Stablecoin Nedir ve Nasıl Çalışır?

Kripto dünyasında çok fazla duyduğumuz stablecoin nedir? Stablecoinler sabit bir değeri korumak üzere tasarlanmış kripto paralardır. Genellikle ABD doları gibi fiat bir para birimine sabitlenirler.

Stablecoinler fiyat istikrarı sunarak onları ödemeler, havaleler ve değer deposu olarak ideal hale getirir. Bu, geleneksel kripto paraların aksine görülen bir durumdur. Örnek olarak USDT, USDC ve DAI verilebilir.

Stablecoin Türleri (Stabil Coin Ne Demek?)

Stablecoin nedir tam olarak anlamak için stablecoin türlerini idrak etmek gerekir. Fiat teminatlı, kripto teminatlı, emtia destekli ve algoritmik olmak üzere farklı stablecoin türleri vardır.

Her biri farklı seviyelerde istikrar, risk ve kullanım durumları sunarlar. Bunları anlamak ihtiyaçlarınız için doğru olanı seçmenize yardımcı olur.

Fiat Teminatlı Stablecoinler

Fiat teminatlı stablecoinler ABD doları, Euro veya Yen gibi geleneksel para birimleri için kriptoda pegging denilen yöntemle sabitlenmiştir. İhraç edilen her bir stablecoin için, ihraç eden kuruluş eşdeğer miktarda fiat parayı rezervde tutar. Böylece değerde istikrarı korur.

İyi bilinen örnekler arasında USDT ve USDC yer alır. Güvenilirlikleri nedeniyle borsalarda ve DeFi platformlarında sıklıkla kullanılırlar.

Şeffaflık ve düzenli denetimler bu stablecoinler için çok önemlidir. İhraççılar, güvenilirliklerini korumak için üçüncü taraf denetimleri aracılığıyla rezervlerine ilişkin doğrulanabilir kanıtlar sağlamalıdır. Örnek olarak USDC’nin rezerv bileşiminin anlık görüntüsü aşağıda verilmiştir:

Fiat teminatlı stablecoinler genellikle diğer türlere kıyasla daha merkezidir. Teminatlar, devlet müdahalesi veya fonların dondurulması gibi riskler oluşturabilecek düzenlenmiş kurumlarda tutulur.

Yasal netlik sunarken, bu merkezileşme diğer stablecoinlerin merkezi olmayan ethosuyla tezat oluşturmaktadır.

Emtia Teminatlı Stablecoinler

Emtia teminatlı stablecoinler, altın, gümüş veya petrol gibi fiziksel varlıklarla desteklenir. Bu yüzden gerçek dünya varlık (RWA) coinleridir.

Değerleri bu emtialara bağlıdır, istikrarlı bir değer deposu ve enflasyona karşı koruma sunar. Çünkü bu emtiaların değeri genellikle enflasyon yükseldiğinde artar.

Fiziksel varlıkları kullanmadan veya depolamadan emtialara sahip olmanızı sağlarlar. Bu stablecoinler için şeffaflık ve güvenli saklama çok önemlidir.

İhraççılar, genellikle düzenli denetimler yoluyla varlıkları güvenli bir şekilde sakladıklarını kanıtlamalıdır. Bu, güven oluşturur ve stablecoinin desteğinin güvenilir olmasını sağlar. Örnek olarak, işte PAXG’nin altın rezervlerinin kanıtına ilişkin aylık bir rapor:

Kripto Teminatlı Stablecoinler

Kripto teminatlı stablecoinler, geleneksel para veya fiziksel varlıklar yerine diğer kripto paralarla desteklenir. Bu kripto paraların değeri değişken olabilir. Bu yüzden bu stablecoinler genellikle aşırı teminatlandırmaya ihtiyaç duyar. Yani stablecoinin değerinden daha fazla kripto desteğine ihtiyaç duyar.

100 $ değerinde stablecoin basmak için, dalgalanmayı hesaba katmak üzere 150 $ kripto yatırmanız gerekebilir.

Aşağıdaki ekran görüntüsü, rezerv oranının sürekli olarak %100’ün üzerinde olduğu rezerv kanıtını göstermektedir. Bu, stablecoinin aşırı teminatlandırıldığını gösterir. Ayrıca ihraç edilen tokenlerin toplam değerinden daha fazla varlığa sahip olduğunu gösterir.

Sorunlara daha yavaş tepki verirler. Daha karmaşık bir yönetime ihtiyaç duyarlar. Merkezi olmayan kuruluşlar tipik olarak yönetişimle ilgilenir. Bu da kararları daha demokratik ancak potansiyel olarak daha yavaş hale getirebilir.

Algoritmik Stablecoinler

Geleneksel varlıklarla desteklenmek yerine algoritmalar ve akıllı sözleşmeler yoluyla değerlerini korurlar. Bu algoritmalar, talepteki değişikliklere yanıt olarak stablecoin arzını otomatik olarak ayarlar. Bunu USD gibi bir fiat para birimine sabitlenmiş bir fiyatı korumak için yaparlar.

Stablecoinin fiyatı sabitinin üzerine çıkarsa, algoritma daha fazla token çıkarır. Böylece arzı artırır ve bu da fiyatı düşürür. Tersine, fiyat sabitin altına düşerse, algoritma tokenleri geri satın alır. Veya yakarak arzı azaltır, bu da fiyatı yükseltir.

Algoritmik stablecoinler istikrarı korumak için algoritmalarının ve piyasa mekanizmalarının etkinliğine bağlıdır. Bu, aşırı teminatlandırmaya dayanan kripto teminatlı stablecoinlerin aksine bir durumdur.

Durum değişken ve daha riskli olabilir. Algoritmik tasarımındaki kusurlar nedeniyle pegini kaybeden TerraUSD’nin (UST) başarısızlığında görüldüğü gibi.

Geliştiriciler, algoritmaları rafine eder. Stabilizasyon mekanizmaları ekler. Ayrıca hibrit modelleri keşfederek algoritmik stablecoinleri iyileştirmek için çalışır.

Bahsedilen çabalar oynaklığı azaltmayı, güvenilirliği artırmayı ve daha geniş çapta benimsenmenin önünü açmayı amaçlamaktadır.

Son olarak, algoritmik stablecoinler merkezi veya merkezi olmayan olabilir. Merkezi versiyonlar, algoritmayı yönetmek için tek bir varlığa güvenir. Merkezi olmayan modeller akıllı sözleşmeler ve topluluk yönetişimi kullanır. Şeffaflığı teşvik eder, ancak potansiyel olarak karmaşıklığı ve riski artırır.

Stablecoin Nedir ve Nasıl Çalışır?

Her stablecoin türü farklı çalışır. Bunun için stablecoin nedir ve nasıl çalışır sorularının cevapları stablecoin özelinde değişiklik gösterebilir.

Onları birbirinden ayıran şey çalışma şekilleridir. Türlerine bağlı olarak farklı mekanizmalar aracılığıyla istikrar sağlarlar.

Fiat teminatlı stablecoinler, rezervde tutulan gerçek dünya para birimleri ile desteklenir. Bu, her bir tokenin eşdeğer miktarda fiat karşılığında kullanılabilmesini sağlar.

Emtia teminatlı stablecoinler, altın veya petrol gibi fiziksel varlıklarla desteklenir. Bu, emtiaların değeri aracılığıyla istikrar sağlar.

Kripto teminatlı stablecoinler diğer kripto paralar tarafından desteklenir. Destek varlıklarının oynaklığını azaltmak için genellikle aşırı teminatlandırmaya ihtiyaç duyar.

Son olarak, algoritmik stablecoinler var. Bunlar teminata dayanmaz, ancak arzı kontrol etmek için algoritmalar ve akıllı sözleşmeler kullanır. Amaç, token dolaşımını kontrol ederek sabitlerini korumaktır.

Stablecoin Örnekleri

İlk stablecoin olan BitUSD’nin 2014 yılında piyasaya sürülmesinden bu yana çeşitli stablecoinler ortaya çıkmıştır. Her türün kendine özgü özellikleri ve dezavantajları vardır.

Bu bölümde, satın alınabilecek en iyi stablecoinlerden bazılarını inceleyeceğiz. Ayrıca protokollerine, para basma mekanizmalarına ve kullanım durumlarına göz atacağız.

Tether (USDT)

USDT olarak da bilinen Tether, piyasada en yaygın kullanılan stablecoinlerden biridir. Fiat para birimleri ve diğer varlıkların bir karışımı ile desteklenir.

USDT, fiyatını ABD dolarına sabitleyerek değerini korur. Bu da onu ticaret ve değer saklama aracı olarak popüler kılmaktadır.

USD Coin (USDC)

Circle ve Coinbase tarafından çıkarılan USD Coin (USDC) yaygın olarak kullanılmaktadır. Tıpkı Tether gibi, değeri ABD dolarına 1:1 oranında sabitlenmiştir.

USDC, düzenli denetimleri ve şeffaflığı nedeniyle güvenilir bir stablecoin haline gelmiştir. Bu da onu hem perakende hem de kurumsal yatırımcılar için mükemmel hale getirmektedir.

Dai (DAI)

Dai (DAI)

MakerDAO protokolü tarafından çıkarılır. ABD dolarına sabitlenmiş değerini korumak için tasarlanmıştır. Onu diğer stablecoinlerden ayıran şey, destekleyici para birimidir.

Dai, tek bir para birimi tarafından desteklenmek yerine ETH ve USDC gibi para birimlerinin bir karışımı tarafından desteklenir. Merkezi olmayan yapısı, DeFi kullanıcıları arasında daha popüler olmasını sağlar. Herhangi bir merkezi varlığa güvenmeden istikrar sağlar.

PayPal Stablecoin (PYUSD)

PayPal USD (PYUSD), PayPal tarafından çıkarılan fiat destekli bir stablecoindir. Çevrimiçi kripto ödemeleri ve transferleri yapmak için sorunsuz bir yol sunmak üzere tasarlanmıştır. Ayrıca ABD doları rezervleri tarafından 1:1 oranında desteklenmektedir.

PAX Gold (PAXG)

PAX Gold (PAXG), fiziksel altının değerine bağlı, emtia destekli bir stablecoindir. Her bir PAX Gold token, LBMA onaylı kasalarda güvenli bir şekilde saklanan bir ince troy ons altını temsil eder.

LBMA, değerli metaller piyasasında dünya çapında tanınan bir otoritedir ve onayı, kasanın güvenlik, denetim ve şeffaflık için katı kriterleri karşıladığını gösterir. PAXG, kullanıcıların fiziksel sahipliğin karmaşıklıklarıyla uğraşmadan altına sahip olmalarını sağlar.

Geleneksel altın piyasası ile blok zinciri arasında bir köprü görevi gören PAXG, altının istikrarını korur. Bunu yaparken ayrıca dijital varlıkların avantajlarını da sunar.

Stablecoin Düzenlemeleri

Düzenleyiciler, finans dünyasında artan kullanımları nedeniyle stablecoinleri izliyor.

Stablecoinler geleneksel varlıklara sabitlendiğinden, düzenleyiciler yatırımcıları korumak için doğru şekilde desteklenmelerini ve şeffaf olmalarını sağlamak istiyor.

Farklı bölgeler, finansal istikrardan tüketicinin korunmasına kadar çeşitli endişeleri gidermek için çerçeveler üzerinde çalışıyor. Bu düzenlemeleri inceleyelim:

Amerika Birleşik Devletleri

Sorumlu Finansal Yenilik Yasası

, stablecoinleri düzenlemek için ulusal bir çerçeve önermektedir. Bu yasa tasarısı, ihraççıların ihraç ettikleri stablecoinlerin değerinin %100’üne eşit yüksek kaliteli likit varlıklar bulundurmalarını gerektirmektedir. Ayrıca her zaman tam destek sağlamalarını gerektirmektedir.

Ek olarak, Ödeme Stablecoinleri için Netlik Yasası, stablecoinler için net bir uyum çerçevesi oluşturmayı amaçlamaktadır. Bu yasa, stablecoinlerin çıkarılması için yasal yetkiyi, gerekli düzenleyici gözetimi ve bunların sınıflandırılmasını ana hatlarıyla belirlemektedir.

Önerilen bu düzenlemeler kapsamında, stablecoinler eyalet ve federal banka yetkilileri tarafından düzenlenecek. Öncelikle mevduat kurumları tarafından çıkarılacak. Emtia veya menkul kıymet olarak sınıflandırılmaktan kaçınılacaktır.

Birleşik Krallık

2023 yılında kabul edilen mevzuat, HM Treasury’ye fiat destekli stablecoinleri düzenleme yetkisi vermektedir. Bu, ödemeler, ihraç ve saklama süreçleri için kullanımlarının denetlenmesini içerir.

2023 Finansal Hizmetler ve Piyasalar Yasası, İngiltere Merkez Bankası ve Ödeme Sistemleri Düzenleyicisinin gözetimi ile geleneksel ödeme sistemlerine benzer potansiyel olarak sistemik stablecoinlerin düzenlenmesini sağlar.

Ek olarak, FCA, ihraççıların istikrarlı, likit ve iyi yönetilen destek varlıklarını sürdürmelerini gerektiren mevcut düzenleyici standartların stablecoin faaliyetlerine uygulanmasını önermiştir.

Avrupa Birliği

AB’de, Kripto Varlık Yönetmeliğindeki Piyasalar (MiCAR) Haziran 2023’te yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik, iki kategoride düzenlenmiş stablecoinleri tanıtmıştır: Varlık Referanslı Tokenler (ART’ler) ve E-Para Tokenleri (EMT’ler).

İhraççılar, stablecoinlerini desteklemek için rezerv tutmalı ve varlık bileşimi, likidite ve yönetim ile ilgili ayrıntılı kurallara uymalıdır.

Genel olarak, 2023 ve 2024, büyük pazarlarda stablecoinin nasıl çalıştığı anlaşılmıştır ve düzenlemelerde önemli ilerlemeler sağlamıştır. Bu gelişmeler, tüketicinin korunması, finansal istikrar ve stablecoinlerin daha net kurallar ve gözetim ile mevcut finansal sistemlere entegre edilmesine odaklanmaktadır.

Stablecoinlere Yatırım Yapmalı mısınız?

Stablecoinin ne olduğunu tam olarak anladığımıza göre yatırım yapmalı mıyız?

Stablecoinlere yatırım yapmak, benzersiz özellikleri ve istikrarları sayesinde birçok kişi için cazip bir seçenek olabilir. Bununla birlikte, diğer tüm yatırımlar gibi, stablecoinler de yatırım yapmadan önce anlaşılması önemli olan bir dizi avantaj ve riskle birlikte gelir.

Bu bölümde, bilinçli bir karar vermenize yardımcı olmak için stablecoinlere yatırım yapmanın avantajlarını ve potansiyel dezavantajlarını inceleyeceğiz.

Stablecoinlere Yatırım Yapmanın Faydaları

Stablecoinler, aşağıdakiler dahil olmak üzere onları çekici bir yatırım seçeneği haline getirebilecek çeşitli avantajlar sunar:

• Azaltılmış Volatilite: Stablecoinler, diğer kripto para birimlerinin oynaklığına karşı güvenli bir sığınak sağlayarak istikrarlı bir değer korumayı amaçlar.
• Kolay İşlemler: Sorunsuz işlemleri kolaylaştırırlar ve geleneksel para gibi ödemeler ve transferler için kullanılabilirler.
• Likidite: Stablecoinler genellikle yüksek likidite sunarak önemli fiyat dalgalanmaları olmadan fonlara hızlı ve kolay erişim sağlar.
• Entegrasyon: Çeşitli platformlarda, borsalarda ve DeFi protokollerinde yaygın olarak kabul edilirler.

Stablecoinlerin Dezavantajları ve Riskleri

Stablecoinler daha düşük volatilite ve daha kolay işlemler gibi avantajlar sunar. Aynı zamanda farkında olmanız gereken bazı dezavantajlar ve risklerle birlikte gelirler:

• Daha Düşük Getiriler: Stablecoinlerden gelir elde etmek, genellikle altcoinlerden daha düşük getiri sağladıkları için daha değişken varlıklara yatırım yapmak kadar kazançlı olmayabilir.
• Düzenleyici Riskler: Düzenlemelerdeki değişiklikler stablecoinlerin değerini veya kullanımını etkileyebilir. Çünkü düzenleyiciler bunlara daha yakından dikkat etmektedir.
• Merkezileşme Sorunları: Fiat destekli stablecoinler merkezi otoritelere bağlıdır. Bu da güven ve şeffaflık sorunları yaratabilir.
• Yüksek Maliyetler: Kripto destekli stablecoinlerin genellikle aşırı teminatlandırılması gerekir. Bu da daha yüksek maliyetlere ve verimsizliklere yol açar.
• Algoritmik Riskler: Algoritmik stablecoinler, piyasadaki aşırılıklar sırasında değerlerini korumakta zorlanabilir. Bu da istikrarsızlığa yol açabilir.
• Şeffaflık Endişeleri: Bazı stablecoinler rezervleri veya destekleri konusunda şeffaf olmayabilir.
• Güvenlik Tehditleri: Tüm dijital varlıklar gibi stablecoinler de hacklenme ve güvenlik ihlalleri riski altındadır. Bu da fonlarınızı tehlikeye atabilir.

Stablecoinler Üzerine Düşünceler

Stablecoinler, istikrarları ve faydaları nedeniyle kripto dünyasının kilit oyuncularıdır. Alım satım, merkezi olmayan finans ve değer deposu olarak giderek daha fazla kullanılmaktadırlar. Bu zorlukların üstesinden gelmek için geliştiriciler şeffaflığı, güvenlik önlemlerini ve sağlam mekanizmaları geliştirmek için yorulmadan çalışıyorlar.

Stablecoinler hakkında daha fazla bilgi edinmek için, stablecoin trilemması, stablecoinler ve sentetik dolarlar arasındaki farklar ve stablecoin kullanım durumları hakkında derinlemesine bilgi veren Ethena Araştırma Başkanı Conor Ryder ile yaptığımız özel röportajı izleyin veya okuyun.

Sık Sorulan Sorular

Stablecoinlerin kripto para ekosistemindeki rolü nedir?

Stablecoinler, kripto yatırımcılarını piyasa dalgalanmalarından korumaya yardımcı olan çok az oynaklıkla veya hiç oynaklık olmadan istikrar sağlayarak çok önemli bir rol oynar. Ayrıca küresel ödemeler ve havaleler için yaygın olarak kullanılmakta ve işlemleri sınırlar ötesinde daha verimli ve erişilebilir hale getirmektedir.

En popüler stablecoinler hangileridir?

Tether (USDT), USD Coin (USDC), Dai (DAI), First Digital USD (FDUSD), PayPal USD (PYUSD), USDD (USDD), Frax (FRAX), Tether Gold (XAUT), TrueUSD (TUSD), PAX Gold (PAXG).

Bir stablecoinin “değer kaybetmesi” ne anlama gelir?

Bir stablecoin “değer kaybettiğinde”, değeri ABD doları gibi amaçlanan sabitinden sapar. Bu durum piyasa dalgalanmaları, destek rezervlerinin kaybı veya temel mekanizmalardaki istikrarsızlık nedeniyle meydana gelebilir.

Stablecoinler ve sentetik dolarlar arasındaki fark nedir?

Stablecoinler, istikrarlı bir değeri korumak için genellikle gerçek varlıklar veya teminatlarla desteklenir. Sentetik dolarlar, merkezi olmayan finans protokolleri aracılığıyla oluşturulanlar gibi, itibari para birimlerinin değerini simüle eder. Ancak doğrudan fiziksel varlıklarla desteklenmez. Örnekler arasında USDe, sUSD ve mUSD yer alır.

Referanslar

• PAXOS: Examination of Management Assertions
• CEX: Proof of Reserves Audit Report
• Circle: Reserves Composition
• CoinDesk: A Timeline of the Meteoric Rise and Crash of UST and LUNA
• US Congress: S.2281 – Lummis-Gillibrand Responsible Financial Innovation Act
• US Congress: H.R.4766 – Clarity for Payment Stablecoins Act of 2023
• UK HM Treasury: Update on plans for the regulation of fiat-backed stablecoins
• UK Public General Acts: Financial Services and Markets Act 2023
• European Securities and Markets Authority (ESMA): Markets in Crypto-Assets Regulation (MiCA)
• Forbes: Top Stablecoins Coins Today By Market Cap