Wat is een smart contract in blockchain?
Betrouwbaarheid
Advertentiebeleid
Wij hechten veel waarde aan transparantie voor onze lezers. Sommige van onze artikelen bevatten affiliate links, waarmee we mogelijk een commissie verdienen via deze samenwerkingen.
Zonder smart contracts had de cryptowereld er waarschijnlijk heel anders uitgezien: deze programmeerbare overeenkomsten zorgen ervoor dat transacties soepel verlopen. Wat is een smart contract in crypto eigenlijk precies, waarom zijn ze zo belangrijk en hoe kan jij ook gebruik maken van smart contracts?
In het kort: Wat is een smart contract?
Een smart contract is een digitaal contract, dat geregistreerd staat en uitgevoerd zal worden via een blockchain. Smart contracts kennen vaak een als-dan constructie: de ene actie zorgt er daarmee voor dat een andere actie in werking gezet zal worden. Dit maakt een verregaande automatisering, zonder centrale tussenpersonen mogelijk. Hoewel de contracten anoniem zijn, is het smart contract wel zichtbaar op de blockchain.
Een smart contract zal altijd voldoen aan de vooraf gestelde voorwaarden: na het overeenkomen van een smart contract kan deze niet meer gewijzigd worden. Smart contracts zijn gemakkelijk wanneer het bijvoorbeeld gaat om het automatiseren van staking en DeFi Lending, waar traders onderling tokens uitwisselen.
Het concept van smart contracts is oorspronkelijk bedacht door Nick Szabo, een van de personen van wie wordt gedacht dat hij misschien wel Bitcoin heeft gemaakt. Bitcoin zelf maakt geen gebruik van smart contracts voor haar functioneren, anders dan enkele andere blockchains zoals Ethereum en Solana.
Hoe werken smart contracts?
Een smart contract wordt automatisch uitgevoerd wanneer aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Welke voorwaarden dit zijn, is afhankelijk van de wensen van de partijen die het smart contract opstellen. Hoe werkt het opstellen en in werking laten treden van een smart contract op de blockchain?
Schrijven van de code
Om een smart contract te maken, zal er ten eerste een code geschreven moeten worden waarin alle eisen en voorwaarden van het contract geschreven staan. Gewoonlijk worden dergelijke contracten gemaakt met behulp van een programmeertaal, bijvoorbeeld Solidity wanneer het om een Ethereum smart contract gaat. Gelukkig zijn er genoeg programma’s op verschillende blockchains die jou kunnen helpen bij het opstellen van een smart contract.
Smart contracts werken normaal gesproken aan de hand van een ‘als-dan’ scenario. Zo kun je met een smart contract garanderen dat zodra persoon A een product biedt aan persoon B, vanuit B 1 ETH naar de wallet van Persoon A gestuurd zal worden.
Implementatie van het smart contract
Wanneer beide personen akkoord zijn met een smart contract, kan de code op de blockchain geïmplementeerd worden. Hierdoor wordt het contract definitief. Het is belangrijk dat bij het schrijven van de code al duidelijke afspraken gemaakt zijn – deze kunnen na het ingaan van het smart contract immers niet meer veranderen.
Dit heeft als grote voordeel dat Persoon A uit ons eerdere voorbeeld niet plotseling kan beslissen een veel hoger bedrag voor zijn product te vragen, en het stelt persoon B niet in staat om zich na ontvangst ineens zonder betaling uit de voeten te maken. Smart contracts zijn transparant en fraude-proof, wat een deel van de populariteit verklaart.
Uitvoering en opname op de blockchain
Wanneer een smart contract op een blockchain staat, zal deze automatisch in werking treden zodra aan de gestelde voorwaarden wordt voldaan. Zo zal, zodra persoon A zijn product aan persoon B levert automatisch het verschuldigde bedrag naar persoon A worden overgemaakt.
Deze transactie is zichtbaar voor iedereen die op de blockchain aanwezig is, wat ervoor zorgt dat de legitimiteit van het smart contract gecontroleerd kan worden. Na het opstellen van het smart contract hoeven A en B niets meer extra te doen – de blockchain automatiseert het proces.
De voordelen van smart contracts
Het gebruik van smart contracts levert de nodige voordelen. Te denken valt onder meer aan:
- Volledige automatisering van ingewikkelde processen
- Transparantie voor alle partijen, inclusief controlemogelijkheden
- Geen tussenpersonen meer nodig
- Lagere kosten voor het vastleggen van transacties
Deze voordelen maken het gebruik van smart contracts niet alleen enorm efficiënt: het verhoogt ook zeker de mate van veiligheid bij het doen van online transacties.
De nadelen van smart contracts
Hoewel het gebruik van smart contracts de nodige voordelen kent, zijn er echter ook nadelen verbonden aan het werken met slimme overeenkomsten.
- Smart contracts zijn complex en vereisen technologische kennis
- Eenmaal afgesloten zijn smart contract niet meer omkeerbaar
- Bewuste fouten in code kunnen leiden tot exploits
- Juridische status van smart contract niet altijd gegarandeerd
Ondanks de vele voordelen is het dus altijd van belang om een smart contract in crypto altijd goed te bestuderen.
Soorten smart contracts
De mogelijkheden en toepassingen voor smart contracts zijn in potentie eindeloos. Zo kunnen zij gebruikt worden voor simpele transacties, maar bijvoorbeeld ook voor weddenschappen en verzekeringen. In het onderstaande overzicht vind je enkele van de meest gebruikte soorten smart contracts, en voorbeelden van praktische toepassingen waar zij voor dienen.
Financiële contracten – Lenen en uitlenen
Financiële contracten maken het mogelijk om P2P crypto te lenen zonder dat er behoefte is aan derde partijen. Smart contracts begeleiden het gehele proces. In smart contracts wordt onder meer de rente op een lening berekend, kan de wijze van terugbetalen (inclusief de termijn) worden vastgelegd en kunnen eventuele ‘collaterals’ aangegeven worden.
Een voorbeeld van een platform waar dergelijke financiële contracten opgesteld en gebruikt kunnen worden, is Compound. Het doel van dit blockchain platform is een brug te slaan tussen DeFi en TradFi.
Tokenisatiecontracten – Representeren van activa op blockchain
Tokenisatiecontracten representeren de waarde van fysieke of digitale activa als een token op de blockchain. Met behulp van deze contracten kunnen middelen die digitaal niet liquide zijn, toch via de blockchain verhandeld worden.
Een goed voorbeeld is Tether (USDT), een stablecoin waarvan de waarde gekoppeld is aan die van de Amerikaanse dollar. Tether wordt uitgegeven op verschillende blockchains, waardoor gebruikers een digitale representatie van deze fiat-munt kunnen bezitten.
Supply chain contracten – Product tracking
Een andere veelvoorkomende applicatiemogelijkheid van smart contracts is als ‘supply chain contract’. Deze contracten maken het mogelijk om op transparante wijze een keten of productieproces in de gaten te houden. De contracten houden alle informatie omtrent een product bij op de blockchain, zoals de oorspronkelijke maker, de tijd dat een product in de koeling heeft gelegen, de manier van vervoer tot aan de supermarkt waarin het product geplaatst is.
Een voorbeeld van een platform dat inzet op dergelijke toepassingen van smart contracts op de blockchain is VeChain (VET). De technologie van deze aanbieder maakt het mogelijk om alle mogelijke elementen van het maakproces van een product in kaart te brengen, ‘van band tot klant’. Hierdoor kan productkwaliteit beter gegarandeerd worden.
Decentralized Finance (DeFi) contracten
Veelvoorkomende smart contracts zijn de DeFi contracten. Deze contracten maken een groot aantal financiële diensten mogelijk tussen verschillende partijen, zonder dat er behoefte is aan tussenpersonen. Zij maken crypto-trading mogelijk, evenals het uitlenen en het lenen van tokens. Daarnaast is yield farming (bijvoorbeeld met staking) mogelijk dankzij deze smart contracts.
Een goed voorbeeld is UniSwap, een gedecentraliseerde exchange (DEX) waarbij gebruikers door middel van smart contracts tokens uit kunnen wisselen via liquidity pools. Er is, ook dankzij een Automated Market Maker, geen behoefte aan een centrale partij bij deze exchange – een van de redenen waarom aan de juridische legaliteit af en toe getwijfeld wordt.
Governance contracten – Organisatiemanagement
Governance contracten met het managen van een gedecentraliseerde organisatie, bijvoorbeeld een DAO mogelijk. In deze contracten staan de regels rondom het maken van beleidsvoorstellen, upgrades en het stemmen over deze ontwikkelingen beschreven.
Een bekende DAO die gebruik maakt van governance contracten is MakerDAO, een decentrale uitgever van stablecoins en cryptoleningen. Investeerders die over de MKR token beschikken, mogen stemmen over beleidsvoorstellen op dit platform en nieuwe upgrades en wijzigingen aandragen.
Hoe maak je smart contracts zonder coderen?
Van plan om zelf een smart contract in crypto op te stellen, maar heb je van coderen geen kaas gegeten? Gelukkig zijn er alternatieven waarmee je op een eenvoudige wijze toch een goed, duidelijk en veilig smart contract kunt maken. Zo zijn er diverse platformen die werken als smart contract generator: door de juiste info in te vullen kun je een passend smart contract genereren.
Voorbeelden van smart contract generators zijn onder meer Ethereum’s Remix IDE en Truffle: naast de nodige templates waar je uit kunt kiezen kun je hier ook echt het contract maken dat voor jouw situatie passend is. Zo zijn er bijvoorbeeld sjablonen en drop-and-drag templates. Dergelijke platformen zorgen ervoor dat smart contracts steeds vaker ook voor gewone investeerders toegankelijk worden – essentieel voor de verdere ontwikkeling van de cryptowereld.
Conclusie
Smart contracts zijn onmisbaar voor de moderne cryptowereld. Met behulp van smart contracts kunnen nieuwe tokens opgezet worden, blijven gedecentraliseerde exchanges draaien en kunnen investeerders veilig en snel zaken doen met elkaar – alles geregeld zonder de hulp van intermediairs en tussenpersonen. De hoge mate van automatisering zorgt er, in combinatie met een grote transparantie, voor dat transacties razendsnel verlopen, en bovendien bewezen veilig en betrouwbaar zijn.
Zelf een smart contract opzetten is tegenwoordig steeds eenvoudiger. Met een smart contract generator heb je, ook wanneer je geen kennis van codering hebt, de mogelijkheid om binnen enkele minuten een eigen smart contract op de blockchain te ontwikkelen.
Veelgestelde vragen
Hoe werkt een smart contract?
Een smart contract is een via codering geschreven contract dat op een blockchain is geplaatst. De meeste smart contracts gaan uit van een als-dan scenario, waarin de ene actie de andere actie in werking zet.
Wat is smart contract interaction?
Met smart contract interaction wordt bedoeld dat je bepaalde onderdelen uitvoert die in een smart contract beschreven staan: het zijn deze handelingen die een smart contract activeren of afronden.
Wat zijn slimme contracten en hoe werken ze?
Slimme contracten, ook wel smart contracts, zijn stukjes code die voor automatisering op de blockchain zorgen. Veel smart contracts gaan uit van een als-dan scenario, waarin de ene actie een andere actie in werking zet.
Hoeveel slimme contracten zijn er?
Een onderzoek uit maart 2024 wees uit dat er meer dan 637 miljoen smart contracts gebruikt waren tot dan toe, verdeeld over de 7 grootste chains. Het totale aantal zou zodoende inmiddels boven de 1 miljard kunnen liggen.
Referenties
- Verzekeren op de blockchain: over een paar maanden is het zover – (RTL Nieuws)
- Smart Contracts – (Advocatenkantoor Pels Rijcken)
- Two-thirds of EVM smart contract deployments in 2024 are from Optimism: Report – (Blockworks)
Beste crypto-portemonnee
in numbers
Bart Schaeffer 
Diederik Veldhuizen 
