EVM Wallet Nedir? Ethereum Sanal Makine Cüzdanları Açıklandı
Yatırımcıların son zamanlarda sıklıkla duymuş olduğu EVM wallet nedir sorusuna yanıt vereceğiz. EVM wallet Ethereum ve EVM uyumlu tüm blok zincirleriyle çalışabilen bir kripto para cüzdanıdır. Bu cüzdanlar, desteklenen ağlarda bulunan dijital varlıkları saklamanıza ve yönetmenize olanak sağlar.
EVM, Ethereum Sanal Makinesi’nin (Ethereum Virtual Machine) kısaltmasıdır. Bu sanal makine, Ethereum’da akıllı sözleşmelerin çalıştırılmasını sağlar. Ayrıca merkezi olmayan uygulamaların (dApp’ler) geliştirilmesine imkan verir.
EVM walletleri, artan sayıda EVM zinciri üzerinde barındırılan, milyonlarca tokenı (aktif olarak kullanılan binlercesi) saklama ve yönetme kapasitesine sahiptir. İlgili ağlar şunlardır:
-
Ethereum’un kendisi,
-
BNB Chain, Avalanche, Tron ve Sonic gibi EVM uyumlu Katman 1 zincirler,
-
Arbitrum, Base, OP Mainnet ve Polygon gibi EVM uyumlu Katman 2 rollup’lar.
EVM walletleri, genellikle Ethereum cüzdanı olarak adlandırılır. Fakat bazen DeFi ve Web3 cüzdanı olarak da anılır. Çünkü bu cüzdanların özellikleri sıklıkla birbiriyle örtüşmektedir.
Bloz zincir ekosisteminde, özellikle DeFi, NFT’ler ve merkeziyetsiz oyunlar gibi önemli trendlerde hayati bir rol oynayan EVM walletleri, tek bir cüzdan aracılığıyla birden fazla zincirdeki tokenleri tutmanıza imkan sağlar.
EVM cüzdanlarıyla zincirleri aşan dijital özgürlüğün kapısı aralanıyor. EVM wallet nedir şimdi keşfetmeye başlayın ve geleceğin finans dünyasında yerinizi alın.
Öne Çıkan Noktalar EVM walletleri, Ethereum ve tüm EVM uyumlu zincirlerdeki tokenleri saklamanızı ve yönetmenizi sağlar. Web3 kimliğiniz olarak işlev görür ve DeFi uygulamalarına, NFT’lere ve blok zincir tabanlı oyunlara erişim sunar. Çoğu EVM walleti saklama hizmeti sunmaz (non-custodial) ve özel anahtarlarınız ile fonlarınız üzerinde tam kontrol sağlar.
EVM Walletlerini Anlamak
EVM wallet nedir, EVM cüzdanları, Ethereum Virtual Machine ile uyumlu blok zincirlerde çalışan, kullanıcıların aynı adresle farklı ağlarda işlem yapmasını sağlayan non-custodial cüzdanlardır. MetaMask ve Trust Wallet gibi örneklerle Web3’e erişim sunar.
Ethereum ve diğer EVM uyumlu blok zincirlerle etkileşim kurabilen bir Web3 cüzdanıdır. Bu cüzdanlar, EVM tabanlı ağlarda barındırılan tokenleri ve NFT’leri güvenle saklamanıza olanak sağlar.
Geleneksel kripto cüzdanlardan farklı olarak, EVM walletleri kullanıcıların yalnızca varlık saklamasını sağlamaz. Aynı zamanda akıllı sözleşmelerle doğrudan etkileşim kurmasını sağlar.
Mevcut durum sayesinde merkeziyetsiz borsalar (DEX’ler), borç verme protokolleri, blok zincir tabanlı oyunlar gibi birçok merkeziyetsiz uygulama (dApp) ile kolayca işlem yapılabilir.
EVM walletleri, Web3 dünyasındaki dijital kimliğiniz gibi çalışır. ETH, ERC-20 tokenleri ve oyunlar için ihtiyaç duyduğunuz ve koleksiyon amaçlı tuttuğunuz NFT’leri saklamanızı, göndermenizi ve almanızı sağlar.
Bununla kalmayıp aynı zamanda Uniswap, The Sandbox, Aave gibi önde gelen DeFi ve GameFi uygulamalarıyla etkileşime girmenize imkân sağlar.
Ethereum, DeFi, NFT ve Web3 dünyasında liderdir. Bu yüzden, birçok blok zincir ağı Ethereum’un EVM altyapısını kullanır. Böylece uygulamalar kendi ağlarına kolayca taşınabilir.
Günümüzde DeFi ekosisteminde kilitli toplam değerin (TVL) %82’si EVM uyumlu zincirlerde bulunmaktadır.
EVM walletleri, zincirleri ve uygulamaları tek bir arayüzden erişmek isteyen kullanıcılar için güçlü bir araçtır.
EVM tabanlı DeFi alanında Ethereum %63’lük oranla liderliğini korur. Onu BNB Smart Chain (BSC), Tron, Base, Berachain, Arbitrum ve Avalanche gibi ağlar takip etmektedir.
Genel olarak, EVM walletleri saklama hizmeti sunmayan (non-custodial) cüzdanlardır. Kullanıcıya özel anahtarları ve varlıkları üzerinde tam kontrol imkânı sağlar.
EVM Wallet Özellikleri
Bir EVM walletinin temel işlevleri şunlardır:
-
Özel Anahtar Yönetimi – EVM walletleri, kripto işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan özel anahtarları oluşturur. Bu anahtarları güvenli bir şekilde saklar. Özel anahtarlar, bir kredi kartının şifre numarası (PIN) gibi düşünülebilir. Cüzdanın ve varlıkların güvenliğinin temelidir.
-
Adres Yönetimi – Bu cüzdanlar, bir ve birden fazla cüzdan adresini yönetebilir. Bu adresler başkalarıyla paylaşılabilir ve token alımında kullanılır. Bu nedenle, EVM walleti aynı zamanda sizin Web3 üzerindeki dijital kimliğinizdir.
-
Token Saklama ve Transferi – Kripto cüzdanların en temel görevi tokenleri güvenli şekilde saklamak ve gerektiğinde transfer etmektir. EVM walletleri, EVM uyumlu zincirlerde yer alan tokenlerin tümünü destekleyebilir.
-
Ağ Yönetimi – EVM walleti, kullanıcıların farklı EVM zincirleri (örneğin Ethereum, BNB Chain, Arbitrum vb.) arasında kolayca geçiş yapmasına imkân sağlar. Böylece çoklu ağ desteği ile daha esnek bir kullanım sunar.
-
İşlem İmzalama – Zincir üzerindeki herhangi bir işlemin (örneğin token transferi ve dApp ile etkileşim) gerçekleşebilmesi için cüzdanın bu işlemi imzalaması gerekir. Bu imzalama işlemi, kullanıcının onay verdiğini gösterir.
-
dApp Etkileşimi – EVM walletleri, merkeziyetsiz uygulamalara (dApp) bağlanarak işlem yapmanızı sağlar. Kullanıcılar, oturum sonunda güvenli şekilde bağlantıyı kesebilir.
Bazı gelişmiş EVM walletleri, entegre token takası (swap), staking (kilitleyerek kazanç elde etme) ve yield farming (getiri çiftçiliği) gibi Web3 deneyimini daha zenginleştiren özellikler sunar.
Kullanıcılar bu sayede, yalnızca varlıklarını yönetmekle kalmaz. Aynı zamanda zincir üzerindeki finansal fırsatlardan faydalanabilir.
Bir EVM Walleti Nasıl Çalışır?
Bir EVM walletinin temel işlevi, bir ve birden fazla cüzdan adresi ile bu adreslere ait özel anahtarların güvenli bir şekilde yönetilmesidir. EVM adresi nedir detaylı olarak bahsetmek gerekir.
EVM uyumlu zincirlerle etkileşime geçildiğinde, bu cüzdan adresleri “Harici Sahipli Hesaplar” (Externally Owned Accounts – EOAs) olarak adlandırılır. Bu hesaplar, özel ve açık anahtar çiftlerinden oluşan kriptografik yapılarla kontrol edilir.
EVM mimarisinde EOAs, akıllı sözleşme hesaplarından farklıdır. Çünkü akıllı sözleşme hesaplarında veriler özel anahtarlarla depolanmaz. Doğrudan sözleşmenin kendi kod yapısında ve blok zincir üzerinde depolanır.
Yaşanan bu fark, kullanıcı hesaplarıyla sözleşme tabanlı hesaplar arasındaki temel ayrımı oluşturur. EVM wallet nedir yazımızda çalışma prensibi önem taşımaktadır.
Özel ve Açık Anahtarlar
Daha önce belirtildiği gibi, bir Harici Sahipli Hesap (EOA), bir anahtar çiftiyle yani özel ve açık anahtarla yönetilir. EVM adresi nedir önem arz eder.
-
Açık anahtar (public key): Bu anahtar, başkalarıyla paylaşabileceğiniz bir Ethereum adresi oluşturmak için kullanılır. Bu adres aracılığıyla cüzdanınıza fon gönderilebilir.
-
Özel anahtar (private key): Token transferleri, takas işlemleri ve dApp etkileşimleri gibi zincir üzerindeki işlemleri onaylamak için kullanılır. Tıpkı banka kartınızın şifresi gibi, gizli tutulması son derece önemlidir.
Açık anahtar, özel anahtarla kriptografik olarak bağlantılıdır. Ancak yalnızca açık anahtarı kullanarak bir hesabın kontrolünü ele geçirmek mümkün değildir.
Anahtar çifti sayesinde, Ethereum üzerindeki bir hesapta dijital varlık saklayabilir ve işlemler gerçekleştirebilirsiniz.
Dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta: Herkesle paylaştığınız Ethereum adresi, doğrudan açık anahtar değildir. Bu adres, açık anahtarın Keccak-256 algoritmasıyla hashlenmiş (özetlenmiş) ve sıkıştırılmış bir versiyonudur. Genellikle “0x” ile başlayan bu adresler, Keccak-256 hash’inin son 40 karakterinden oluşur.
Her Ethereum hesabı, tıpkı bir e-posta adresi gibi, benzersiz bir adrese sahiptir. Bu adres cüzdanın tanımlayıcısıdır.
EVM adresi nedir açıklamak için aşağıda her bir bileşen için örnekler yer almaktadır:
-
Özel anahtar: 0x4c0883a69102937d6231471b5dbb6204fe5129617082796fe2a37d5c2fcf0e16 (Bu yalnızca örnek amaçlı verilmiştir – özel anahtarlar kesinlikle kimseyle paylaşılmamalıdır.)
-
Açık anahtar: 0x045a1593c5b2cb82af0c754eecb3cfa3bdf28b70a20ff27ae6a75ba269ddfe436dfb3c0a6e6aab0a9df2ed2be9eb92bb8abcced2a1c0b7b7f5e3c40c7f6b2f8c0f
-
Ethereum adresi: 0x90f8bf6a479f320ead074411a4b0e7944ea8c9c1
Cüzdan Adresleri ve Birlikte Çalışabilirlik
Bir EVM walleti, öncelikle rastgele bir özel anahtar (private key) oluşturur. Ardından bu özel anahtardan açık anahtar (public key) türetilir. Son olarak, açık anahtarın Keccak-256 hash’inin son 40 karakteri alınarak cüzdan adresi oluşturulur.
Oluşturulan bu cüzdan adresi, başkalarıyla paylaşılabilir. Bu adres üzerinden fon alabilir, aynı zamanda merkeziyetsiz uygulamalar (dApp’ler) ile etkileşimde bulunabilirsiniz.
EVM walletlerinin en önemli avantajlarından biri, aynı cüzdan adresinin birden fazla EVM uyumlu zincirde kullanılabilmesidir.
Ethereum, BNB Chain, Avalanche gibi ana ağların yanı sıra Arbitrum, Base ve Polygon gibi EVM uyumlu Katman 2 rollup’larda aynı adres geçerlidir.
Sunulan özellik sayesinde her bir blok zincir ağı için ayrı bir cüzdan oluşturmanıza gerek kalmaz.
Cüzdan arayüzü üzerinden ağlar arasında kolayca geçiş yapabilirsiniz. Ayrıca adresiniz değişmeden kalır.
Dikkat edilmesi gereken nokta şudur, her ağda aynı adres geçerli olsa da, token bakiyeleri ağlara göre farklılık gösterir. Yani bir ağda varlık sahibi olmanız, diğerinde de aynı varlıklara sahip olduğunuz anlamına gelmez.
Gas Ücretleri ve İşlemler
Ne zaman token transferi yapsanız ve bir dApp ile etkileşime girseniz, EVM walleti işlemi özel anahtar kullanarak imzalar. Bu tür işlemler, ETH ve ilgili ağın yerel coini ile ödenen gas ücretlerini gerektirir.
Genel olarak, EVM walletleri gas ücretlerini otomatik olarak hesaplar. İşlemi onaylamadan önce bu ücreti ön izlemenizi sağlar.
Birçok cüzdan, aynı zamanda bu ücreti manuel olarak ayarlamanıza izin verir. Böylece işlemin onay süresini hızlandırabilirsiniz.
Bir EVM walleti kullanırken gas ücretlerini anlamak oldukça önemlidir. Çünkü yetersiz gas ücreti girildiğinde işlem başarısız olabilir.
EVM Wallet Türleri
EVM walletleri erişim yöntemleri, özel anahtarları saklama biçimleri ve kullanıcıya sundukları kontrol düzeyine göre farklı türlere ayrılır.
Genel olarak EVM walletleri, iki ana grupta sınıflandırılır:
-
Sıcak cüzdanlar (Hot Wallets)
-
Soğuk cüzdanlar (Cold Wallets)
İki cüzdan türü, kullanım amacı ve güvenlik seviyesi açısından farklılık gösterir. Şimdi her birinin nasıl çalıştığını ve hangi durumlarda tercih edilmesi gerektiğini daha yakından inceleyelim.
Sıcak Cüzdanlar (Yazılım Cüzdanları)
Sıcak cüzdanlar, internete bağlı oldukları için günlük kullanımda pratiklik sunar. Ayrıca sık yapılan işlemler için idealdir. Bu cüzdanlar tarayıcı eklentisi, mobil uygulama ve masaüstü yazılımı şeklinde karşımıza çıkabilir.
MetaMask, Trust Wallet ve Coinbase Wallet gibi tarayıcı eklentisi şeklindeki cüzdanlar, en yaygın kullanılan sıcak cüzdan örneklerindendir.
Kullanıcılar, DeFi protokolleri, NFT pazar yerleri ve diğer merkeziyetsiz uygulamalarla etkileşimde kullanım kolaylığı ve esneklik sağladığı için bu tür cüzdanları tercih etmektedir.
Sıcak cüzdanlar, işlemleri hızlıca imzalamanıza ve farklı EVM zincirleri arasında zahmetsizce geçiş yapmanıza imkân sağlar.
İnternet bağlantılı olmaları nedeniyle bu cüzdanlar bazı güvenlik risklerine açıktır. Özellikle oltalama (phishing) saldırıları ve kötü amaçlı yazılımlar (malware) kullanıcı varlıklarını tehdit edebilir.
Sıcak cüzdan kullanırken güvenlik önlemlerine dikkat edilmesi büyük önem taşır.
Soğuk Cüzdanlar (Donanım Cüzdanları)
Soğuk cüzdanlar, USB bağlantısıyla çalışan fiziksel cihazlardır. Özel anahtarları tamamen çevrimdışı (offline) ortamda saklarlar. Bu özellikleri sayesinde, dijital varlıklarınızı korumanın en güvenli yollarından biri olarak kabul edilirler.
Piyasada en çok tercih edilen soğuk cüzdan markaları Ledger ve Trezor’dur. Cihazların fiyatları modeline göre değişiklik göstermektedir. Genellikle 60 ila 300 dolar ve üzeri aralığındadır.
Üst segment modeller ise dokunmatik ekran gibi ek özelliklerle donatılarak, kullanıcı deneyimini daha konforlu hale getirir.
Soğuk cüzdanlar, uzun vadeli saklama ve yüksek güvenlik gerektiren durumlar için ideal bir çözümdür.
Soğuk cüzdanlar, büyük miktarda kripto para yöneten ve güvenli saklama ihtiyacı duyan uzun vadeli yatırımcılar, yani “hodler”lar için idealdir.
Donanım cüzdanlarının en büyük avantajı, özel anahtarı ifşa etmeden MetaMask gibi web uygulamalarıyla entegre çalışarak işlemleri imzalayabilmesidir.
Ledger ve Trezor cihazları EVM walleti olarak kullanılabilir. Fakat ilk olarak Bitcoin için geliştirilmiştir. Çok daha geniş bir blok zincir ağına destek sunarlar.
İşte sıcak ve soğuk cüzdanlar arasındaki kısa bir karşılaştırma:
En Güvenilir Soğuk Cüzdan Hangisi?
Kripto varlıkları güvenle saklamak için en güvenilir yöntemlerden biri soğuk cüzdan kullanmaktır.
İnternete bağlı olmayan bu donanım cüzdanları, siber saldırılara karşı maksimum koruma sağlar. Bu alanda en çok tercih edilen iki marka Ledger ve Trezor’dur.
Ledger, Nano S Plus ve Nano X modelleriyle öne çıkar. Geniş coin desteği, kullanıcı dostu arayüzü ve Ledger Live yazılımı sayesinde varlık yönetimini kolaylaştırır. Nano X, Bluetooth özelliği ile mobil kullanım imkânıda sunar.
Trezor ise Model One ve gelişmiş özelliklere sahip dokunmatik ekranlı Model T ile bilinir. Açık kaynak kodlu yapısı ve PIN koruması ile yüksek güvenlik sağlar.
Her iki cüzdan özel anahtarları cihazda tutarak varlıklarınızı çevrimdışı güvende tutar. Uzun vadeli yatırım yapanlar için Ledger ve Trezor, en güvenli çözümlerdendir.
En Güvenli Bitcoin Cüzdanı Hangisi?
Bitcoin yatırımcıları için en güvenli cüzdan türü, donanım cüzdanlardır. Bu cüzdanlar, özel anahtarları internete bağlı olmayan fiziksel bir cihazda sakladığı için siber saldırılara karşı yüksek koruma sağlar.
Piyasada güvenilirliği kanıtlanmış iki donanım cüzdanı öne çıkmaktadır. Bunlar Ledger ve Trezor’dur. Ledger Nano X, Bluetooth desteği ve geniş kripto desteğiyle kullanıcı dostudur.
Trezor Model T ise açık kaynaklı yazılımı, dokunmatik ekranı ve şifre yöneticisi entegrasyonuyla dikkat çeker. Her iki cihaz da PIN koruması, kurtarma kelimeleri ve şifreleme seçenekleri sunar.
Güvenliğin tam anlamıyla sağlanabilmesi için, bu cihazların resmi distribütörlerden alınması, güncellemelerinin düzenli yapılması ve kurtarma anahtarlarının fiziksel olarak güvenli bir yerde saklanması büyük önem taşır.
Hangi Cüzdan Para Kazandırır?
Kripto cüzdanlarının bazıları yalnızca varlıkları saklamakla kalmaz. Aynı zamanda pasif gelir elde etme imkânıda sunar. Bu tür cüzdanlar genellikle staking, yield farming veya likidite sağlama gibi özelliklerle entegre çalışır.
Özellikle Trust Wallet, Exodus ve Ledger Live gibi cüzdanlar, kullanıcıların kripto varlıklarını stake ederek belirli oranlarda ödül kazanmasına olanak sağlar. Örneğin, Proof of Stake algoritmasıyla çalışan kripto paralarda, varlıkları belirli bir süre kilitleyerek ağ güvenliğine katkı sağlanır. Bunun karşılığında belirli ödüller alınır.
Ledger Live üzerinden Polkadot, Tezos ve Ethereum 2.0 gibi varlıklar stake edilebilir. Trust Wallet sayesinde Binance Smart Chain üzerindeki tokenlerle kolayca gelir elde etmek mümkündür.
Mevcut sistemlerde kazanılacak gelir oranı, varlığın türüne, stake edilen miktara ve ağın dinamiklerine göre değişkenlik gösterir.
Aynı zamanda bu kazançlar, varlığın fiyat dalgalanmalarına bağlı olarak riskler içerir. Bu nedenle kazanç sağlayan cüzdanlar kullanılırken, güvenlik önlemleri kadar varlık yönetimi stratejileri de dikkatle değerlendirilmelidir.
Saklamalı (Custodial) ve Saklamasız (Non-Custodial) Cüzdanlar
Cüzdanları sınıflandırmanın bir diğer önemli kriteri, özel anahtarın kim tarafından saklandığıdır.
Bu doğrultuda kripto cüzdanlar iki ana gruba ayrılır:
-
Saklamalı cüzdanlar (Custodial Wallets)
-
Saklamasız cüzdanlar (Non-Custodial Wallets) diğer adıyla kendi kendine saklama cüzdanları (Self-Custodial Wallets)
Çoğu EVM walleti, saklamasız yapıdadır. Bu tür cüzdanlarda kullanıcılar, özel anahtarlarını kendileri saklar. Böylece dijital varlıkları üzerinde tam kontrol sahibi olurlar. Herhangi bir üçüncü tarafın erişimi söz konusu değildir.
Şimdi bu iki cüzdan türünü temel farklarıyla birlikte kısaca gözden geçirelim.
Saklamalı Cüzdanlar
Saklamalı cüzdanlar, genellikle Binance ve Coinbase gibi merkezi kripto para borsaları tarafından sunulan sıcak cüzdanlardır.
Sunulan bu cüzdanlarda özel anahtarlar, kullanıcı yerine borsa tarafından saklanır ve yönetilir.
Kullanım kolaylığı sundukları için özellikle kriptoya yeni adım atan kullanıcılar tarafından tercih edilir. Ancak bu tür cüzdanlar, varlıklarınızın kontrolünü tamamen üçüncü bir tarafa devretmeniz anlamına gelir.
Kontrolün sizde olmaması güvenlik ve gizlilik açısından önemli bir risktir. Ayrıca, saklamalı cüzdanlar çoğu zaman merkeziyetsiz uygulamalara (dApp) sınırlı erişim sağlar. Bu durumda Web3 deneyimini kısıtlar.
Güvenlik bakımından en zayıf cüzdan türü olarak kabul edilen saklamalı cüzdanlar, büyük çaplı siber saldırılara karşı savunmasızdır.
Bunun en güncel örneği, 1,4 milyar dolarlık Bybit hack olayıdır. Bu olay, kripto borsalarının ne kadar büyük riskler barındırabileceğini gözler önüne sermiştir.
Artıları
-
Kullanıcı dostu arayüzleri sayesinde yeni başlayanlar için idealdir.
-
Özel anahtarları ve kurtarma ifadelerini yönetmeye gerek yok.
-
Birçok entegre hizmet ve çoğu zaman daha gelişmiş müşteri desteği.
Eksileri
-
Kullanıcıların kendi özel anahtarları üzerinde kontrolleri yoktur.
-
Saldırı riskleri artıyor.
-
Sınırlı dApp erişimi.
-
KYC gereklilikleri.
Saklamasız Cüzdanlar
Saklamasız EVM walletleri, özel anahtarlarınızı doğrudan sizin yönetmenize olanak sağlar. Bu sayede dijital varlıklar üzerinde tam mülkiyet sağlar.
Birçok Web3 kullanıcısı, Bitcoin savunucusu ve teknoloji girişimcisi Andreas Antonopoulos’un sıkça vurguladığı şu sözü referans alır:
“Anahtarlar senin değilse, coinler de senin değildir.”
Saklamasız cüzdanlar, kullanıcıya fonları üzerinde tam kontrol sunar. Ancak bu özgürlük, beraberinde önemli bir sorumluluğu getirir.
Özel anahtarınızın ve kurtarma ifadenizin kaybolması, cüzdandaki varlıklara kalıcı olarak erişiminizi kaybetmeniz anlamına gelir.
Böyle bir durumda herhangi bir kurumdan destek alma ve kurtarma şansınız yoktur.
Öte yandan, saklamasız cüzdanların önemli avantajlarından biri, KYC (müşterini tanı) doğrulama süreci yoktur. Ayrıca merkeziyetsiz uygulamalara (dApp) hızlı ve sorunsuz erişim imkânı sunmasıdır.
Sunmuş oldukları sayesinde, Web3 dünyasında güvenlik ve özgürlük arayan kullanıcılar için ideal bir seçenektir.
Artıları
-
Kripto varlıklar üzerinde tam kontrol.
-
DeFi, GameFi ve NFT’lere erişim.
-
Yeni tokenlere erken erişim.
Eksileri
-
Tohum cümlesi kaybolursa kurtarma seçeneği yoktur.
-
Saklama seçeneklerinden daha karmaşıktır.
-
Birçok kimlik avı dolandırıcılığı ve akıllı sözleşme riskleri.
EVM Wallet Hangileri? – Popüler Olanlar
EVM wallet hangileri ve günümüzde en popüler EVM wallet seçenekleri nelerdir gelin bazılarını inceleyelim.
MetaMask – En Yaygın Olarak Kullanılan EVM Walleti
MetaMask, en yaygın olarak kullanılan EVM walletidir. Chrome, Firefox, Brave, Opera ve Edge gibi tarayıcılar için tarayıcı eklentisi olarak kullanılabilir. Ayrıca, Android ve iOS cihazlarda mobil uygulama olarak erişilebilir.
MetaMask, binlerce ERC-20 tokeni ve NFT’yi destekler. Aynı zamanda Ethereum, BNB Chain, Avalanche, Arbitrum, OP Mainnet, Base, Polygon, Linea ve diğer tüm EVM uyumlu ağlarla tam entegre şekilde çalışır.
Bununla birlikte MetaMask, yalnızca bir cüzdan değildir. Aynı zamanda kullanıcıların token takası (swap) yapması sağlar. Ayrıca farklı ağlar arasında köprüleme (bridge) işlemleri gerçekleştirmesine imkân sağlayan gelişmiş özellikler sunar.
Sağlamış oldukları sayesinde yeni başlayanlar ve deneyimli kullanıcılar için güçlü ve çok yönlü bir Web3 aracıdır.
Özellikler
-
Birden fazla tarayıcı ile uyumludur.
-
Uygulama içi takas ve portföy yönetimi sunar.
-
DeFi uygulamalarına kolay erişim sağlar.
-
MetaMask Snaps, topluluk geliştiricileri tarafından oluşturulan ek özelliklerle cüzdanınızı kişiselleştirmenize olanak sağlar.
Trust Wallet – Mobil Dostu EVM Walleti
Trust Wallet, işlem hacmine göre dünyanın en büyük merkezi kripto borsası olan Binance tarafından sunulan saklamasız bir cüzdandır. Ancak bu durum, cüzdanın merkezi olduğu anlamına gelmez. MetaMask gibi, Trust Wallet’da kullanıcıya fonları üzerinde tam kontrol sağlar.
MetaMask ile birçok benzer yönü bulunur. Mobil uygulama ve tarayıcı eklentisi olarak hizmet verir. Fakat Trust Wallet, mobil kullanım önceliğine daha fazla önem verir.
MetaMask’tan farklı olarak Trust Wallet, Cosmos ve Solana gibi EVM uyumlu olmayan zincirleride destekler. Bu sayede daha geniş bir blok zincir ekosistemine erişim imkânı sağlar.
Trust Wallet, 2017 yılında piyasaya sürülmüştür. Günümüzde 200 milyondan fazla kullanıcı tarafından kullanıldığını iddia etmektedir.
Özellikler
-
EVM ve EVM uyumlu olmayan zincirler dahil olmak üzere 100’den fazla ağı destekler.
-
Uygulama içi takas (swap), staking ve DeFi erişimi özelliklerine sahiptir.
-
Riskli adres ve dApp bağlantıları için yerleşik risk izleme sistemi sunar.
Coinbase Wallet – Saklamalı ve Saklamasız Seçenek Sunan Cüzdan
ABD’nin en büyük kripto para borsası olan Coinbase, kullanıcılarına saklamasız (non-custodial) bir cüzdan çözümü sunmaktadır.
Coinbase Wallet adıyla sunulan bu cüzdan, kullanıcıların Coinbase hesapları aracılığıyla bağlanmasına olanak sağlar. Böylece saklamalı ve saklamasız kullanım esnekliği sağlar.
Coinbase Wallet, mobil uygulama ve tarayıcı eklentisi olarak kullanılabilen Coinbase’in saklamalı cüzdanına kıyasla DeFi ve Web3 uygulamalarına çok daha kolay erişim imkânı sağlar.
Saklamasız sürüm, birçok EVM uyumlu zinciri desteklemenin yanı sıra, Bitcoin, Solana ve Dogecoin gibi EVM dışı ağlarla uyumludur. Ancak, Bitcoin Cash, Stellar ve Ripple’ın XRP desteği 2023 yılı itibari ile sonlandırılmıştır.
Coinbase Wallet sağlamış oldukları sayesinde geleneksel kullanıcılar ve Web3 deneyimi arayanlar için dengeli bir seçenek sunar.
Özellikler
-
Birden fazla EVM ve EVM dışı zinciri destekler.
-
dApp kara listesi, token onay uyarıları, spam token yönetimi, oltalama saldırılarına karşı ipuçları, Ledger entegrasyonu gibi çeşitli güvenlik önlemleri sunar.
-
Saklamalı ve saklamasız sürümler arasında kolay ve pratik transfer imkânı sağlar.
Ledger & Trezor – EVM Zincirleri İçin Güvenli Donanım Cüzdanları
Daha önce belirtildiği gibi, Ledger ve Trezor, en yaygın kullanılan donanım cüzdanlarıdır. Bu cüzdanlar, özel anahtarları çevrimdışı olarak saklar. Bu sayede kripto varlıkları korumanın en güvenli yöntemini sunar.
EVM odaklı MetaMask’tan farklı olarak, Ledger ve Trezor; Ethereum, Bitcoin, Litecoin ve Ripple dahil olmak üzere tüm büyük blok zincirler ile uyumlu evrensel cüzdanlardır.
İlginç bir şekilde, sahip olduğu güvenlik önlemlerine rağmen Ledger, 2023 yılı sonunda bir saldırıya uğradı.
Uğramış olduğu bu saldırı, Ledger Connect Kit üzerinde tespit edilen bir güvenlik açığını hedef aldı.
Öte yandan, Trezor’un yazılımı bugüne kadar hiç hacklenmemiştir. Bu nedenle en güvenli cüzdanlardan biri olarak kabul edilmektedir.
Her iki markada, kullanıcıların DeFi uygulamalarıyla bağlantı kurmasını kolaylaştırmak için sezgisel masaüstü ve mobil uygulamalar sunmaktadır.
Özellikler
-
Ethereum, Bitcoin ve birçok diğer zinciri destekleyen çok zincirli cüzdanlardır.
-
Her iki cüzdan MetaMask ve Trust Wallet ile entegre çalışabilir.
-
Ayrıca, her iki cüzdan token takası (swap) ve staking gibi işlemleri kolaylaştıran kullanıcı dostu uygulamalarla birlikte gelir.
Bir EVM Walleti Nasıl Kullanılır?
EVM walletleri, zaman içinde birçok yeni özellik ve entegrasyonla gelişmiştir. Kullanıcı dostu arayüzleri sayesinde hâlâ oldukça kolay bir kullanım sunar.
Aşağıda, bir EVM walletini kurmaktan temel işlemleri gerçekleştirmeye kadar olan süreci gösteren kısa ve anlaşılır rehberleri bulabilirsiniz.
Bir EVM Walleti Kurulumu
İlk EVM walletinizi kurmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz.
-
MetaMask ve Trust Wallet gibi bir cüzdan uygulaması seçin ve ilgili mobil uygulamayı ve tarayıcı eklentisini indirin.
-
Uygulama üzerinden kurulum adımlarını takip ederek yeni bir cüzdan hesabı oluşturun. Bu aşamada, uygulamaya her girişinizde kullanılacak güçlü bir şifre belirlemeniz istenir.
-
Şimdi en önemli adımlardan birine geldik. Cüzdan, size 12 ila 24 kelimelik bir kurtarma ifadesi (seed phrase) oluşturacaktır. Bu ifade, cüzdanınızı yedeklemek ve gerektiğinde geri yüklemek için kullanılır. Bu ifadeyi mutlaka birden fazla fiziksel (çevrimdışı) yere yazarak güvenli şekilde saklamalısınız. Telefonunuzu kaybetmeniz ve farklı bir cihazda cüzdanınızı tekrar kurmak istemeniz durumunda, bu ifade sayesinde hesabınıza erişebilirsiniz. Seed phrase’i asla kimseyle paylaşmamalı ve çevrimiçi ortamlarda saklamamalısınız. Bu ifadeyi kaybederseniz, cüzdanınızı ve içindeki varlıkları geri getirmeniz mümkün olmaz.
-
Artık farklı blok zincir ağları arasında geçiş yaparak ve cüzdan adresinizi kopyalayıp paylaşarak token transferi yaparak cüzdanınızı kullanmaya başlayabilirsiniz.
dApp’lere ve DeFi Platformlarına Bağlanma
MetaMask ve Trust Wallet gibi saklamasız EVM wallet uygulamaları, dApp’lere kolayca bağlanabilir. Bu cüzdanlarla Web3 yolculuğunuza nasıl başlayabileceğinizi işte şöyle özetleyebiliriz.
-
Bir dApp’e giriş yaptığınızda, ana sayfasında genellikle “Cüzdanı Bağla” ve “Connect Wallet” butonunu arayın. EVM tabanlı dApp’ler, MetaMask ve diğer EVM uyumlu cüzdanlarla uyumludur. Popüler dApp’lere örnek olarak Uniswap, Aave ve OpenSea verilebilir.
-
Sonrasında “Cüzdanı Bağla” butonuna tıklayın ve kullandığınız cüzdan sağlayıcısını seçin. Cüzdan eklentinizde ve mobil uygulamanızda bağlantı isteğini onaylayarak işlemi tamamlayın.
-
Bağlantı kurulduktan sonra platformla doğrudan etkileşime geçebilirsiniz. Ayrıca token takası yapabilir, DeFi havuzlarında likidite sağlayabilir, NFT alım satımı gerçekleştirebilir ve merkeziyetsiz otonom organizasyonlarda (DAO) oy kullanabilirsiniz. Dolandırıcılık girişimlerinden kaçınmak için mutlaka dApp’in resmi sitesini kullandığınızdan emin olun.
EVM dApp’leriyle entegrasyon yetenekleri sayesinde, MetaMask gibi cüzdanlar Web3 kimliğiniz olarak işlev görür. Her hizmet için yeni bir hesap oluşturma gerekliliğini ortadan kaldırır.
Kripto Gönderme ve Alma
Kripto para almak için, MetaMask ve başka bir cüzdan uzantısında “Al” (Receive) butonuna tıklayın. 0x ile başlayan halka açık cüzdan adresinizi kopyalayın. Bu adresi göndericiyle paylaşın ve para transferi yapmak istediğiniz saklamalı (custodial) cüzdana yapıştırın.
Çoğu EVM walleti, kolaylık sağlamak için bir QR kodu da oluşturur. Token göndermek için “Gönder” (Send) butonuna tıklayın ve şu adımları izleyin:
-
Alıcının cüzdan adresini yapıştırın.
-
Göndermek istediğiniz tokeni ve miktarı seçin.
-
Gas ücretini inceleyin ve tutarı, tokeni ve ağı tekrar kontrol edin.
-
İşlemi onaylayın.
Göndermeden önce ağı mutlaka iki kez kontrol ettiğinizden emin olun. Küçük bir hata bile kalıcı kayıplara yol açabilir.
EVM Walletleri İçin Güvenlikte En İyi Uygulamalar
Bir EVM walleti, dijital varlıklarınız üzerinde tam kontrol sağlar. Bu durum, önemli bir avantaj olmakla birlikte, tüm sorumluluğun size ait olduğu anlamına gelir. Yani, varlıklarınızı korumak tamamen sizin elinizdedir.
Kripto varlıklarınızı daha güvenli bir şekilde yönetebilmeniz için dikkat etmeniz gereken temel güvenlik önlemleri şunlardır.
- Gizli Kurtarma Cümlenizi (Seed Phrase) Güvende Tutun: Bu cümleyi asla başkalarıyla paylaşmayın ve sosyal medya, e-posta ve çevrimiçi platformlarda saklamayın. Sadece çevrimdışı, güvenli bir yerde fiziksel olarak saklamanız önerilir.
- Kimlik Avı (Phishing) Saldırılarına Karşı Uyanık Olun: Kripto dünyasında sahte web siteleri ve cüzdan bağlantı ekranları oldukça yaygındır. Kullandığınız dApp’leri yer imlerinize ekleyin, bağlantılardaki URL’leri dikkatle kontrol edin ve yalnızca resmi kaynaklardan işlem yapın.
- Donanım Cüzdanı Kullanın: Yüksek miktarda kripto varlığına sahipseniz, Ledger ve Trezor gibi soğuk cüzdanlar kullanarak ek güvenlik sağlayabilirsiniz. Donanım cüzdanları, internet bağlantısı olmadığından dolayı saldırılara karşı daha dirençlidir.
Bahsettiğimiz temel önlemleri uygulayarak, EVM walletinizi daha güvenli bir şekilde kullanabilirsiniz. Bu sayede kripto varlıklarınızı koruma altına alabilirsiniz.
EVM Zincirleri Nelerdir?
EVM zincirleri, Ethereum Virtual Machine (EVM) ile uyumlu çalışan blok zincirleridir.
Zincirler, Ethereum’un akıllı sözleşme altyapısını kullanarak geliştiricilere farklı ağlarda aynı kodu çalıştırma imkânı sunar.
EVM uyumluluğu sayesinde, projeler kolayca farklı zincirlere taşınabilir. Bu sayede kullanıcılar aynı cüzdan adresiyle birçok ağı kullanabilir.
Ethereum bu sistemin temelini oluştururken, BNB Chain, Avalanche C-Chain, Fantom ve Polygon gibi zincirler düşük işlem ücretleri ve yüksek hızlarıyla öne çıkar.
Arbitrum ve Optimism gibi Layer 2 çözümleri Ethereum’un güvenliğini koruyarak ölçeklenebilirlik sağlar. Son dönemde zkSync ve Polygon zkEVM gibi gizlilik odaklı zkEVM zincirleride dikkat çekmektedir.
Bahsedilen zincirler, Web3 uygulamaları, DeFi platformları ve NFT pazarları için daha hızlı, daha ucuz ve daha erişilebilir bir ortam yaratır. EVM zincirleri, çok zincirli bir kripto geleceğinin temel taşlarından biridir.
Sonuç
EVM wallet nedir yazımızda yatırımcılar için tüm detaylara yer verdik. EVM walletleri, Web3 evrenine açılan bir anahtar görevi görmektedir. Merkeziyetsiz borsalar (DEX), blok zincir tabanlı oyunlar, getiri çiftçiliği protokolleri, borç verme platformları, likit stake ve yeniden stake uygulamaları gibi yüzlerce merkeziyetsiz uygulamaya (dApp) erişim sağlar.
Cüzdanlar yalnızca Ethereum ağıyla değil, aynı zamanda DeFi pazarının %80’inden fazlasını kapsayan EVM uyumlu blok zincirlerle etkileşim kurmanıza olanak sağlar.
Layer 2 rollup çözümlerinin hızla benimsenmesiyle birlikte işlem ücretleri azalırken işlem hızı artmaktadır. Bu durum EVM walletlerinin kullanımını her geçen gün daha cazip hâle getirmektedir.
Piyasada çok sayıda EVM wallet alternatifi bulunmaktadır. Doğru cüzdan seçimi, kullanıcının ihtiyaç ve deneyim düzeyine göre değişir.
Yeni kullanıcılar için kullanım kolaylığı ön plandayken, sık işlem yapan traderlar çoklu ağ desteğini tercih eder. Uzun vadeli yatırımcılar (hodlerlar) ise güvenliği en üst düzeyde sağlayan çözümlere yönelir.
MetaMask, sade arayüzü ve kapsamlı özellikleri sayesinde en çok tercih edilen EVM walleti olmaya devam etmektedir.
Daha yüksek güvenlik isteyen kullanıcılar ise özel anahtarları çevrimdışı tutan Ledger ve Trezor gibi donanım (soğuk) cüzdanlara yönelir. Bu donanım cüzdanları, MetaMask ile entegre çalışarak DeFi uygulamalarına erişimi daha güvenli ve kolay hâle getirir.
Parçalı yapıdaki blok zincir ekosisteminde birlikte çalışabilirliği (interoperability) artırma potansiyeline sahip olan EVM walletleri, gelecekte de merkeziyetsiz finansın ve Web3’ün temel yapı taşlarından biri olmayı sürdürecektir.
Sıkça Sorulan Sorular
Cüzdanlar için “EVM uyumlu” ne anlama gelir?
Hangi blok zincirler EVM walletlerini destekler?
MetaMask bir EVM walleti mı?
Tek bir EVM walletini birden fazla blok zincir için kullanabilir miyim?
Cüzdanımın gizli kurtarma cümlesini (seed phrase) kaybedersem ne olur?
EVM walletleri güvenli mi?
EVM walleti kullanırken gas ücretlerini nasıl azaltabilirim?
Referanslar
- EVM Zincirleri TVL ( DefiLlama )
- EVM Hesap Türleri ( Ethereum EVM Resimli )
- Coinbase Cüzdan Arayüzü ( Coinbase )
- Ledger Canlı Arayüzü ( Ledger )
- Cüzdan Kurulum Örneği ( Ethereum )






