Kriptoda Spot İşlem Nedir?

Kriptoda spot işlem nedir terimi, genellikle yatırımcıların ve traderların sıkça karşılaştığı bir kavramdır. Çoğu kişi, vadeli işlemler gibi daha ileri düzey ticaret yöntemleri yerine, kripto para yolculuğuna spot ticareti ile başlar. Kripto spot ticaretini daha iyi anlamak için, terimin kökenini öğrenmek yararlı olabilir.

Spot ticaret, herhangi bir alınıp satılabilir varlık için o anki fiyatı ifade eder. Ancak, spot ticaret aynı zamanda anında teslimatıda içerir. Buda onu vadeli işlem ve opsiyon gibi daha ileri düzey ticaret türlerinden farklı kılar. Kripto varlığının gelecekteki fiyatı muhtemelen şu andan farklı olacaktır. Spot fiyat, gelecekteki olası fiyat hareketlerine değil, mevcut andaki fiyatı temsil eder.

Kriptoda spot işlem nedir rehberinde, kripto spot piyasasında nasıl ticaret yapabileceğinizi ve spot ticaretin nasıl işlediğini ele alacağız.

Kripto para dünyasında anlık alım satım işlemlerine olan ilgi giderek artıyor. Spot işlemlerle finansal özgürlüğünüzü keşfetmeye hazırsanız haydi başlayalım.

Kriptoda Spot Ticaret Açıklaması

Kriptoda spot işlem nedir, Spot işlem, gerçek zamanlı piyasa fiyatları üzerinden kripto para birimlerinin alınıp satıldığı işlem türüdür. Kullanıcılar, anlık fiyatlarla direkt olarak kripto alışverişi yapabilirler.

Kriptoda spot ticaret, kripto paranın başka bir kripto para ve fiat para ile değiştirilmesidir. Spot piyasada dijital varlık ticareti, mevcut piyasa fiyatları üzerinden gerçekleşir.

Anında teslimatı, yani bir varlığın diğeriyle hemen değiştirilmesini içerir. Spot ticaret, genellikle Coinbase ve Binance gibi borsalarda yapılır.

Bu platformlar, kripto para birimlerini alıp satmanın pratik yollarını sunar. Ancak, kullanıcı dostu arayüzlerin altında, daha karmaşık bir piyasa dinamiği yatar.

Çoğu spot ticaret işlemi, kişilerin Bitcoin ve diğer kripto paraları, ABD doları gibi geleneksel paralarla satın almasıdır.

Ayrıca, Bitcoin ve diğer kripto paraları nakit karşılığında satmak bir spot ticarettir. Spot ticareti, türev ticaretlerden ayıran temel özellik, gerçek varlığın anında teslimatla alınıp satılmasıdır.

Kriptoda Spot Ticaret Nasıl Çalışır?

Basit ticaret araçlarının arkasında, göründüğünden daha fazla mekanizma işler. Eğer gelişmiş bir ticaret platformu kullanıyorsanız, bu mekanizmaları görebilirsiniz.

Spot ticaret, borsadaki açık alım ve satım emirlerinin listelendiği bir emir defteri üzerinden gerçekleşir.

Bu emir defteri, belirli bir ticaret çifti için sabit fiyatlı alım ve satım emirleri olan limit emirlerini içerir.

Emir defterinin üst kısmında limit satış emirleri yer alırken, alt kısmında limit alım emirleri bulunur.

Gelişmiş bir ticaret platformunda işlem yaparken limit emri ve piyasa emri seçebilirsiniz.

Piyasa emri, mevcut fiyatla alım ve satım yapar. İşleminiz, emir defterindeki mevcut emirler kullanılarak tamamlanır. Örneğin, aşağıda mevcut piyasa fiyatının %1 altında belirlenen bir limit alım emri kullanılır.

Bu emir, Bitcoin fiyatı %1 düşerse ve satıcılar bu fiyatta yeterli Bitcoin sunarsa gerçekleşir.

Ayrıca, biri piyasa emri ile satış yaparsa ve fiyat, limit emrinin seviyesine ulaşırsa, limit emri piyasa satış emrini doldurmak için kullanılır.

Basit ticaret arayüzleri, bu emir defteri mekanizmalarını bir nokta-tıkla arayüzüne dönüştürerek alım-satımı kolaylaştırır. Ancak, bu basit işlemler genellikle iki nedenden ötürü daha maliyetlidir.

Ticaret ücretleri genellikle daha yüksektir. Çoğunlukla, önceden belirlenmiş bir fiyatı garanti eden bir spread (fiyat farkı) uygulanır.

Margin ile Kripto Spot Ticareti

Bazı borsalar, Kraken ve Binance gibi, marjin ticareti sunar. Marjin ticaretinde, işlem yapmak için ödünç alınan fonları temin etmek amacıyla varlıklarınızı bir tür teminat olarak kullanırsınız. Bu işleme marjin denir.

Örneğin, Kraken, bazı ülkelerde nitelikli yatırımcılara 5x marjin ticareti imkanı sağlar. 5x marjin ticaretiyle, 100 dolarlık marjinle 500 dolarlık kripto para alabilirsiniz.

Ancak, eğer işlem %20 zararla sonuçlanırsa, teminat olarak kullandığınız marjin, ticaret kaybını karşılamak için satılacaktır. Marjin ticareti türev bir işlem olmamakla birlikte, çoğu kişi tarafından spot ticaret ile özdeşleştirilmez.

Emir Defteri ve OTC: Kripto Spot Piyasası Türleri

Kriptoda spot işlem nedir sorusunun diğer bir yanıtıda, kripto para piyasasında anlık alım satımın gerçekleştiği bir işlem türü olmasıdır.

Bu işlemler genellikle iki farklı platform üzerinden yürütülür. Borsaların emir defteri (Order Book) ve tezgah üstü piyasa (OTC)’dır.

Çoğu durumda, merkezi bir borsa, MEXC ve Binance, kullanılır. Bu borsalarda yapılan spot ticaretler, bir emir defteri aracılığıyla gerçekleştirilir.

Daha önce belirtildiği gibi, limit alım ve satım emirleri, ticaret likiditesini sağlamak için emir defterine konur.

Buna ek olarak, tezgah üstü (OTC) ticaret yapmakda mümkündür. OTC ticaretinde, yapılan satış işlemi işlem kayıtlarında yer almaz.

OTC ticaretleri, iki tarafın bir fiyatta ticaret yapmayı kabul ettiği durumlarda oluşur. Kurumlar, piyasa fiyatlarını etkilemeden büyük miktarda kripto para transferi için bu yöntemi sıkça kullanır.

Örneğin, Alice 100 Bitcoin satın almak istiyor. Bob 100 Bitcoin satmak istiyor. Bu işlemi tezgah üstü yöntemle tamamlayabilirler.

Bazı platformlar, Binance.us gibi, büyük ve orta ölçekli OTC ticaretlerini destekler. Bu durum çeşitli ihtiyaçlara uygun çözümler sunar.

Binance.us, OTC işlemleri için geleneksel işlem ücretleri yerine spread (fiyat farkı) uygular. Bu durumda, alıcılar piyasa fiyatının biraz üzerinde bir maliyetle satın alır. Satıcılar piyasa fiyatının biraz altında bir gelir elde eder.

OTC işlemleri sırasında, işlemin daha güvenli tamamlanması için genellikle bir borsa ve aracı kurum gibi bir aracı kullanılır.

Kripto Spot Ticaret Ücretlerini Karşılaştır

Kriptoda spot işlem nedir sorusunda yatırımcılar için ücretler son derece önemlidir. Çoğu emir defteri işlemi için, işlem tutarının küçük bir yüzdesi olarak belirlenen işlem ücretleri ödenmesi beklenir.

Ancak, bazı platformlar belirli bir miktarın altındaki işlemler için sabit bir ücret uygulayabilir. Kripto spot ticaret ücretleri hızla birikebilir ve her işlemde kazancınızdan bir pay alabilir.

Bu nedenle, kullanmayı planladığınız borsanın ücret yapısını öğrenmek faydalıdır. Çünkü basit ticaret araçları genellikle en yüksek ücretlere ve spreade sahiptir.

Buna karşın gelişmiş ticaret platformları genellikle daha düşük ücretler sunar. Ancak, bu düşük ücretlerin karşılığı olarak daha karmaşık bir arayüzle karşılaşabilirsiniz.

Ücretlerin düşük olması açısından, MEXC borsası en düşük işlem ücretlerini sunabilir. Ancak bu platform, ABD dahil olmak üzere bazı bölgelerde artık kullanılamamaktadır.

Desteklenen bir bölgedeyseniz, MEXC’de limit emirleri için işlem ücretleri %0,0’a kadar düşük, piyasa emirleri için %0,02 olabilir.

• Limit emirleri genellikle maker emirleri olarak adlandırılır. Çünkü bu emirler piyasaya likidite sağlar.

• Piyasa emirleri maker emirleri olarak bilinir. Çünkü bu emirler piyasadaki likiditeyi tüketir.

Binance, düşük spot ticaret ücretleri ile tanınmaktadır. Binance Advanced Trade’te ücretler, çoğu işlem çifti için %0,1’den başlar.

İşlem hacmine ve BNB token ile ödenen ücretlere bağlı olarak ek indirimler alabilirsiniz.

Diğer platformlarda işlem ücretleri çok daha yüksek olabilir. Örneğin, Coinbase, maker emirleri için %0,60, taker emirleri için %1,2 ücret alıyor. Bu durum onu daha pahalı bir ticaret platformu yapıyor.

Ancak, çoğu gelişmiş platform, 30 günlük işlem hacmine bağlı olarak daha düşük ücretler sunar. Bu, Coinbase Advanced ücret tablosunda görülebilir.

Binance ve MEXC, genellikle en düşük kripto spot ticaret ücretlerini sunar. Ancak bu platformlar ABD ve Kanada gibi bazı ülkelerde kullanılamamaktadır.

Popüler Borsalar için Spot Ticaret Ücretleri

1.000 dolarlık bir BTC spot ticareti yapan, hacim indiriminden yararlanamayan yeni bir yatırımcıyı örnek alalım. Buna göre, bazı borsaların güncel işlem ücretlerini karşılaştıralım.

Ancak, kripto ticareti yaparken yalnızca işlem ücretlerine odaklanmamak önemlidir. Daha düşük ücretler sunan platformlar, aynı düzeyde düzenlemeye sahip olmayabilir.

Çeşitli ülkelerdeki bazı borsalar, düzenleyiciler tarafından eleştirilmiştir. Örneğin, Hong Kong, Almanya ve Japonya’daki düzenleyiciler, MEXC borsasının bu bölgelerde lisanssız olduğunu belirterek tüketicileri uyarmıştır.

Daha düşük işlem ücretleri, borsada kripto varlıklarınıza erişim kaybetme riskini göze almak için yeterli olmayabilir.

Kripto’da Spot Ticaretin Artıları ve Eksileri

Spot ticaret, kripto para piyasasında en yaygın işlem türlerinden biridir. Anlık alım satım fırsatları sunar. Fakat yatırımcılar için avantajlar ve riskler barındırır.

Herhangi bir piyasada kripto ticareti yüksek riskler taşır. Bunun nedeni, kripto varlıklarının yüksek volatilitesi ve düzenleyici değişikliklerdir.

Ancak, spot ticaretin, vadeli işlemler gibi diğer kripto ticaret yöntemlerine göre artıları ve eksileri vardır.

Vadeli işlem ticareti, bir varlığın gelecekteki fiyatını tahmin eden sözleşmelerin alınıp satılmasıdır.

Geleneksel vadeli işlemlerin belirlenmiş bir vade tarihi vardır. Kripto varlıklarının teslimatını gerektirir.

Süresiz vadeli işlemler süresiz olarak tutulabilir. Genellikle pozisyon kapatıldığında kripto ve sabit para birimi (stablecoin) ile ödenir.

Spot ticaret ile türev işlemler, vadeli işlemler ve opsiyonlar arasındaki artıları ve eksileri inceleyelim.

Opsiyonlar, belirli bir fiyattan alım ve satım yapma hakkı veren sözleşmelerdir. Bu tür sözleşmeler türev sözleşmeler olarak adlandırılır.

Vadeli işlem sözleşmeleri gibi türevler, bazen 125x’e kadar yüksek kaldıraç seçenekleri sunar.

Ayrıca kaldıraç, kazançlarınızı artırma imkanı sunar. Aynı zamanda kayıplarıda büyüterek türev işlemleri daha riskli hale getirir.

Öte yandan, spot ticaret tasfiye riskini ortadan kaldırır. Daha az stresli bir ticaret deneyimi sunar. Ticaret tamamlandığında, satın aldığınız kripto varlıkların sahibi olursunuz.

Spot Ticaret için Platform Türleri

Spot ticaret, farklı platform türleri aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Kriptoda spot işlem nedir yazımızda platform türleri önemli bir yere sahiptir.

Yatırımcılar genellikle borsa tabanlı emir defterleri ve tezgah üstü (OTC) piyasalar arasında tercih yapar.

Şimdiye kadar, kripto spot ticaretini çoğunlukla merkezi borsalar (CEX) üzerinde ele aldık. Bu platformlar, birçok yatırımcının kripto ticaretine başladığı yerlerdir.

Ancak, spot ticaretin merkezi olmayan borsalar (DEX), tezgah üstü (OTC) ticaret ve eşler arası (P2P) ticaret gibi diğer yollarıda mevcuttur.

• CEX (Merkezi Borsa): Merkezi bir borsa, alıcılar ve satıcılar arasında aracı olarak hizmet verir. Yatırımcıların ABD doları gibi geleneksel fiat para birimleri ve diğer kripto para birimleriyle ticaret yapmalarını sağlar.

• DEX (Merkezi Olmayan Borsa): Merkezi olmayan bir borsa, işlemleri kolaylaştırmak için akıllı sözleşmeler kullanır. Bu akıllı sözleşmeler, koşullu ifadelerle çalışan ve blok zincirinde yürütülen bilgisayar programlarıdır. Eğer bu olursa, bunu yap. DEX’ler, likidite havuzları kullanarak işlem yapar. Bu havuzlar, token yatırımlarını içerir. Havuzdaki tokenler arasındaki döviz kurunu bir algoritma belirler. En popüler DEX olan Uniswap’ın toplam işlem hacmi yaklaşık 1,8 trilyon dolara ulaşmıştır.

• OTC (Tezgah Üstü Ticaret): Tezgah üstü ticaret, genellikle büyük yatırımcılar ve kurumlar arasında müzakere edilen bireysel satış işlemleridir.

• P2P (Eşler Arası Ticaret): Eşler arası ticaret, bireylerin doğrudan birbirlerine alım satım yapmalarını ifade eder. Binance gibi platformlar P2P ticareti sunar. Bisq gibi uygulamalar alıcılar ve satıcılar için ticaret fırsatları bulmaya yardımcı olur.

Her bir platform türü, ticaret önceliklerinize göre çeşitli avantajlar sunar. Örneğin, DEX’ler, henüz merkezi borsalarda listelenmemiş olan tokenlere erişim sağlar. Genellikle merkezi borsalara kıyasla daha düşük ticaret ücretleri sunar.

OTC ve P2P ticaretleri, borsa işlem hacmine dahil edilmez ve fiyat grafiklerini etkilemez. Özellikle gizliliği önemseyen ve kripto ticaretinin kısıtlandığı bölgelerde yaşayan yatırımcılar için P2P ticareti popülerdir. Ancak, her iki durumda spreadler işlem maliyetini artırır.

Spot Ticaret Riskli mi?

Spot ticaret, kripto para piyasasında en popüler işlem türlerinden biridir. Ancak, bu ticaret türününde riskleri vardır.

Spot kripto ticareti, kripto varlıklarının yüksek volatilitesi nedeniyle daha riskli kabul edilir. Ancak, bu volatilite, kripto ticaretinde bulunan olağanüstü kâr fırsatlarının ana kaynağıdır.

Uzun vadeli yatırımlarınızı dikkatlice seçmelisiniz. CoinGecko gibi önde gelen bir kripto veri toplayıcısından alınan verilere göre, kripto para birimlerinin yarısından fazlası başarısız olmuştur.

Bu istatistik, yalnızca spot ticareti değil, genel olarak kripto yatırımlarını yansıtmaktadır. Borsalarda spot ticaret, kripto para ticareti için en güvenli yollardan biridir.

Kaldıraç bağımlılığı ve kullanıcı dostu arayüzler, spot ve vadeli ticaretten daha güvenli kılar.

Bununla birlikte, bazı riskler bulunur. Aşağıda, ekstra dikkat gerektiren birkaç önemli alanı kriptoda spot işlem nedir makalemizde vurgulayalım.

Slippage (Fiyat Kayması)

Slippage, bir ticarette beklenenden daha az değer elde edilmesi durumunu ifade eder. Slippage’ı önlemek için limit emirleri kullanabilir.

Piyasa emirleri ile işlem yaparken daha küçük miktarlarda ticaret yaparak slippage’ı azaltabilirsiniz.

Akıllı Sözleşme Riski

DEX’ler, aracı olmadan ticaret yapılmasını sağlamak için akıllı sözleşmeler kullanır. Büyük DEX’ler defalarca denetlenmiş ve test edilmiş olsada, daha küçük merkezi olmayan borsalar ve yönetim araçları hala güvenlik açıklarına sahip olabilir.

Duygusal Ticaret

Yapılan araştırmalara göre, günlük ticaret yapanların çoğu para kaybeder. Genellikle kayıpların nedeni, disiplinli ticaret yerine duygusal ticarettir. Teknik göstergeler hakkında bilgi edinmeli ve sağlam bir ticaret stratejisi geliştirmelisiniz.

Piyasa Manipülasyonu

Kripto spot piyasalarındaki yatırımcılar, büyük yatırımcılar tarafından baskı altına alınabilir. Wash trading olarak bilinen sahte hacimlerle yanıltılabilir.

Dolandırıcı Tokenler

DEX spot ticareti, dolandırıcı tokenler şeklinde başka bir risk taşır. Bazı tokenler, satın alma işleminden sonra satışın yapılamamasına neden olan kötü niyetli kodlar içerebilir. Bu, kripto dolandırıcılıklarının en sinsi türlerinden biridir.

Borsa İflası

Sayısız kripto borsası kapanmış ve platformdan para çekimlerini dondurmuştur. Para yatırmadan önce borsaları dikkatlice araştırın.

Borsa seçtikten sonra, ticaret işlemlerinizi tamamladıktan sonra kripto varlıklarınızı saklama cüzdanına aktarmayı düşünün.

Sonuç

Kriptoda spot işlem nedir yazımızda tüm detayları inceledik. Spot ticaret, kripto para birimlerinin anlık piyasa fiyatından alınıp satılması ve hemen teslim edilmesi işlemidir.

Limit emirleri sayesinde, belirlediğiniz fiyatı bekleyerek spot piyasada daha hassas işlemler yapabilirsiniz.

Kripto spot ticareti, ticaret yapmanın en basit yollarından biri olarak kabul edilir. Bununla birlikte, spot piyasada ticaret yapmanın birkaç farklı yolu mevcuttur.

En popüler yöntemler arasında, MEXC, Binance ve Coinbase gibi merkezi borsalar aracılığıyla yapılan işlemler bulunur.

Diğer seçenekler arasında, giderek artan popülaritesi ile DEX (merkezi olmayan borsa) ticareti ve OTC (tezgah üstü ticaret) ile P2P (eşler arası ticaret) yöntemleri yer alır.

Sıkça Sorulan Sorular

Yasal Uyarı: Kripto paralar yüksek riskli varlıklar sınıfındadır. Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır ve kesinlikle yatırım tavsiyesi değildir. Varlıklarınızı kaybedebilirsiniz.