Tam Seyreltilmiş Değerleme Nedir?

Bu yazımızda, tam seyreltilmiş değerleme nedir bahsedeceğiz. Bir coin ve tokenin piyasa değeri genellikle yatırımcılar tarafından ilgi çeker.

Kripto projesinin uzun vadeli bir yatırım olup olmadığını anlamak için, tam seyreltilmiş değerleme (FDV) önemlidir. Kısaca, piyasa değeri mevcut arzın toplam değerini ölçer.

Kriptodaki FDV, mevcut ve gelecekteki tokenlerin değerini hesaplar. FDV, gelecekteki arzı dikkate alan tam seyreltilmiş piyasa değerlemesiyle benzerdir. Ancak, FDV terimi, özellikle ICO’lar gibi yeni projelerde yaygın olarak kullanılır. Bu rehberde, tam seyreltilmiş değerleme nedir tüm detaylarını inceleyeceğiz.

Aynı zamanda tam seyreltilmiş değerlemenin yatırım kararlarını nasıl etkilediğinide inceleyeceğiz. Tüm bu bilgileri ve daha fazlasıni öğrenmek için yazımızı okumaya devam edin.

Tam Seyreltilmiş Değerleme ve Tam Seyreltilmiş Piyasa Değeri

Kripto dünyasında “tam seyreltilmiş değerleme” (FDV), sıklıkla “tam seyreltilmiş piyasa değeri” ile eş anlamlı olarak kullanılır. Örneğin, önde gelen kripto veri sağlayıcıları CoinMarketCap ve CoinGecko, veriler sunar.

Bunlar, güncel piyasa kapitalizasyonu ve seyreltilmiş değerleri kapsar. Ancak, bu siteler verileri farklı adlandırmalarla sunarlar.

CoinMarketCap “tam seyreltilmiş piyasa değeri” ifadesini kullanırken, CoinGecko “tam seyreltilmiş değer” ifadesini tercih eder. Bu durumda, her iki terimde aynı veriyi ifade eder ve eş anlamlıdır.

CoinGecko, FDV’yi kullanmaktadır. Bununla birlikte, “tam seyreltilmiş değerleme” terimi genellikle ön satış aşamasındaki coinler için kullanılır. “Tam seyreltilmiş piyasa değeri” zaten piyasada bulunan coinler için kullanılır.

Tam Seyreltilmiş Değerleme ve Dolaşımdaki Piyasa Değeri

Piyasada dolaşan 200 milyon tokene sahip bir projeyi incelemiştik. Bu tokenler zaten piyasada dolaşımda olup yeniden satılabilir.

Dolaşımdaki piyasa değeri, genellikle sadece piyasa değeri olarak adlandırılır. Piyasada mevcut olan tokenlerin, şu anki piyasa fiyatıyla hesaplanan değeridir.

Aşağıdaki örnekte, Kadena’nın token başına 0,4822 dolar değerinden işlem gördüğünü ve dolaşımda 285.819.248 adet token bulunduğunu farz edelim. Bu durumda, dolaşımdaki piyasa değeri 137.809.476 dolar olur.

Tam seyreltilmiş değerleme (FDV), tüm tokenlerin dolaşıma girdiği zaman dikkate alınan toplam arzı hesaba katar. FDV, şu anki 285 milyon token yerine, toplam arzın bir milyar token olacağı varsayıldığında çok daha yüksek bir değere sahip olur.

FDV Neden Önemlidir?

FDV, büyük resmi gözeterek daha bilinçli kararlar almanızı sağlar. Yatırım yaparken, mevcut token fiyatı cazip mi, diye değerlendirin. Gelecekteki talebin potansiyel etkilerini göz önünde bulundurun.

İleride piyasaya sürülecek önemli miktarda arz olması ve talebin artmaması durumunda, fiyatların düşme olasılığı vardır. Daha önce verdiğimiz basit örneğe geri dönelim.

Yeni bir kripto para tokeni, ön satış için ayrılmış 200 milyon token ile piyasaya sürülüyor. Her tokenin fiyatı 0,10 dolar olarak belirlenmiştir. Bu da tokenin piyasa değerini 20 milyon dolara çıkarıyor.

Ancak, ilerleyen zamanlarda 800 milyon token daha piyasaya sürülecektir. Bu, tam seyreltilmiş değerlemeyi 100 milyon dolara yükseltecektir. 20 milyon dolarlık piyasa değeriyle proje cazip bir yatırım gibi görünebilir.

Ancak 100 milyon dolarlık tam seyreltilmiş değerleme ile hala iyi bir yatırım mıdır? Token başına 0,10 dolarlık fiyatın korunabilmesi için talebin beş kat artması gerekmektedir.

Proje bu talep düzeyini aşabilir yahut yeterince ilgi görmeyerek değer kaybedebilir. FDV, beklenen arz artışını hesaba katar. Yatırım yapmadan önce uzun vadeli bir bakış açısı sunar.

Tam Seyreltilmiş Değerleme Nasıl Hesaplanır

Hesaplamak için gereken tek şey, toplam arz ve token başına güncel fiyattır. Anchor Protocol (ANC) örneğine göz atalım.

Bu örnekte, güncel fiyat $0.006897 olarak belirlenmiştir. Ancak toplam arz bir milyar tokendir. FDV’yi hesaplamak için, fiyatı toplam arz ile çarpmamız gerekir.

0.006897 x 1,000,000,000 = $6,897,000.

Ön satış ve ICO tokenleri için, toplam arz genellikle teknik doküman ve ön satış web sayfasında bulunabilir.

Pepe Unchained coin örneğine birlikte bakalım. Proje, ön satış bitiminden sonra bir Layer 2 zinciri başlatmayı planlıyor.

Beyaz kağıtta token tokenomik toplam arzın 8 milyar token olduğu yazıyor. Bunun %20’si ön satışa ayrılmıştır. Kalan arz, zamanla çeşitli şekillerde piyasaya sürülecek. Bu, %20’sinin pazarlama ve %30’unun staking ödülleri için ayrıldığını içeriyor.

Şimdi hesaplayalım. Ön satış sayfası, token başına $0.009163 güncel fiyatı gösteriyor. Sekiz milyar tokenin %20’si, yani 1.6 milyar token, ön satış için ayrılmıştır. Bu, piyasa değerini hesaplamamıza olanak sağlar.

• 1,600,000,000 x $0.009163 = $14,660,800.

Ancak, ön satış sadece arzın %20’sini kapsar. FDV, toplam sekiz milyar tokenlik arzı dikkate alır.

• 8,000,000,000 x $0.009163 = $73,304,000.

Mevcut token fiyatına göre piyasa, projeyi 70 milyon doların üzerinde bir değerde değerlendiriyor. Bir yatırımcı olarak, bu değerin sizin için anlamlı olup olmadığını belirlemek için projenin uzun vadeli potansiyelini değerlendirmek isteyeceksiniz.

FDV’yi Bir Metrik Olarak Kullanmanın Avantajları

Belirli bir kripto projesi için tam seyreltilmiş değer, benzer ve daha köklü projelerle karşılaştırmanızı sağlar. Örneğin, Pepe Unchained tokeninin FDV’sini, benzer Katman 2 projeleriyle karşılaştırın.

Acaba bu token değeri düşük mü, yoksa yüksek mi? FDV, bu soruya yanıt verebilir. Ancak aynı zamanda projenin ekibini ve planınıda göz önünde bulundurmanız gerekir.

Potansiyel Piyasa Değeri Hakkında İçgörü

Diyelim ki, 500 milyon dolar tam seyreltilmiş piyasa değeri olan, benzer bir Layer 2 projesi buldunuz.

Pepe Unchained’in ekibi, planlarını başarıyla hayata geçirebilir. Proje de, geniş çapta benimsenebilir. Böyle düşünüyorsanız, Pepe Unchained’in 73 milyon dolarlık FDV’si, iyi bir değer sunuyor.

Uzun Vadeli Yatırımcılar İçin Faydalı

Piyasa değeri, güncel piyasa değerini temsil eder. Tam seyreltilmiş değerleme, tüm tokenler piyasaya sürüldüğünde ortaya çıkacak olan değeri hesaplar.

Bu, FDV’yi uzun vadeli kripto yatırımları arayanlar için önemli bir araç yapar. Piyasa değeri genellikle ana haber başlıklarını kaplasada, FDV uzun vadeli bir perspektif sağlar.

Projeler Arası Karşılaştırmalar

Tam seyreltilmiş değerleme (FDV), projeleri ve değerlemelerini karşılaştırmanın güvenilir bir yolunu sunar. Token fiyatı, arz ve gelecekte piyasaya sürülecek arz dikkate alınmadan anlam ifade etmez.

Aynı işlem fiyatına sahip iki coin, tamamen farklı toplam arzlara sahip olabilir. FDV, mevcut ve gelecekteki arzı hesaba kattığı için bu karışıklığı giderir.

Ayrıca, dolaşımdaki token arzını göz ardı eder. Bir token dağıtımının başında olabilirken, bir diğeri hâlâ ön satışta olup nispeten az sayıda token dolaşımda olabilir.

FDV, karşılaştırdığınız sayıların doğru olmasını sağlar. Örneğin, SUI ve TON gibi iki yeni Layer 1 projesini karşılaştıralım. Bu projelerin toplam arzları ve mevcut piyasa değerleri büyük ölçüde farklılık gösterir.

SUI’nin toplam arzı 10 milyar token iken, TON’un toplam arzı 5,1 milyar tokendir. Token başına fiyat aynı olsa bile (ki değil), toplam arz dikkate alınmadığında fiyat anlamsız hale gelir.

Denklemdeki karmaşıklığı artıran bir faktörde, TON’un maksimum arzının sonsuz olmasıdır. Yani arz dahada artabilir.

SUI: 10 milyar (toplam arz) x $0.8837 (token başına fiyat) = $8.8 milyar FDV

TON: 5.1 milyar (toplam arz) x $6.77 (token başına fiyat) = $34.6 milyar FDV

FDV, dolaşımdaki token sayıları ve toplam arzları çok farklı olan bu tokenleri karşılaştırıp, bilinçli yatırım kararları almanızı sağlar.

Fon Toplamada Şeffaflık

Ön satışlar ve ICO’lar, büyük hedefleri olan ama az parası olan projeler için önemli fon toplama yollarıdır. Bu evrelerde, ön satış fiyatları, yatırımcılar için bir avantaj olabilir.

Projenin piyasaya sürülmesinin ardından, beklenen piyasa fiyatının altında kalabilir. Ancak, piyasaya sürülecek token sayısı bilinmediği sürece, bu fiyatlandırma tek başına anlamlı değildir.

Tam Seyreltilmiş Değer (FDV), bir projenin borsa değeri tahminidir. Bu, projenin borsaya girmesi halinde geçerlidir. Bu, yatırımcılara, sanki bir teleskopla bakıyormuş gibi, projeyi önceden değerlendirme imkanı sağlar.

FDV’yi bir metrik olarak kullanmanın sınırlamaları

Bahsedeceğimiz ölçüm, toplam token arzını dikkate alsada, piyasa değişkenlerinin bir kısmını ihmal eder.

Bu eksik faktörler, uzun vadeli değerlemeler yapılırken yanıltıcı varsayımlara sebep olabilir. Şimdi, tam seyreltilmiş değerlemenin yetersiz kaldığı bazı durumlara detaylı olarak bakalım.

Değerin Aşırı Tahmini

Bazı durumlarda toplam token arzı yalnızca teorik bir değer taşır. Bu durum, kripto para projesinin o kadar token üretmesinin imkansız olduğunu gösterir.

Bu senaryoda, FDV, tokenin toplam değerini aşırı bir şekilde tahmin etmiş olur. Diğer bir noktada, kripto para veri sitelerinde görebileceğiniz toplam arz metriği, dolaşımdan çıkarılan tokenleri içerir.

Bunlar, geri alınamaz bir adrese gönderilerek yok edilen tokenlerdir. Fakat gelecekte gerçekleşecek olan token yakımlarını hesaba katmaz. Örneğin, Binance 450 milyon dolar değerinde BNB tokenlerini yakmıştır.

Piyasa Koşullarını Yansıtmaz

Kripto para piyasası yüksek derecede volatildir. Bu güncel fiyatlara dayanarak uzun vadeli fiyat tahminleri yapmayı zorlaştırır.

Özellikle yeni piyasaya sürülen ve küçük piyasa değerine sahip tokenler, her gün dramatik fiyat değişiklikleri yaşayabilir.

Erken dönem arzını beş kat ve daha fazla bir oranla çarptığımızda, günlük fiyat dalgalanmaları, Tam seyreltilmiş değer (FDV) üzerinde büyük değişikliklere sebep olur.

Ayrıca, FDV piyasa duyarlılığını ve bu duyarlılığın fiyatlar üzerindeki genel etkisini dikkate almaz. 2021’in sonlarında Bitcoin’in fiyatı neredeyse 70.000 dolardı. 2022’ye gelindiğinde, bu değer 16.000 doların altına düştü.

Bitcoin, genellikle piyasayı yönlendirir. Fiyatındaki artış azalışlarla diğer kripto para projelerinin fiyatlarınıda yukarı aşağı çeker.

Bitcoin’in dominansı (piyasa değeri, toplam kripto para piyasasına oranı) son on yılda azaldı. Ancak, Bitcoin’in fiyat hareketleri diğer kripto paraların verilerini güvensiz kılar.

Token Yayınlama Zamanlamasını Göz Ardı Eder

Tokenlerin piyasaya sürülme zamanlaması oldukça kritik bir faktördür. Örneğin, bir milyarlık token arzının %20’si ön satış için ayrılmıştır. Bir token değerlendiriyorsanız, kalan %80’lik bölümün ne zaman piyasaya sürüleceği çok önemlidir.

Eğer token sürümü on yılı kapsıyorsa, talep fiyatı destekleyebilir. Hatta, önemli getirilerde sağlayabilir.

Ancak, token fiyatının baskı altında kalmasını beklemek mantıklıdır. Çünkü, kalan %80’lik arzın on hafta ve on ay içinde piyasaya sürülmesi planlanıyor. Tam seyreltilmiş değer (FDV) bu zamanlamayı tamamen göz ardı eder.

Sonuç

Tam seyreltilmiş değerleme nedir yazımızda detaylı olarak bilgiler verdik. Tam Seyreltilmiş Değerleme (FDV), tüm tokenler piyasaya sürüldükten sonra, mevcut fiyat üzerinden bir kripto paranın piyasa değerini ifade eder. Bu kavram, tam seyreltilmiş piyasa kapitalizasyonuna benzerdir.

Ancak, FDV daha çok ICO’lar ve lansman öncesi coinler için kullanılır. Böylece uzun vadeli piyasa değerini görselleştirme ve diğer projelerle karşılaştırmayı sağlar.

Bir projenin başlangıç günlerinde genellikle arzın yalnızca küçük bir yüzdesi piyasaya sürülür. Bu durum piyasa değerini güvenilmez bir ölçüm yapar.

FDV, geleceğe yönelik bir bakış açısıyla, tüm arzı dikkate alarak değerlendirme yapar. Bu, henüz piyasaya sürülmemiş tokenleride içerir.

Sıkça Sorulan Sorular