Kriptolarda Fiyat Kayması (Slippage) Nedir?

Kriptolarda fiyat kayması (slippage ya da slipaj), ticaret yaparken beklediğinizden daha az veya daha fazla almanız anlamına gelir.Slippagenin oluşmasında birkaç neden vardır. Fiyat oynaklığı ve düşük likidite bunlar arasındadır.

Kripto slippage kontrol edilmezse zamanla pahalı bir maliyete dönüşür ve bazen fark edilmeden geçer. Bu sorun hem merkezi hem de merkezi olmayan borsalarda mevcuttur. Bu yüzden anlamak iki kat önemlidir.

Bu rehberde, “Kripto fiyat kayması nedir?” sorusunu yanıtlayacağız. Ayrıca slippagenin nasıl gerçekleştiğini ve kripto slippagenin kazançlarınızı yemesini önlemenin yollarını inceleyeceğiz.

Hadi hazırsanız kriptolarda fiyat kayması konusuna başlayalım ve tüm ayrıntılara birlikte göz atalım!

Kriptolarda Fiyat Kayması Neden Olur?

Kriptolarda fiyat kayması, fiyat hareketleri ve likidite olmak üzere iki ana nedenden meydana gelir. Likidite, belirli bir fiyat noktasında mevcut olan varlık miktarını ifade eder.

Siparişinizin büyüklüğü de rol oynar çünkü daha büyük siparişler slippage yaşayabilir. Bu, fiyatınızı karşılamak için yeterli envanter olmadığı anlamına gelir.

Sonuç olarak, siparişin bir kısmı başka bir fiyat bandına ‘kaydırılır’. Hadi iki ana slippage türüne bakalım.

Fiyat Kayması Nedir?

Fiyat kayması, kripto para biriminin fiyatı siparişiniz gerçekleştirilmeden önce değiştiğinde olur.

Örneğin Bitcoin siparişinizi verdiğinizde 60.000 dolardan işlem görüyor. Ancak siparişiniz gerçekleştirilene kadar fiyat 60.200 dolara çıkar.Küçük bir siparişte farkı büyük ölçüde fark etmezsiniz. Ancak büyük bir siparişte fark belirgin olur ve beklediğinizden yüzlerce dolar daha fazla ödeyebilirsiniz.

Diğer bir olasılık, beklediğinizden daha az almanızdır. Bu, sabit bir dolar miktarıyla satın alırken veya BTC/PEPE gibi iki oynak varlık ticaretinde olabilir.

Çiftin her iki tarafındaki hareketlilik, kriptolarda fiyat kayması durumuna neden olabilir.

Likidite Slippage Nedir?

Likidite slippage, belirli bir fiyat noktasındaki likidite miktarı nedeniyle ticaretin beklenen miktarının değişmesi durumudur.

Örneğin BTC satın aldığınızı ve BTC fiyatının aşağıda gösterildiği gibi 63.305 dolar olduğunu varsayalım. 6.330,50 dolar tutarında bir sipariş veriyorsunuz ve 0,1 BTC almayı bekliyorsunuz.

Ancak bir sonraki açık siparişler en son ticaret fiyatından daha yüksek fiyatlandırılmıştır.

• 0,00570343 BTC 63.324,80 dolarda
• 0,02210872 BTC 63.238,70 dolarda
• 0,0105436 BTC 63.328,90 dolarda
• 0,08845428 BTC 63.331,30 dolarda

0,1 BTC için verilen bir piyasa emri, 0,1 BTC emrini doldurmak için tüm bu açık satış emirlerinden likidite almalıdır. Her açık siparişten likidite aldıkça fiyat bir sonraki emre kayar ve size her seviyede bir miktar BTC verir.

En büyük miktar 63.305 dolar yerine 63.331,05 dolardır. Bu örnekte beklenen fiyat olan 63.305 dolarda siparişi doldurmak için yeterli likidite yoktu.

Ayrıca beklediğinizden daha yüksek fiyat nedeniyle ticarette 0,1 BTC’den daha az alırsınız. Hedef fiyatta ne kadar likidite olduğuna bağlı olarak kriptolarda fiyat kayması çok daha yüksek olabilir.

Kriptolarda Fiyat Kayması Önlemenin 6 En İyi Yolu

İyi haber şu ki, slipajı yönetmek ticaret kârınızı korumanıza yardımcı olabilir. Merkezi borsalarda limit emirleri sorunun çoğunu çözüyor. Ancak hem merkezi hem de merkezi olmayan borsalar için kripto kayma maliyetlerini kontrol altında tutmaya yardımcı olacak başka yöntemler de var.

Örneğin yüksek likiditeye sahip ticaret çiftlerine odaklanabilirsiniz. Ayrıca emirlerinizi kademeli olarak verebilirsiniz. Böylece piyasadan bir anda çok fazla likidite almazsınız.

1. Limit Emirler Verin

Önceki örnek, piyasa emri kullanmanın kriptolarda fiyat kayması durumuna nasıl yol açabileceğini göstermişti. Bir piyasa emri, sabit bir fiyat yerine piyasa fiyatlarında doldurulur. Buna karşılık limit emri, emriniz için fiyatı belirlemenize ve piyasanın size gelmesini beklemenize olanak tanır.

Ancak piyasa seçtiğiniz fiyattan uzaklaşabilir. Bu durum da risk taşır. Emriniz hiç gerçekleşmeyebilir. Ancak ticaret aralığını incelerseniz genellikle slippage olmadan gerçekleşmesi muhtemel bir fiyat bulabilirsiniz.Limitli satın alma emriyle piyasa satıcıları, limitli emrinizden likiditeyi alırlar. Limitli satış emri ile alıcılar likiditeyi alırlar.Limit emirler genellikle Coinbase veya Binance gibi en iyi merkezi kripto borsalarında bulunur. Her birinde gelişmiş ticaret platformunu kullanmanız gerekir.

Basit satın alma platformları genellikle bu özelliği desteklemez. Spread (işaretleme) ve daha yüksek ücretler gibi diğer gizli maliyetlere sahiptir.

Uniswap gibi çoğu merkezi olmayan borsada limit emir bulamazsınız. Geçici çözümlerden biri, satın alma veya satma işlemi yapıyorsanız istediğiniz fiyatın altında veya üstünde bir likidite havuzu oluşturmaktır.

Fiyat istediğiniz aralığa ulaştığında, diğer tüccarlar swaplar için havuzu kullanır. Ancak bu daha gelişmiş bir tekniktir ve kriptoda geçici kayıp (impermanent loss) gibi bazı risklerle birlikte gelir.

2. Uygun Bir Slippage Toleransı Ayarlayın

Uniswap gibi bir DEX’te ticaret yapmak, genellikle merkezi bir borsaya göre daha yüksek kriptolarda fiyat kayması anlamına gelir.

Bir DEX, fiyatları ayarlamak ve likidite havuzunu dengelemek için otomatik piyasa yapıcı algoritması kullanır. Çoğu durumda bu, tek bir swapta ne kadar alıp satarsanız, o kadar fazla slippage yaşarsınız.

Örneğin Base ağında bir ETH/PEPE swapında, slippage şu şekilde görünür:0,1 ETH: Slippage = %1,47
0,5 ETH: Slippage = %2,38Ticaret miktarına dikkat ederseniz daha düşük bir kayma (slipaj) oranı veya aynı zamanda satış yapan diğerlerinin satışıyla negatif slippage bulabilirsiniz.

Bir dakika beklemek bile yardımcı olabilir. Volatil piyasalar ve ticaret etkinliği de DEX fiyat kaymasını etkiler. Örneğin popüler bir meme coin, ticaret etkinliği yüksekse hızla fiyat artışı gösterebilir.

Neyse ki Uniswap gibi DEX’ler, swaplarınız için fiyat kaymasını ayarlamanıza izin verir.Bu örnekte kayma, swap üzerinde %2,36’dır ve bu, 70 dolardan fazladır. Swap aksaklıklarını önlemek için bir ayar değişikliği yapabilirsiniz.Ayarlar dişli simgesine tıklayarak kriptolarda fiyat kayması ayarlarına erişebilirsiniz.

Not: Bu örnekte satış faaliyeti nedeniyle slippage pozitiftir. Slippage iki şekilde de çalışır. Ancak muhtemelen size karşı çalışan kazara kaymayı önlemek isteyeceksiniz.

Ardından özel slipajı seçin ve işleminiz için uygun bir yüzde seçin. Bu örnekte %1 seçtik. Çok düşük bir kayma ayarı seçerseniz başarısız işlemler yaşayabilirsiniz (ancak yine de ağ ücretlerini ödersiniz).

3. Yüksek Likiditeye Sahip Ticaret Çiftlerini Kullanın

Satın almak ve satmak için daha yüksek likiditeye sahip ticaret çiftleri, daha düşük fiyat kayması sunar. Bu durum hem merkezi hem de merkezi olmayan borsalar için geçerlidir.

Daha yeni veya egzotik tokenler, verimli ticaret için yeterli likiditeye sahip olmayabilirken, BTC/USDT veya ETH/USDT gibi çiftler alıcılar ve satıcılar için bol miktarda likidite sunar.

Popüler ticaret çiftleri, daha düşük fiyat etkisiyle ticaret yapmayı sağlar.

4. Düşük Hacimli Dönemlerde Ticaret Yapın

Ticaret yaptığınız günün saati de rol oynar. Mümkünse daha az kişinin işlem yaptığı zamanlarda işlem yapın, özellikle de yoğun zamanlarda fiyatların hızla hareket edebildiği DEX işlemleri için.

Kripto 7/24 ticaret yaparken, zirve ticaret genellikle ABD hisse senedi piyasalarının açık olduğu saatlerle korelasyon gösterir. Ticaret hacmi genellikle piyasa kapandıktan hemen sonra düşer ve akşam ilerleyen saatlerde bir artış olur.

Aktivite, EST saat diliminde 21:00’den sonra tekrar düşer ve sabaha kadar düşük kalır. En iyi ticaret zamanını seçmek, kriptolarda fiyat kayması durumunu azaltabilir. DEX’te ticaret yapıyorsanız ağ ücretlerinden tasarruf sağlayabilir.

5. Ticaret Araçlarını Kullanın

Kripto araçlarını kullanmak da ticaretlerinizi optimize etmenize imkan tanır. Araçlar, kaymayı en aza indirmenize, giriş veya çıkış noktalarınızı planlamanıza yardımcı olabilir.

• Likiditeyi görüntüleyin: Yeterli likidite anahtardır. Messari gibi ticaret araçları, hareketlerinizi yapmadan önce işlemlerin fiyat etkisini değerlendirmenize olanak tanır. Dexscreener, Dextools.io ve GeckoTerminal gibi DEX araçları, DEX’te işlem gören tokenler için likidite istatistikleri sağlar.
• Frontrunning botlardan kaçının: Seçtiğiniz DEX, frontrunning olarak da bilinen MEV (maksimum çıkarılabilir değer) madenciliğini azaltmaya yardımcı olabilir. Bu, kriptolarda fiyat kayması ayarlarının devreye girdiği başka bir alandır. Birçok DEX platformu, swapınızın botlar tarafından kesilmesi olasılığına karşı slippage ayarlarınızın swapınızı savunmasız hale getirebileceği konusunda bir uyarı sunar.

6. Siparişlerinizi Kademeli Olarak Verin

Daha büyük ticaretler fiyat kaymasına neden olabilir. Çoğu zaman ticareti birden fazla ticarete bölmek daha iyi bir stratejidir.

Merkezi borsa ücretleri genellikle gelişmiş emirler için yüzde bazlı ticaret ücretleri kullanır. Bu nedenle bu teknik, artan ticaret ücretleri nedeniyle bir ceza getirmez.

Ancak swap boyutu ne olursa olsun her DEX swapı, gas ücretlerine sahiptir. Ağ ücretleri birikebilir. Bu nedenle swap için potansiyel fiyat kaymasına kıyasla seçeneklerinizi değerlendirin.

Kriptolarda Fiyat Kayması, Merkezi veya Merkezi Olmayan Borsalarda Daha mı Düşük?

Merkezi olmayan borsalarda slippage genellikle merkezi borsalardan daha yüksektir. Ayrıca merkezi borsalarda bulunan gelişmiş ticaret platformları, kriptolarda fiyat kayması riskini ortadan kaldıran limit emirler sunar.

Merkezi Borsalarda (CEX) Kriptolarda Fiyat Kayması

Kriptolarda fiyat kayması hem merkezi hem de merkezi olmayan borsalarda bir sorun olabilir. Ancak bir CEX genellikle slippage risklerine karşı daha fazla koruma sağlar.

• Yüksek likidite: Merkezi borsalar hala en popüler ticaret yöntemidir. Bu da özellikle Binance veya Coinbase gibi popüler borsalarda likiditenin artması anlamına gelir.
• Sipariş defteri modeli: Borsalar tarafından kullanılan sipariş defteri modeli, daha fazla şeffaflık sunar ve slipajı azaltmak için ticaretlerinizi oluşturmanıza olanak tanır.
• Limit emirleri: Limit emirlerin mevcudiyeti, kaymayı tamamen ortadan kaldırarak kendi fiyatınızı belirlemenize olanak tanır.
• Daha hızlı işlem hızları: Merkezi borsalar, fiyat kayması riskini en aza indirerek hızlı ticaret yürütmesi için optimize edilmiştir.

Merkezi borsalar için slipaj riskleri daha düşük kalırken konu, CEX platformlarıyla ilgili tüketici şikayetlerine yol açmıştır.

Merkezi Olmayan Borsalarda (DEX) Kripto Fiyat Kayması

Otomatik piyasa yapıcı algoritması ve düşük likidite nedeniyle, DEX ticareti daha yüksek kripto fiyat kayması riski taşıyabilir.

Uniswap Info’ya göre, DEX’in piyasa verileri sayfasında ETH’nin 24 saatlik ticaret hacmi 772 milyon dolar. Yalnızca Binance’de işlem hacmi bu rakamı aşarak 24 saatlik ticaret hacmi ile neredeyse 1,1 milyar dolar.

• DEX’ler genellikle daha düşük likiditeye sahiptir: Daha az likidite, daha yüksek fiyat kaymasına yol açabilir.
• DEX platformları AMM kullanır: Bir DEX tarafından kullanılan otomatik piyasa yapıcı (AMM) mekanizması, havuzu dengede tutmak için çalışır. Ancak daha yüksek fiyat kayması ve merkezi borsa fiyatlarıyla bağlantısızlığa yol açabilir.
• Daha yavaş işlemler: Yüksek ticaret etkinliği dönemlerinde işlemlerin onaylanması daha uzun sürebilir. Bu da gas ücretlerinin artmasına ve daha fazla kriptolarda fiyat kayması durumuna izin verebilir.

Pozitif Slippage Nedir?

Slippage her zaman kötü bir şey değildir. Eğer yıldızlar doğru hizalanırsa, beklediğinizden daha fazlasını alacağınız ‘pozitif slippage’ görebilirsiniz.Bir DEX’te alım baskısına satış yaparken pozitif slippage görebilirsiniz. Ancak çoğu durumda, büyük siparişlerde pozitif slipajın daha düşük olmasını bekleyin.

Ticaretlerinizde Kriptolarda Fiyat Kayması (Slippage) Nasıl Hesaplanır?

Bir DEX’te swap yapıyorsanız, swap için slippage yüzdesini genellikle görüntüleyebilirsiniz.

Örneğin daha büyük ticaretlerin kaymayı ne kadar etkileyebileceğini göstermek için büyük bir swap oluşturduk. Aynı sorun, yeterli likidite olmadan daha küçük swaplar için de ortaya çıkabilir.

Birçok kripto cüzdanı da kriptolarda fiyat kayması durumunu kendiniz hesaplamak yerine swap edilmiş varlık değerlerini karşılaştırmanıza olanak tanıyan bir ticaret özeti sunar.Fiyat kaymasını kendiniz hesaplamak istiyorsanız, slippage yüzdesini bulmak için aşağıdaki formülü kullanabilirsiniz.

Sonuç

Kriptolarda fiyat kayması (slippage), ticaret sırasında beklenen fiyat ile gerçekleşen fiyat arasındaki farkı ifade eder. Fiyat oynaklığı ve düşük likidite gibi faktörler slipaja neden olur. Merkezi ve merkezi olmayan borsalarda bu sorun yaşanabilir ve kontrol edilmezse maliyetli hale gelebilir.

Kripto slippage, merkezi ve merkezi olmayan borsa ticaretinde bir zorluktur. Ancak sorun, düşük likidite nedeniyle DEX swaplarında daha yaygın olabilir.

Merkezi borsalar ayrıca limit emirlerini kullanma fırsatı sunar. Bu da slippage riskini tamamen ortadan kaldırır. Kripto ticaretinde slipajı en aza indirmek için yüksek likidite ticaret çiftleri arayın. ABD hisse senedi piyasalarının kapandığı saatlerde ticaret yaparak zirve ticaret zamanlarındaki oynaklıktan kaçının.

Siparişlerinizi kademeli olarak vererek piyasadan bir anda daha az likidite kullanmayı ve ticaretlerinizi optimize etmeyi düşünebilirsiniz.

Sık Sorulan Sorular

Kriptolarda fiyat kayması ne anlama gelir?

Kriptolarda fiyat kayması, bir ticaretin beklenen çıktısı ile aldığınız miktar arasındaki farkı ifade eder.Kripto slipajı negatif veya pozitif olabilir. Negatif ticaretler karınıza karşı çalışır ve pozitif ticaretler beklenenden daha yüksek çıktı sağlar.

Ticaret yaparken normal slippage miktarı nedir?

Merkezi borsalarda yaygın ticaret çiftleri için slippage genellikle %0,5’in altındadır. Ancak oynaklık daha yüksek fiyat kaymasına neden olabilir.Merkezi olmayan borsalarda slippage genellikle %0,5 ile %3 veya daha yüksek arasında değişir.

Kripto fiyat kaymasını nasıl hesaplarım?

1. Fiyat kayması yüzdesi = (Fiyat kayması / Emir fiyatı) * 100
2. Örneğin (100 USD / 50,000 USD) * 100 = %0.2

Kriptolarda fiyat kayması her zaman kötü bir şey mi?

Hayır. Slippage iki şekilde de çalışabilir. Beklediğinizden daha fazlasını alacağınız pozitif slippage olasılığı vardır.

Slipajı önlemenin en iyi yolu nedir?

Bir merkezi borsa kullanırken fiyat kaymasını önlemek için limit emirler kullanın. Bu emir türü, gelişmiş ticaret platformlarında bulunur ve kendi fiyatınızı seçmenize olanak tanır. Böylece fiyat kaymasını ortadan kaldırır.

Referanslar

• REGULATION NMS (sec.gov)
• What Is the Best Time To Trade Crypto? (yahoo.com)
• Complaint Bulletin – An analysis of consumer complaints related to crypto-assets (consumerfinance.gov)
• Uniswap Info (uniswap.org)

Yasal Uyarı: Kripto paralar yüksek riskli varlıklar sınıfındadır. Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır ve kesinlikle yatırım tavsiyesi değildir. Varlıklarınızı kaybedebilirsiniz.