Ethereum Gaz Ücreti Açıklandı

Last updated:
Mehmet Ali Güder
Yazarlar Kategorisi
Yazar Hakkında

Last updated:
Neden Cryptonews’e Güvenebilirsiniz?

On yılı aşkın süredir kripto para dünyasını kapsamlı bir şekilde takip eden Cryptonews, güvenebileceğiniz yetkin analizler sunar. Gazetecilikte ve analizde deneyimli ekibimiz, derin piyasa bilgilerini blockchain teknolojilerinin pratik testleriyle birleştirir. Gerçeklere dayalı doğruluk ve tarafsız raporlama konusunda katı editoryal yönergeleri koruyoruz; hem köklü kripto paralar hem de yeni projeler hakkında bilgilendirici içerikler sunuyoruz. Sektördeki uzun süredir varlığımız ve kaliteli gazeteciliğe olan bağlılığımız, Cryptonews'i dijital varlıklar dünyasında güvenilir bir kaynak haline getiriyor. Cryptonews hakkında daha fazla bilgi edinin.

Ethereum gaz ücreti

Ethereum gaz ücreti kavramı, eğer kripto para dünyasında yeniyseniz kafa karıştırıcı olabilir. Fakat bu gerçek gaz ve benzin ile ilgili değildir. Blok zincir teknolojisinde “gaz ücreti”, belirli bir ağda gerçekleştirilen işlemler için ödenen bedeldir.

Bu ücretler, bir aracın yakıtı gibi düşünülebilir. Blok zincir ağının sorunsuz çalışmasını sağlamak için gereklidir.

Hazırlamış olduğumuz kılavuz, Ethereum gaz ücreti kavramını anlamanıza yardımcı olacak. Hazırsanız, hemen gaz ücretleriyle ilgili bilgilerle belleğimizi dolduralım.

Gaz Ücretleri Nedir?

Gaz kavramı, kripto para dünyasında işlemleri gerçekleştirmek için ödenen ücreti ifade eden bir terimdir.

Ethereum gibi bazı blok zincirlerinde, gaz ücretleri işlemi tamamlamak için gereken hesaplama işini yapmak amacıyla alınır.

Bu ücretler kullanılan blok zincir ağına göre farklı adlar ve işlevleri olabiliyor. Tüm blok zincirler, Ethereum’un kullandığı anlamda gaz ücretlerini kullanmayabilir.

Hazırlamış olduğumuz yazıda, özellikle Ethereum blok zincirindeki gaz ücretleri ve sistemin nasıl çalıştığı hakkında konuşacağız.

EVM nedir?

Biraz Ethereum’un Sanal Makinesi’ne (EVM) odaklanalım. EVM, yerel para birimi olarak Ether (ETH) kullanılan, İş Kanıtı (Proof-of-Work, PoW) mekanizması ile çalışan Katman 1 blok zinciridir.

Ancak Ethereum, yakın gelecekte (Proof-of-Stake, PoS) mekanizmasına geçmeyi planlıyor.

Proof-of-Work blok zincirlerinde her işlemi doğrulayan, onaylayan ve tamamlayan madenciler yer alıyor. Bu işlemi gerçekleştirmek adına gerekli hesaplama gücünü sağladıkları için işlemlere bir gaz ücreti ödeniyor.

EVM Nasıl Çalışır, İş Kanıtı Nedir?

Ethereum gibi Proof-of-Work (İş Kanıtı) sistemlerinde işlem yapmak için gereken işi gerçekleştiren madenciler, doğrulayıcılar ve düğüm operatörleri temel paydaşlardır.

Burada ücretler saatlik değil, gerçekleştirilen işlem hacmine göre ölçülüyor. İşlemleri başarıyla tamamlayan bu katılımcılar ödül olarak ETH alıyorlar.

İşlem ne kadar büyükse ve ne kadar çok blok alanı kullanılırsa o kadar yüksek gaz ücreti ödeniyor. Ağın yoğun olduğu zamanlarda Ethereum gaz ücreti daha da artabilir.

Ethereum’un Proof-of-Work sistemini kullanmasının gerekçeleri, Sarı Kitap olarak bilinen belgede detaylı bir şekilde açıklanmıştır. En son baskısı da Nisan 2022’de yayımlandı.

Proof-of-Work (PoW) madenciliği, belirli token değerlerinin (n) hesaplanmasında harcanan çabanın kriptografik olarak güvenli bir nonce ile kesin olarak kanıtlandığı sistemdir. Bu sistem, zorluk kavramına anlam ve güven katmak amacıyla blok zincir güvenliğini güçlendirir. Yeni blokların madenciliği yapıldığında madencilere ek ödüller de verilir. Böylece, Proof-of-Work blok zincirin’in gelecekteki kanonik durumunu güvence altına almanın yanı sıra bir servet dağıtım mekanizması olarak da işlev görür.

Gaz Ücretleri Nasıl Hesaplanıyor?

Proof-of-Work blok zincirine artık daha aşina olduğumuza göre, Ethereum’da gas ücretlerinin nasıl hesaplandığını inceleyebiliriz.

Ethereum gaz ücreti kavramını anlamamız için birçok araç sunar. Gas ücretlerinin hesaplanma şeklini gösteren iki örnek vardır.

İlk tablo, her işlemin bir taban ücretine sahip olduğunu belirtir. Bu taban ücret, her blokta işlenen işlem sayısına bağlı olarak işlemin boyutuna göre hesaplanır.

Taban ücret, maksimum %12,5 oranında artar. Ayrıca hedef bloğa ulaşana kadar bu maksimum seviyede kalır. Sonra taban ücret sıfırlanır ve önceki işlemlerde kullanılan gaz yakılır.

İkinci tabloyu inceleyecek olursak her bloğa mümkün oldukça fazla işlem sığdırılmasının, gaz fiyatlarını aşırı yükseltebileceği ve ağı yavaşlatabileceği gösterilir.

Ethereum Sanal Makinesi (EVM), tüketicileri ve ekosistemi zarardan korumak için böyle bir durumun oluşmasını önlemek amacıyla tasarlanmıştır.

Bu mekanizmalar ağın sürdürülebilirliğini ve performansını korumasında kritik rol oynar.

İşlemde Ödenen Gaz Ücretleri Nasıl Düşürülür?

MetaMask, Ethereum ve ilgili kripto para birimleri için yaygın olarak kullanılan bir saklama cüzdanı olduğu için örnek olarak seçilmiştir.

MetaMask, kullanıcıların kendi riskleri altında gaz fiyatlarını ayarlama seçeneği sunar. Gaz limiti en az 21.000 olmalıdır.

21.000’in altında bir gaz limiti belirlendiğinde MetaMask işlemi ilerletmenize izin vermez. Ancak bazı durumlarda gaz limit değerinin 21.000’in çok üzerinde olduğunu görebilirsiniz.

Bu değeri düşürmek mümkündür fakat ağın işleminizi hemen tamamlayacağının garantisi olmadığından işleminiz reddedilebilir.

Böyle bir durumda, işleminizin kabul edilmesini sağlamak için cüzdanınıza dönüp gaz limitini yükseltmeniz gerekebilir.

Gaz limitinin solunda, Ethereum gaz ücreti en küçük birimi olan ve gaz ücretlerini ödemek için kullanılan gaz fiyatı (GWEI) görülmektedir.

Gwei, Gigawei’nin kısaltmasıdır ve 1 ETH, 1 milyar Gwei’ye eşittir. Gaz fiyatı 0,03 Gwei’dir. Bu da makul bir gaz fiyatı olarak kabul edilir.

Genellikle ağ sıkışıklığı yaşandığında Gwei cinsinden gaz fiyatını 1’in altına düşüremeyeceğinizi fark edeceksiniz.

MetaMask’ta işlem ücretlerini kabul edip bir sonraki ekrana geçtiğinizde işlemi daha ucuza, daha yavaş, daha pahalı ve daha hızlı göndermek üzere seçenekler sunan gelişmiş seçenek ekranı karşınıza çıkar.

MetaMask genellikle bu iki uç arasında kalan ve piyasa koşullarına göre en uygun seçeneği sunan piyasa ayarını varsayılan olarak kullanır.

EVM’nin Nasıl Çalıştığına Genel Bakış

Ethereum Sanal Makinesi (EVM) ve onun kripto para birimleri için işlemleri yürütme yeteneği, akıllı sözleşmeler ve NFT’lerin aktarımı ve saklanması gibi birçok işlevi destekler.

GitHub’da bulabileceğiniz “Ethereum EVM Illustrated” adlı 116 sayfalık detaylı bir PDF, EVM’nin bu işlevlerini ve işlemlerin nasıl gerçekleştirildiğini görsel şemalarla açıklar.

Ayrıca, EVM üzerinde gerçekleştirilen işlemler için neden Ethereum gaz ücreti ödemek zorunda olduğumuzu da bu kaynak üzerinden öğrenebilirsiniz.

EVM’nin temel yapı taşlarını şu şekilde özetlenebilir:

  • Sanal EVM Kodu: EVM üzerinde her türlü işlemi çalıştırmak için gerekli olan kodlardır. Bu kodlar sanal bir ortamda saklanır.

  • Makine Durumu: İşlem sırasında kullanılan ‘bilgisayar’ gibidir. İşlem için gerekli bilgiler burada depolanır, bu bilgiler arasında gas (gaz ücreti), yığın (veri depolama) ve diğer önemli bilgiler bulunur.

  • Dünya Durumu: İşlem verilerinin depolandığı ana bileşendir ve her işlem sonrası güncellenir.

PDF’de sunulan bir diyagram, EVM’deki işlem akışını gösterir. Bir işlem başlatıldığında, ilgili kod ve veriler EVM’ye gönderilir.

İşlem sırasında herhangi bir güncelleme yapılırsa, bu bilgiler orijinal verilerle birlikte EVM’ye geri gönderilir. Güncellenmiş veriler, daha sonra ‘Dünya Durumu’nu güncelleyerek yeni bir sonuç oluşturur.

Her bir adımda, işlemleri gerçekleştirmek için enerji tüketilir, bu da gaz ücretinin ödenmesini gerektirir. Bu süreç, EVM üzerindeki her işlemin gaz ücretine neden ihtiyaç duyduğunu açıklar.

Gaz ve Ücretler

Ethereum Sanal Makinesi’nde (EVM) gaz ücretleri, işlemlerin gerçekleştirilmesi için ödenen enerji bedelidir.

İşlemlerin her aşamasında belirli bir miktarda gaz tüketilir ve bu, işlemin karmaşıklığına göre değişiklik gösterir.

Özellikle, EVM’deki her işlem için bir gaz limiti vardır, genellikle basit transfer işlemleri için standart limit 21.000 gazdır.

Aşağıda bazı temel aşamalar ve bu aşamalarda gaz ücretlerinin nasıl işlediğini gösteren bir diyagram bulunmaktadır:

  • İşlem Başlatma: Bir işlem başlatıldığında, belirli bir gaz miktarı tüketilir. Bu gaz miktarı, işlemin EVM koduna ve işlenmesi gereken verilere göre değişir.

  • Veri Depolama ve Yığın İşlemleri: İşlem sırasında yapılan her bir eylem, yığına kaydedilir ve bu aşama için belirli bir gaz ücreti alınır. Yığın, geçici verilerin depolandığı yerdir ve bu verilerin depolanması için gaz harcanır.

  • Mesaj Çağrısı ve İşleme: İşlem, mesaj çağrısına dönüşür ve bu durum başka bir gaz tüketimine neden olur. Bu aşama, işlemin EVM üzerinde yürütülmesini ve ilgili değişikliklerin uygulanmasını içerir.

  • İade ve Bahşişler: İşlem sırasında tüketilmeyen gaz, işlemi başlatan harici sahip olunan hesaba (EOA) iade edilir. Ayrıca, işleminizi hızlandırmak isterseniz, doğrulayıcılar sayesinde bahşiş verebilirsiniz, bu da işlemin daha hızlı onaylanmasını sağlar.

EVM’de işlemler bu şekilde gerçekleşirken, her adımda gereksiz gaz tüketimini önlemek ve maliyetleri optimize etmek önemlidir.

İşlemin her aşamasında uygun gaz ücretlerinin hesaplanması, kullanıcılar ve ağ için verimliliği artırır.

Temel Çıkarımlar ve Araçlar

Gas ücretleri ilk bakışta karmaşık görünebilir ancak bu teknolojinin, saklama cüzdanlarının, akıllı sözleşmelerin ve blok zincir teknolojisinin güzelliğinin bir parçasıdır.

Kullanıcılar, EVM’nin arkasındaki kriptografiyi ve Ethereum gaz ücreti detaylarını tam olarak anlamadan da bu teknolojiyi kullanabilirler.

Her işlemi tamamlamak için verileri doğrulayan, onaylayan ve ileten kişiler bulunur. Bu kişiler yaptıkları iş karşılığında ETH ile ödüllendirilirler.

Konsepti basitleştirdiğinizde EVM bir otobüse benzetilebilir. Bir otobüsün etrafı dolaşabilmesi ve yolcularını alıp bırakabilmesi için gaza ihtiyacı vardır.

Burada insanlar verilere benzer ve gas ücretleri otobüsün bir duraktan diğerine gitmesi için harcadığı yakıtı temsil eder.

Ethereum, gas ücretlerinde gezinmeye yardımcı olacak araçlar sunmanın yanı sıra harika bir bilgi kaynağıdır.

İşte, anlık gas ücretlerini kontrol etmek ve ağın ne kadar yoğun olduğunu görmek için kullanabileceğiniz bazı popüler siteler.

  • Blocknative

  • Ethersca

  • Github

  • Ethereum.org

Sonuç

Gas ücretleri bazen can sıkıcı olabilir. Bazen düşük olurken, bazen de hızlı işlem sağlamak için ödenen miktarın değerini fazlasıyla aşabilir.

Ethereum Sanal Makinesi (EVM) ile uyumlu çalışan, gas ücretlerini en aza indirmeyi ve tamamen ortadan kaldırmayı hedefleyen birçok birinci katman ve ikinci katman blok zinciri bulunur.

Kripto para dünyasında her şey göz önüne alındığında paranıza yatırım yaparken her zaman detaylı bir araştırma yapmak önemlidir.

Yasal Uyarı: Kripto paralar yüksek riskli varlıklar sınıfındadır. Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır ve kesinlikle yatırım tavsiyesi değildir. Varlıklarınızı kaybedebilirsiniz.
Crypto News in numbers
editors
Yazarlar Listeri + 66 Daha Fazla
2M+
Dünya Genelinde Aylık Aktif Kullanıcı
250+
Rehberler ve İnceleme Yazıları
8
Piyasadaki Yıllar
70
Uluslararası Yazar Ekibi