Vitalik Buterin kêu gọi đơn giản hóa giao thức Ethereum với thiết kế mới
Vitalik Buterin, đồng sáng lập Ethereum, đã đề xuất một cuộc cải tổ lớn đối với tầng cơ sở của Ethereum, nhằm đơn giản hóa kiến trúc giao thức để nâng cao bảo mật, khả năng mở rộng và tính bền vững lâu dài.
Lấy cảm hứng từ nguyên tắc thiết kế tối giản của Bitcoin, ngày 3 tháng 5, Buterin đăng một bài blog có tiêu đề “Đơn giản hóa tầng 1”, phác thảo lộ trình giảm sự phức tạp kỹ thuật của mạng lưới Ethereum. Tầm nhìn của ông tập trung vào các tầng cốt lõi—đồng thuận, thực thi và các thành phần chia sẻ—nhằm tinh gọn các quy trình vốn đã trở nên rườm rà kể từ khi mạng ra mắt.
Sự phức tạp của Ethereum cản trở tiến bộ và tăng rủi ro
Buterin cho rằng sự phức tạp không cần thiết khiến thời gian phát triển bị kéo dài, chi phí bảo trì tăng và nguy cơ xảy ra lỗi hệ thống gia tăng. Các tầng đồng thuận, thực thi và các thành phần chia sẻ của Ethereum đã tích lũy nhiều cơ chế phức tạp qua thời gian, làm chậm tiến độ đổi mới và tăng rủi ro bảo mật.
Để giải quyết, Buterin đề xuất một chiến lược đơn giản hóa toàn diện, tập trung vào việc loại bỏ các thành phần không cần thiết và tối ưu hóa hiệu suất. Mục tiêu là tạo ra một giao thức nhẹ hơn, dễ bảo trì hơn, đồng thời vẫn duy trì các tính năng cốt lõi đã làm nên sức mạnh của Ethereum như một nền tảng blockchain hàng đầu.
Mô hình “3-slot finality” cho tầng đồng thuận
Một đề xuất quan trọng là tái cấu trúc tầng đồng thuận thông qua mô hình “3-slot finality”. Mô hình này loại bỏ các cơ chế phức tạp như kỷ nguyên, ủy ban đồng bộ và xáo trộn validator. Thay vào đó, giao thức sẽ giảm số lượng validator hoạt động tại một thời điểm, áp dụng quy tắc lựa chọn nhánh đơn giản và an toàn hơn.
Cách tiếp cận này không chỉ giảm bề mặt tấn công mà còn hỗ trợ phát triển các light client—ứng dụng cho phép người dùng tương tác với blockchain mà không cần tải toàn bộ dữ liệu. Điều này giúp Ethereum dễ tiếp cận hơn với người dùng phổ thông và giảm tải cho các nhà phát triển khi xây dựng ứng dụng.
Mô hình “3-slot finality” được kỳ vọng sẽ đơn giản hóa đáng kể tầng đồng thuận, giảm nguy cơ lỗi lập trình và tăng cường bảo mật. Nó cũng giúp Ethereum duy trì tính phi tập trung, một giá trị cốt lõi của blockchain, trong khi cải thiện hiệu suất tổng thể.
Chuyển sang máy ảo dựa trên RISC-V
Ở tầng thực thi, Buterin đề xuất thay thế máy ảo Ethereum hiện tại bằng một máy ảo mới, thân thiện với công nghệ bằng chứng không kiến thức. Máy ảo này sẽ dựa trên kiến trúc RISC-V, một tập hợp lệnh mã nguồn mở nổi tiếng với tính hiệu quả và đơn giản.
Việc chuyển sang RISC-V có thể mang lại nhiều lợi ích. Theo Buterin, nó có thể tăng tốc độ tạo bằng chứng không kiến thức lên đến 100 lần, đồng thời giúp giao thức dễ kiểm tra và thân thiện hơn với nhà phát triển. Để đảm bảo tương thích ngược, các hợp đồng dựa trên máy ảo cũ sẽ được chạy qua một trình thông dịch RISC-V trong giai đoạn chuyển đổi.
Động thái này không chỉ cải thiện hiệu suất mà còn mở đường cho các ứng dụng sử dụng bằng chứng không kiến thức, một lĩnh vực đang phát triển nhanh trong blockchain. Nó cũng giúp Ethereum duy trì vị thế tiên phong trong việc hỗ trợ các công nghệ tiên tiến.
Chuẩn hóa giao thức để giảm phân mảnh
Buterin cũng kêu gọi chuẩn hóa toàn giao thức để giảm sự phân mảnh. Ông đề xuất hợp nhất các công cụ và định dạng, như sử dụng một phương pháp mã hóa xóa duy nhất, định dạng tuần tự hóa SSZ và cấu trúc cây thống nhất. Điều này giúp loại bỏ hệ thống dư thừa, cải thiện công cụ phát triển và tăng tính nhất quán trong mạng lưới.
“Đơn giản hóa cũng giống như phân quyền,” Buterin nhấn mạnh. Ông đề xuất áp dụng nguyên tắc giới hạn số dòng mã cho logic quan trọng của tầng đồng thuận, tương tự cách dự án học máy nhẹ Tinygrad hoạt động. Các tính năng không quan trọng hoặc lỗi thời sẽ được hỗ trợ nhưng chuyển ra ngoài đặc tả cốt lõi, giúp giao thức nhẹ hơn và dễ quản lý.
Cơ hội của Ethereum trong việc giải quyết vấn đề AI
Ngoài cải tiến kỹ thuật, Ethereum còn có tiềm năng giải quyết các vấn đề trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, theo Eric Connor, một cựu nhà phát triển của Ethereum. Connor cho rằng Ethereum có thể đạt “khoảnh khắc chủ đạo” thông qua tích hợp với AI, trong bối cảnh lĩnh vực này đối mặt với tập trung hóa, thuật toán không minh bạch và lo ngại về quyền riêng tư.
“AI bị cản trở bởi mô hình hộp đen, kho dữ liệu tập trung và lỗ hổng quyền riêng tư,” Connor nói. Ông tin Ethereum, với khả năng cung cấp nền tảng phi tập trung và minh bạch, có thể giải quyết các vấn đề này. Ví dụ, Ethereum có thể hỗ trợ các mô hình AI phi tập trung, đảm bảo dữ liệu được xử lý an toàn và minh bạch, từ đó tăng niềm tin của người dùng.
Thách thức đối với giá trị của Ethereum
Tuy nhiên, không phải ai cũng lạc quan về Ethereum. Nic Carter, nhà đầu tư mạo hiểm từ Castle Island Ventures, chỉ ra hai vấn đề chính làm suy yếu giá trị của Ether: sự gia tăng của các mạng tầng 2 và việc phát hành token không kiểm soát.
Carter cho rằng các mạng tầng 2, được gọi là “Eth L2 tham lam”, đang hút giá trị từ tầng cơ sở của Ethereum
Đừng bỏ lỡ
in numbers
