Ethereum Gas Ücretleri Nedir? Yeni Başlayanlar İçin Rehber

Ethereum blok zinciri, en büyük akıllı sözleşme platformudur ve ether (ETH), işlemler için kullanılan gas tokenidir. ETH veya başka bir ERC-20 token göndermek ya da bir akıllı sözleşme ile etkileşime geçmek için ETH ile işlem ücretini ödemeniz gerekir. Bu rehberde, Ethereum gas ücretleri nedir detaylandırarak nasıl çalıştıklarını basitçe açıklıyoruz.

Ethereum gas ücretleri, ağdaki yoğunluğa bağlı olarak gün içinde değişir. Bunu bir yol ücretine benzetebiliriz. Nasıl ki otoyol kullanımı arttıkça geçiş ücreti artar, Ethereum ağında da yoğunluk arttığında gas ücretleri yükselir. Ayrıca ETH, sadece Ethereum’da değil, Arbitrum, Base ve Optimism gibi ağlarda da işlem ücretlerini ödemek için kullanılır.

Ethereum Gas Nedir?

Kriptoda gas ücretleri nedir ve Ethereum’daki gas ne işe yarar? Gas ücretleri, bir blok zincirinde işlemleri gerçekleştirmek için ödenen ücretlerdir.

Örneğin, başka bir cüzdana ETH göndermek istediğinizde, bir işlem ücreti ödemeniz gerekir. ETH, ağın çalışmasını sağlayan bir yakıt gibi işlev görür ve bu da ona değer katan önemli unsurlardan biridir. Benzer şekilde, bir akıllı sözleşme ile etkileşime geçmek istediğinizde de ETH gas ücreti ödemeniz gerekir. Akıllı sözleşmeler, blok zinciri üzerinde çalışan bilgisayar programlarıdır.

Her işlem, transfer edilen tutarın yanı sıra bir ETH işlem ücreti de ödenir. Örneğin, birine ETH göndermek istediğinizde, gönderdiğiniz miktara ek olarak bir gas ücreti eklenir. Aşağıdaki örnekte, Ethereum ağı üzerinden token göndermek için yaklaşık 0.62 dolar ödemeniz gerektiği görülüyor.

ETH’nin fiyatı $2,516.25 olduğundan, gas ücretlerini doğrudan ETH cinsinden hesaplamak pratik olmayabilir. Bu yüzden gas ücretleri gwei ile ölçülür. Gwei, gigawei kelimesinin kısaltmasıdır. 1 gwei, 1 milyarda 1 ETH’ye eşittir. ETH’nin en küçük birimi olan wei ise 1 gwei’nin milyarda biridir.

Ethereum Gas Ücretleri Nasıl Çalışır?

Ethereum gas ücretleri, işlemin karmaşıklığına bağlı olarak değişir. Ayrıca ağdaki talep ve işlemin hızla tamamlanmasını istemeniz de ücretleri etkiler. ETH gas ücretlerini, talebe bağlı olarak kullanılan işlem gücüne ödeme yapmak gibi düşünebilirsiniz.

Bir sonraki bölümde, blok zincirinde akıllı sözleşmeleri çalıştıran Ethereum Sanal Makinesi (EVM) hakkında konuşacağız. Akıllı sözleşmelerle etkileşime geçmek için, sözleşmenin işlem karmaşıklığına göre değişen bir gas ücreti ödemeniz gerekir. Örneğin, sadece token göndermek daha az işlem gerektirdiğinden gas ücreti daha düşüktür. Ancak, birçok merkeziyetsiz finans (DeFi) protokolü, gas ücretleri açısından çok daha maliyetli olabilir.

• İşlem Karmaşıklığı: Daha karmaşık işlemler, ağa daha fazla yük bindirdiği için daha yüksek gas ücreti gerektirir.
• Base Ücret: İşleminizi gerçekleştirmek için ödemeniz gereken en düşük ücrettir. Ağdaki talebe göre değişir ve gün içinde farklılık gösterebilir. Genellikle ABD iş saatlerinde (09:00 – 17:00 EST) ağ yoğunluğu arttığından gas ücretleri daha yüksek olur.
• Öncelik Ücreti (Priority Fee): Bir işlemi hızlandırmak için ekstra ödeme yapmaktır. Taksi şoförüne bahşiş vermek gibi düşünülebilir. İşleminizin bir sonraki blokta onaylanmasını garanti altına almak için kullanılır. Bekleyen diğer işlemleri atlamanıza yardımcı olabilir.

Ethereum Gas Ücretleri Nasıl Hesaplanır?

Çoğu kripto cüzdanı, işlem için gereken Ethereum gas ücretleri nedir gösterir ve işlemin hızına göre farklı seçenekler sunar. Ayrıca, anlık ücretleri görmek için Ethereum gas takip aracı kullanabilirsiniz. Aşağıdaki örnekte, ETH gönderirken gas ücretlerini belirleme seçeneği gösterilmektedir.

Aşağıdaki örnek, daha karmaşık bir işlemi gösteriyor ve bu nedenle daha yüksek gas ücreti gerektiriyor. Ancak işlem, Ethereum Mainnet’e kıyasla daha düşük ücretlere sahip olan Arbitrum Layer 2 blok zincirinde gerçekleşiyor. Arbitrum, EVM uyumlu olduğu için birçok merkeziyetsiz uygulama (dApp) burada da kullanılabiliyor.

Bazı kripto cüzdanları, gas ücretlerini dolar cinsinden gösterme seçeneği sunar, ancak ödemeyi yine ETH ile yaparsınız. Çoğu cüzdan ayrıca ağın güncel gas fiyatını gwei olarak gösterir. Ancak, işlem karmaşıklığı da ücreti etkilediğinden, bu değer her zaman gerçek maliyetinizi yansıtmayabilir. Gwei’yi dolar cinsine çevirmek isterseniz, güncel ETH fiyatını bir milyara bölebilirsiniz.

Ödediğiniz Gas Ücretini Nasıl Görüntüleyebilirsiniz?

Kripto cüzdanları, işlemi onaylamadan önce gas ücretlerini gösterir. Ancak, bu bilgiyi blok zincirinde de bulabilirsiniz. Aşağıdaki örnekte, işlemi Arbitrum ağı için ArbiScan veya Ethereum ağı için Etherscan gibi bir blok gezgininde görüntüleyebilirsiniz.

Çoğu kripto cüzdanında, önceki işlemlerinizin gas ücretlerini de görebilirsiniz. Aşağıdaki ekran görüntüsü, ArbiScan örneğindeki işlemin bir cüzdan uygulamasında nasıl göründüğünü gösteriyor.

Yüksek Gas Ücretlerinden Kaçınma

Peki, işlem maliyetlerini nasıl düşürebilir ve ETH gas ücretlerinin en düşük olduğu zamanı nasıl belirleyebilirsiniz? Genellikle, gas ücretleri yoğun olmayan saatlerde daha düşüktür. Yoğun saatler, hafta içi ABD iş saatleri (09:00 – 17:00 EST) arasında olur.

Bu saatlerde, özellikle Ethereum Mainnet üzerinde işlemler daha pahalı hale gelebilir. Ancak, yüksek gas ücretlerinden kaçınmak için Layer 2 çözümlerini kullanmak ve işlemleri yoğun olmayan saatlerde yapmak gibi yöntemler vardır.

Ağ Yoğunluğunu Takip Edin

Etherscan Gas Tracker, güncel gwei fiyatlarını ve belirli işlemler için ortalama maliyetleri gösterir. İşlemlerinizin maliyetini tahmin etmek için bu aracı kullanabilirsiniz.

Yukarıdaki ısı haritasında, yoğun olmayan saatlerde fiyatlarının 2-3 gwei seviyelerine kadar düştüğü görülüyor. Ancak ağ yoğunlaştığında, işlemlerin bir sonraki bloğa dahil edilme yarışı artar. Fiyatlar 37 gwei seviyesine kadar çıkabilir. Bu da işlem maliyetlerinin %1.000’e varan farklar gösterebileceği anlamına gelir.

Ayrıca, uzun vadede ortalama Ethereum gas ücretleri takibi yapmak için YCharts gibi araçları kullanabilirsiniz.

Layer 2 Çözümlerini Kullanın

Arbitrum ve Base gibi Layer 2 blok zincirleri, EVM uyumlu dApp’leri destekler. İşlemleri Ethereum Mainnet üzerinde güvence altına alır. Ancak, işlemlerin bir kısmını kendi zincirlerinde gerçekleştirerek maliyetleri önemli ölçüde düşürürler. Bu ağlar, Ethereum’daki popüler uygulamaların çoğunu destekler. Örneğin, ETH’yi Arbitrum’a köprüleyerek Ethereum Mainnet’e kıyasla çok daha düşük ücretlerle işlem yapabilirsiniz.

Daha Verimli DApp’leri Kullanın

İşlem karmaşıklığı, gas ücretlerini doğrudan etkiler. Daha verimli akıllı sözleşmeler kullanan uygulamaları tercih etmek, işlem maliyetlerinden tasarruf etmenizi sağlar. Benzer dApp’lerin işlem ücretlerini karşılaştırarak hangisinin daha düşük maliyetli olduğunu görebilirsiniz. Bunu, işlemi imzalamadan önce test yaparak kontrol edebilirsiniz. MetaMask ve Rabby gibi gelişmiş cüzdanlar, işlemi onaylamadan önce gas ücretini gösterir.

Sonuç

ETH gas ücretleri, bir otoyol geçiş ücreti gibi, Ethereum Sanal Makinesi’ne erişim sağlamak için ödenir. Ancak, otoyol ücretinden farklı olarak, ağ yoğunluğuna göre fiyatlar önemli ölçüde değişebilir.

Gas ücretlerini düşürmek için yoğun olmayan saatlerde işlem yapmak faydalıdır. Ayrıca, Layer 2 çözümlerini kullanarak EVM uygulamalarında işlem maliyetlerini önemli ölçüde azaltabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)