11 milyar doları aşarak sektörde yaklaşık %9’luk bir paya ulaşmıştır.

Ethereum NFT alanında lider konumda olsa da, Solana bu alandaki varlığını hızla artırıyor. 2023 sonunda CryptoSlam verilerine göre, Solana’nın aylık NFT satış hacmi ilk kez Ethereum’u geçti.

Günlük aktif adres sayısına bakıldığında ise Solana, tüm blokzincirler arasında en yüksek benimsenme oranına sahip. 2023 sonunda aktif cüzdan sayısı Ethereum’u aşan Solana, o günden bu yana liderliği bırakmadı.

Solana’da günlük 5 milyondan fazla aktif cüzdan bulunuyor — bu da Ethereum’un 10 katı.

Solana günlük işlem hacmi

Konsensüs: PoH + PoS ve PoS Karşılaştırması

Her iki ağ da konsensüs sağlamak için proof-of-stake (PoS) mekanizmasını kullanır. Ancak Solana, verimliliği artırmak için buna ek olarak proof-of-history (PoH) özelliğini geliştirmiştir.

Tüm PoS sistemlerinde olduğu gibi, kullanıcılar yerel coinlerini stake ederek pasif gelir elde edebilir. Ethereum’da doğrudan ağ üzerinde stake yapmak için en az 32 ETH gerekir. (bugünkü fiyatlarla 84.000 doların üzerinde). Bu da bireysel kullanıcılar için yüksek bir giriş engeli oluşturur.

Solana’da minimum stake miktarı yoktur; ancak doğrulayıcı olmak isteyenler için Ethereum’dan daha güçlü donanım gereksinimleri bulunur.

Bu engeller, bireysel kullanıcıların coinlerini mevcut doğrulayıcılara devretmesini teşvik eder. Ayrıca her iki zincirde de likit staking platformlarının gelişmesine yol açmıştır. Bu platformlar sayesinde kullanıcılar istedikleri miktarda coin stake edebilir. Karşılığında DeFi uygulamalarında kullanılabilen türev tokenlar alabilir.

Ethereum’un likit staking ekosistemi yaklaşık 35 milyar dolar değerindeyken, Solana’daki büyüklük yaklaşık 10 milyar dolardır. ETH stake getirisi yıllık ortalama %3 civarındayken, SOL için bu oran yaklaşık %8’dir.

Haziran 2025 itibariyle Ethereum, Solana’ya kıyasla 10 kat daha fazla doğrulayıcı node’a sahip. Bu durum, teoride Ethereum’un daha merkeziyetsiz olduğunu gösteriyor.

Ancak Solana saldırılara karşı daha dayanıklı olabilir. Çünkü Solana’nın Nakamoto Katsayısı 20 iken, Ethereum’un yalnızca 2. Bu katsayı, bir blokzinciri ele geçirmek için gereken minimum doğrulayıcı sayısını ifade eder.

Kazanan: Solana

Hız, maliyet ve ölçeklenebilirlik açısından sunduğu eşsiz performans sayesinde Solana çoğu alanda öne çıkıyor.

Buna karşın Ethereum, daha geniş ve çeşitli bir ekosisteme sahip. Geliştiriciler, Ethereum’un BNB Chain, Avalanche ve çeşitli Katman-2 ağlarıyla uyumlu çalışabilmesi nedeniyle hâlâ bu ağı tercih ediyor.

Sonuç olarak, tercih edilmesi gereken ağ kullanıcı hedeflerine bağlıdır. Yoğun işlem gerektiren uygulamalar için Solana öne çıkarken, EVM uyumlu projeler Ethereum veya onun Katman-2 çözümlerini değerlendirebilir.

Solana Nasıl Kullanılır?


Solana kullanmaya başlamak aslında oldukça kolay. Öncelikle, Solana uyumlu bir cüzdana ihtiyacınız olacak. Yeni başlayanlar için en popüler seçeneklerden biri Phantom cüzdanıdır. Bu cüzdanı tarayıcı eklentisi ya da mobil uygulama olarak indirip kurabilir. Ardından cüzdanınızı oluşturup kurtarma ifadenizi güvenli bir yerde saklayabilirsiniz.

Sonraki adımda, cüzdanınıza sol logoSOL +8.62% yüklemeniz gerekir. SOL, Solana’nın yerel tokenıdır. SOL’u Binance veya Coinbase gibi en iyi kripto borsalarından satın alabilir ve cüzdan adresinize gönderebilirsiniz. Ayrıca, bazı cüzdan uygulamalarından doğrudan SOL satın almak da mümkündür.

Kurulumu tamamladıktan sonra Solana ekosistemini keşfetmeye başlayabilirsiniz:

  • DeFi deneyimi yaşamak istiyorsanız, Jupiter veya Marinade gibi platformları ziyaret edebilirsiniz.
  • NFT’lerle ilgileniyorsanız, Solana’nın önde gelen NFT pazarı Magic Eden’e göz atabilirsiniz.

Geliştiriciler, Rust dili veya Solana’nın SDK’ları aracılığıyla Solana ile etkileşim kurabilir. dApp’ler ise RPC nodeları ya da Helius ve QuickNode gibi API’ler üzerinden ağa bağlanabilir.

Solana Cüzdanı Nasıl Seçilir?

SOL satın almak ve saklamak için, bu ağı destekleyen bir kripto cüzdanına ihtiyacınız olacak.

Solana, Ethereum uyumlu (EVM) olmadığı için geçmişte popüler non-custodial DeFi cüzdanlarında SOL saklamak zordu. Ancak artık bu durum değişti. Günümüzde SOL için kullanılabilecek birçok güvenli cüzdan seçeneği bulunuyor.

En popüler Solana cüzdanları şunlardır:

  • Phantom: Tarayıcı eklentisi olarak çalışan bu cüzdan, Solana dApp’leriyle etkileşim kurmanıza, SOL gönderip almanıza ve stake işlemleri yapmanıza olanak tanır.
  • Solflare: Hem mobil uygulama hem de tarayıcı eklentisi olarak kullanılabilen, Solana’ya özel bir başka cüzdandır.
  • Sollet: Web tabanlı bir cüzdandır. Özellikle Solana tabanlı meme coinleri saklamak ve merkeziyetsiz borsalarla işlem yapmak için tercih edilir.

27 Mayıs 2025 itibarıyla, en popüler EVM cüzdanı MetaMask, Solana desteği sunduğunu açıkladı. Artık kullanıcılar bu cüzdanla Solana varlıklarını saklayabilir ve Solana dApp’leriyle etkileşime geçebilir.

Cüzdan seçerken hedeflerinizi göz önünde bulundurun:

  • Eğer SOL stake etmek istiyorsanız, Phantom gibi Solana’ya özel cüzdanlar en uygun seçenektir.
  • Hem EVM hem de Solana varlıklarını tek cüzdanda tutmak istiyorsanız, MetaMask en iyi tercihtir.
  • Uzun vadeli ve güvenli saklama için ise, Ledger veya Trezor gibi donanım cüzdanları (soğuk cüzdanlar) kullanılabilir. Bu cüzdanlar, varlıklarınızı çevrimdışı şekilde saklar.

Solana Staking

Solana, bir Proof-of-Stake (PoS) ağı olarak kullanıcıların SOL tokenlarını stake ederek ödül kazanmalarını sağlar.

İşte Solana stake etmek için izleyebileceğiniz basit adımlar:

  1. SOL Satın Alın: Binance, Coinbase, Raydium veya Phantom gibi platformlardan SOL alabilirsiniz.
  2. Cüzdanınıza Aktarın: SOL tokenlarını borsadan Phantom ya da Sollet gibi Solana uyumlu bir cüzdana gönderin.
  3. Bir Doğrulayıcı Seçin: Cüzdanınızdan bir doğrulayıcı (validator) seçerek stake işlemini başlatabilirsiniz.
  4. Tokenları Yetkilendirin: Doğrulayıcıyı seçtikten sonra SOL’larınızı ona yetkilendirin. Dilediğiniz zaman staking işlemini durdurabilir ya da doğrulayıcıyı değiştirebilirsiniz.
  5. Ödül Kazanın: Bu aşamada, stake ettiğiniz miktara bağlı olarak SOL cinsinden ödüller kazanmaya başlarsınız.

Eğer getirinizi artırmak istiyorsanız, Jito gibi likit staking platformlarına katılabilirsiniz. Bu platformda, stake ettiğiniz SOL karşılığında JitoSOL alırsınız. Bu türev token hem staking getirisi sağlar hem de DeFi’de likidite madenciliği için kullanılabilir.

Sonuç


Solana, hız ve ölçeklenebilirlik odaklı yüksek performanslı bir blokzincir olduğunu kanıtladı. Web2 benzeri bir deneyimi blokzincire taşıyarak milyonlarca işlemi ve aktif adresi sorunsuz şekilde yönetebiliyor.

Proof-of-Stake (PoS) yapısı ve ona özel Proof-of-History (PoH) özelliği sayesinde binlerce işlemi düşük maliyetle işleyebiliyor. Yakında gelecek Alpenglow güncellemesiyle PoH kaldırılacak ancak ağın ölçeklenme kapasitesi daha da artacak.

DeFi, NFT ve oyun alanlarında hızla büyüyen ekosistemiyle Solana, lider blokzincirlerden biri olmaya devam edecek gibi görünüyor. Ethereum’a doğrudan rakip olarak öne çıktı.

Ancak zaman zaman yaşanan ağ kesintileri ve merkezileşme endişeleri gibi bazı sorunları çözmesi gerekiyor. Solana ekosistemine dahil olmak için Phantom veya MetaMask gibi uyumlu bir cüzdan kurabilirsiniz. dApp’lere ve varlıklara kolayca erişebilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)


Solana nedir?

Solana tam olarak ne işe yarar?

SOL iyi bir yatırım mı?

Solana, Bitcoin ile aynı mı?

Solana madenciliği yapılabilir mi?

Solana ağı ne kadar sık kesiliyor?

Mobil cüzdanda Solana stake edebilir miyim?

Referanslar

Crypto News in numbers
editors
Yazarlar Listeri + 66 Daha Fazla
2M+
Dünya Genelinde Aylık Aktif Kullanıcı
250+
Rehberler ve İnceleme Yazıları
8
Piyasadaki Yıllar
70
Uluslararası Yazar Ekibi

About Cryptonews

Cryptonews’te, okuyucularımızı sürekli gelişen piyasada bilinçli kararlar vermelerini sağlıyoruz. Kripto para piyasasına kapsamlı ve objektif bir bakış açısı sunmayı amaçlıyoruz.

Kripto alanında 70’den fazla profesyonelden oluşan editör ekibimiz, gazetecilik ve etik alanında en yüksek standartları korumak için titizlikle çalışmaktadır. İçeriğimizin bütünlüğünü ve güvenilirliğini sağlamak için katı editoryal yönergeleri takip ediyoruz.

Son dakika haberleri, uzman görüşleri, eğitici kaynaklar veya piyasa analizleri arıyorsanız, Cryptonews.com 2017’den beri kriptoyla ilgili her şey için başvurmanız gereken yer.