DAO, DeFi ve Ethereum

Güncellemeleri, hardforkları, fiyatı ile sürekli gündemimizde olan, kripto piyasasının yakından tanıdığı Ethereum blockchain ağı ve ether kripto parası 2020 yılında da kendinden çokça bahsettirecektir.

Sürekli gelişen ve büyüyen bir ekosisteme sahip olan ethereumu kısaca tanıyalım. Ethereum açık kaynaklı(kodları herkes tarafından görülebilen), akıllı sözleşmeler ile anlaşmaların düzenlenebildiği, merkezi olmayan uygulamaların (DApp) programlanıp kullanılabildiği ve merkeziyetsiz finans ağının kurulduğu işletim sistemine Ethereum, bu işletim sisteminin kripto para birimine de ether denmektedir. Ethereum ağındaki fiyat hesaplama sistemine de “Gas” denmektedir.

2013 yılında Vitalik’in Bitcoin ağındaki eksiklikleri görüp geliştirdiği ve adını Ethereum koyduğu işletim sistemini whitepaper (teknik dökümanını) uzmanların oluştuğu çevrim içi ağa attığında eleştiriler ve sistem açıklarını beklerken yerine olumlu geri dönüşler aldı. Daha sonra ekibe katılan Mihai Alisie, Anthony Di Iorio ve Charles Hoskinson ile geliştirmeler devam etti ve 2014 yılında fon bulmasıyla gelişmeler sürdü.

2016 yılında DAO (Merkezi olmayan uygulamalar)’nun çökmesiyle Ethereum ekibinde görüş ayrılıkları yaşandı. Ekip içinde ayrılık kararı oluştu ve Ethereum, Ethereum Classic olarak iki farklı blockchain ağına dönüştü. Bu tür keskin ve birbirinden bağımsız blockchain ayrılıklarına kripto para dünyasında hardfork denmektedir.

Akıllı sözleşmeler, dapp uygulamarı (en meşhuru Crypto Kid oyunu), Ethereum ağında yeni kripto paraların yaratılabilmesi (ICO’lar yılı 2017), metamask gibi tarayıcı tabanlı cüzdanlar ether fiyatının 13.000 kat yükselmesini sağlamıştır.

2020 DeFi (Merkeziyetsiz Finans) Yılı

ICO’ların zirveye ulaştığı 2017 sonunda 1400 USD seviyesini gören Ether için yeni bir hikaye başlıyor. Merkezi olmayan finans sistemi projeleri ile insanlar Ether teminatı vererek kredi çekebilecek, kredi alabilecek yada parasını sadece faizde çalıştırabilecek olması var olan finans sitemine güçlü bir rakip olarak görülüyor. İnsan müdahalesi olmadan akıllı sözleşmeler ile blockchainde şeffaf şekilde veriler tutulabilecek.

Şu an hali hazırda 1 milyar dolar değerinde ether, DeFi projelerinde tutulmaktadır. Piyasadaki kredi talebinin artması, kitli olan eth sayısının artması anlamına gelir ki bu doğru orantılı olarak ether fiyatının artışı olarak yansıyacaktır.

Finans piyasalarındaki toplam paranın 670 trilyon dolar olduğu ve sadece bu paranın %1’i kripto piyasasına girmesi durumunda ether değerinin 9.000 usd olacağı düşünülmektedir.

Karşımızdaki pembe tablo ilerleyen zamanlarda ether fiyatının yükseleceğini gösterse bile hala çözülmesi gereken problemler yok değil. Saniyede 16 işlem süresi ethereum ağındaki en büyük problem (Ölçeklenebilirlik Sorunu). ETH 2.0 ile POW (cihaz madenciliğinden) iş kanıtından POS (Cüzdan Madenciliğine)’a geçiş ile birlikte işlem hızının ve ölçeklenebilirlik probleminin büyük oranda çözülebileceği düşünülmektedir.

Sözün Özünü Vitalik’e bırakırsak DeFi’nin çok pembe bir tablo çiziyor ancak DeFİ projelerindeki aksaklıklar hala çözülmemiş ve yetersiz durumdadır.