Cách các mô hình DePIN đang thay đổi ngành công nghiệp ô tô
Các ngành công nghiệp truyền thống, vốn phụ thuộc rất nhiều vào cơ sở hạ tầng vật chất như năng lượng, giao thông, viễn thông,… đang đối mặt với một cuộc cách mạng toàn diện để bắt kịp làn sóng đổi mới kỹ thuật số đang diễn ra mạnh mẽ.
Những công nghệ đột phá như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ chuỗi khối (blockchain), và Internet vạn vật (IoT) đang dần được ứng dụng vào những lĩnh vực tưởng chừng như đã “đóng băng” trong nhiều năm qua.
Không chỉ dừng lại ở việc ứng dụng công nghệ, các ngành này còn đang hướng đến một mô hình hoạt động phi tập trung, phân tán quyền lực và tạo ra nhiều cơ hội mới. Chính vì vậy, cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung, hay còn gọi là DePIN, đang ngày càng thu hút được sự quan tâm lớn.
Theo một báo cáo mới đây từ Moody’s Ratings, thị trường DePIN có tiềm năng đạt tới con số ấn tượng 3,3 nghìn tỷ USD vào năm 2030. Đây là một bước nhảy vọt đáng kể so với mức định giá 2,2 nghìn tỷ USD của năm ngoái, cho thấy sự tăng trưởng vượt bậc của lĩnh vực này.
DePIN continues to grow 🌐
— Messari | Road to #Mainnet2024 🗽 (@MessariCrypto) August 7, 2024
With fundraising volume up 296% year over year, the total market cap grew 400% to $20 billion.
It’s Time for a #DePIN Sector Update 🧵⬇️
Messari, một nền tảng phân tích dữ liệu tiền điện tử hàng đầu, cũng đã đưa ra những thông tin tích cực về DePIN. Theo đó, khối lượng gọi vốn trong lĩnh vực này đã tăng tới 296% so với cùng kỳ năm ngoái, đẩy tổng vốn hóa thị trường lên tới 20 tỷ USD, tăng trưởng gấp 4 lần.
DePIN và ứng dụng của nó trong ngành công nghiệp ô tô
Mặc dù khái niệm DePIN (cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung) nghe có vẻ phức tạp và trừu tượng, nhưng những ngành công nghiệp trị giá hàng tỷ USD, đặc biệt là ngành công nghiệp ô tô, đang bắt đầu chứng minh sức mạnh biến đổi to lớn của mô hình này.
Hãy lấy ví dụ về những ứng dụng ban đầu của DePIN trong ngành ô tô. Giờ đây, chủ sở hữu xe hơi không chỉ đơn thuần là người sử dụng, mà còn có thể trở thành chủ sở hữu của chính dữ liệu xe của mình. Họ có thể quyết định chia sẻ những thông tin này và nhận lại những phần thưởng hấp dẫn.
Một minh chứng rõ nét cho điều này là Dimo, một mạng lưới DePIN được xây dựng với mục tiêu nâng cao trải nghiệm sở hữu xe hơi. Rob Solomon, đồng sáng lập của Dimo, đã chia sẻ với Cryptonews rằng Dimo mong muốn biến mọi chiếc xe trên thế giới trở nên thông minh và có thể lập trình được bằng cách đưa chúng lên blockchain – một công nghệ lưu trữ dữ liệu an toàn và minh bạch.
Vậy Dimo hoạt động như thế nào? Solomon giải thích rằng Dimo sẽ tạo ra một “bản sao số” của mỗi chiếc xe trên blockchain, giống như một hồ sơ cá nhân vậy. Sau đó, chiếc xe thật và bản sao số này sẽ được kết nối với nhau thông qua một mã định danh duy nhất.
Dữ liệu từ chiếc xe, bao gồm tốc độ, vị trí, và nhiều thông tin khác, sẽ được ghi lại liên tục. Chủ xe có thể lựa chọn chia sẻ những dữ liệu này với Dimo và nhận lại phần thưởng dưới dạng token Dimo – một loại tiền điện tử riêng của nền tảng này.
“Token Dimo đã được phát hành và bất kỳ ai kết nối xe của họ với Dimo sẽ tự động nhận được token Dimo hàng tuần như một phần thưởng cơ bản, ngoài ra, người dùng còn có thể kiếm thêm phần thưởng bằng cách chia sẻ dữ liệu của mình, và những phần thưởng này sẽ được chuyển trực tiếp vào ví Dimo của họ.”
Theo số liệu từ Dimo, hiện đã có hơn 112.000 chiếc xe được kết nối với nền tảng này, và hơn 36.000 người dùng đã sở hữu ID xe trên Dimo.
Nhìn chung, DePIN đang mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành công nghiệp ô tô, nơi chủ sở hữu xe hơi không chỉ là người tiêu dùng thụ động mà còn có thể tham gia vào quá trình tạo ra giá trị từ chính dữ liệu của mình.
Dữ liệu người dùng giúp tối ưu hóa ngành công nghiệp ô tô
Không chỉ mang đến cho các tài xế cơ hội kiếm thêm thu nhập thụ động thông qua việc kết nối xe với Dimo, dòng chảy dữ liệu được tạo ra còn có tiềm năng to lớn trong việc cải thiện và nâng cao hiệu quả của các quy trình truyền thống vốn đã tồn tại từ lâu trong ngành công nghiệp ô tô.
Solomon tin tưởng rằng nền tảng này sẽ mở ra cánh cửa cho vô vàn ứng dụng mới mà các doanh nghiệp có thể khai thác và phát triển trong tương lai.
Một ví dụ điển hình là việc các công ty bảo hiểm xe hơi có thể hợp tác với Dimo để tiếp cận kho dữ liệu quý giá từ nền tảng này. Hiện nay, các công ty bảo hiểm gặp rất nhiều khó khăn trong việc thu thập thông tin chi tiết về hành vi lái xe và tình trạng xe của khách hàng, điều này gây trở ngại cho việc đánh giá rủi ro và đưa ra mức phí bảo hiểm phù hợp.
Dimo, với khả năng thu thập và cung cấp dữ liệu chính xác, minh bạch, có thể trở thành cầu nối hiệu quả giữa các công ty bảo hiểm và khách hàng, giúp cả hai bên cùng có lợi.
Một ứng dụng tiềm năng khác mà Solomon tin rằng sẽ sớm trở thành hiện thực là việc xe hơi có thể kết nối trực tiếp với các bãi đậu xe thông minh. Nhờ đó, quá trình thanh toán phí đỗ xe sẽ diễn ra tự động và nhanh chóng, đồng thời tài xế cũng sẽ không còn phải loay hoay tìm chỗ đỗ xe nữa, bởi hệ thống sẽ hướng dẫn họ đến vị trí còn trống một cách chính xác.
Nhìn chung, Dimo không chỉ mang đến lợi ích kinh tế cho các tài xế thông qua việc kiếm thêm thu nhập, mà còn có khả năng tạo ra những thay đổi tích cực toàn diện cho ngành công nghiệp ô tô. Từ việc cải thiện quy trình bảo hiểm, nâng cao trải nghiệm đỗ xe, cho đến việc mở ra những cơ hội kinh doanh mới cho các doanh nghiệp, Dimo đang góp phần xây dựng một tương lai tươi sáng hơn cho ngành công nghiệp ô tô, nơi công nghệ và dữ liệu đóng vai trò then chốt.
Dữ liệu từ xe hơi – Nền tảng cho bản đồ chính xác hơn
Một ứng dụng thú vị khác của DePIN trong lĩnh vực ô tô đang được hiện thực hóa thông qua dự án bản đồ đường phố mang tên Hivemapper Network.
It took 10 years for Google Street View to map its first 10 million unique miles of roads. https://t.co/pqhk13MIfV
— Hivemapper (@Hivemapper) September 19, 2024
Our incredible Hivemapper community hit that mark a few hours ago. It took 1 year, 10 months and 16 days.
There's a better way to map our world. It's here. pic.twitter.com/isYPUHIOLB
Hãy lấy ví dụ về một thế giới nơi bản đồ không chỉ là những đường kẻ và biểu tượng khô khan, mà còn là một bức tranh sống động, chi tiết và liên tục được cập nhật về thế giới xung quanh chúng ta. Đó chính là mục tiêu mà Hivemapper đang hướng tới.
Ariel Seidman, đồng sáng lập của Hivemapper Network và cũng là CEO của thương hiệu Bee Maps, đã chia sẻ với Cryptonews rằng bất kỳ ai cũng có thể đóng góp vào việc xây dựng bản đồ số này. Chỉ cần trang bị một camera hành trình trên xe của mình, bạn có thể ghi lại những hình ảnh chất lượng cao về đường phố, cảnh quan xung quanh và chia sẻ chúng với Hivemapper.
“Các giải pháp bản đồ truyền thống thường gặp khó khăn trong việc cập nhật dữ liệu, đặc biệt là ở những khu vực đô thị đang phát triển nhanh chóng hoặc những vùng sâu vùng xa. Hivemapper, với cách tiếp cận phi tập trung, cho phép cập nhật bản đồ theo thời gian thực, đảm bảo dữ liệu luôn mới mẻ và phản ánh chính xác thực tế trên đường phố.”
Hivemapper ra đời với sứ mệnh giải quyết bài toán về độ chính xác của bản đồ số. Theo thống kê gần đây, ngay cả những dịch vụ bản đồ hàng đầu như Google Maps cũng không tránh khỏi những sai sót. Các tài xế sử dụng Google Maps đã phát hiện ra rằng độ chính xác về thời gian di chuyển và quãng đường chỉ đạt lần lượt là 23% và 38%.
Trong khi đó, mỗi tháng có hơn một tỷ người trên toàn thế giới sử dụng Google Maps để tìm đường và lên kế hoạch di chuyển.
“Bằng cách cho phép các cá nhân và đội xe đóng góp vào bản đồ, Hivemapper đảm bảo phạm vi phủ sóng rộng lớn và chi tiết hơn, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dùng trên khắp mọi miền đất nước”, Seidman nhấn mạnh.
Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh nhu cầu về dữ liệu bản đồ chính xác và cập nhật theo thời gian thực đang ngày càng tăng cao, đặc biệt là với sự phát triển của xe tự lái, ngành logistics hiện đại và các công nghệ mới nổi khác phụ thuộc vào thông tin địa lý chính xác.
Mặc dù mới ra đời, nhưng Hivemapper đã đạt được những thành tựu đáng kể. Mạng lưới này hiện đã phủ sóng hơn 10 triệu dặm đường trên toàn thế giới, và theo Seidman, tốc độ mở rộng phạm vi phủ sóng của Hivemapper nhanh gấp 5 lần so với Google Street View.
“Hivemapper đã cung cấp dữ liệu bản đồ độc đáo cho hơn 26% đường trên toàn cầu, với độ phủ sóng mạnh nhất ở Bắc Mỹ, Châu Âu, Hàn Quốc và Nhật Bản,” ông tự hào chia sẻ.
Có thể nói, Hivemapper đang thổi một làn gió mới vào lĩnh vực bản đồ số, mang đến một giải pháp hiệu quả và cộng đồng để xây dựng một thế giới số chính xác và chân thực hơn.
Khuyến khích người dùng chia sẻ dữ liệu
Seidman không chỉ dừng lại ở việc xây dựng một mạng lưới bản đồ phi tập trung, mà còn tạo ra một cơ chế khuyến khích hấp dẫn để thu hút sự tham gia của cộng đồng. Theo đó, những người đóng góp vào việc xây dựng bản đồ sẽ được thưởng bằng một loại tiền điện tử có tên là “HONEY”.
Loại tiền này có thể được sử dụng để đổi lấy dữ liệu bản đồ hoặc giao dịch trên các sàn giao dịch tiền điện tử.
“Mô hình này cho phép lợi ích kinh tế từ mạng lưới bản đồ toàn cầu được chia sẻ công bằng với những người đã góp phần xây dựng nó,” Seidman giải thích.
Đây là một điểm khác biệt lớn so với các mô hình bản đồ truyền thống, nơi lợi nhuận thường tập trung vào một số ít công ty lớn.
Hivemapper được thiết kế để hoạt động hoàn toàn phi tập trung, giống như các mô hình DePIN khác. Điều này có nghĩa là không có bất kỳ tổ chức hay cá nhân nào có thể kiểm soát hay thao túng mạng lưới. Siedman tin rằng tính phi tập trung này sẽ giúp Hivemapper duy trì sự công bằng, minh bạch và cởi mở cho tất cả mọi người.
“Cùng với sự tham gia tích cực của cộng đồng, Hivemapper Foundation sẽ có nhiệm vụ duy trì hoạt động của mạng lưới bản đồ phi tập trung và hỗ trợ một hệ sinh thái mã nguồn mở,” ông cho biết thêm.
Bao gồm cả việc công khai mã nguồn, tài liệu kỹ thuật và các công cụ cần thiết để bất kỳ ai cũng có thể tham gia phát triển phần cứng và phần mềm cho Hivemapper.
Nhìn chung, Hivemapper không chỉ là một dự án bản đồ đơn thuần, mà còn là một minh chứng cho sức mạnh của công nghệ blockchain và mô hình DePIN trong việc tạo ra một hệ sinh thái công bằng, minh bạch và mang lại lợi ích cho tất cả mọi người tham gia. Bằng cách khuyến khích người dùng chia sẻ dữ liệu và đóng góp vào việc xây dựng bản đồ, Hivemapper đang từng bước hiện thực hóa tầm nhìn về một thế giới số chính xác, chi tiết và phản ánh chân thực thế giới thực.
Những thử thách trên con đường phát triển của DePIN
Mặc dù DePIN được xem như một ứng dụng đầy tiềm năng của công nghệ blockchain, nhưng vẫn còn nhiều thách thức phải vượt qua trước khi mô hình này có thể được áp dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp khác nhau.
Một trong những trở ngại lớn nhất, theo báo cáo của Moody’s Ratings, chính là vấn đề tuân thủ quy định. Các công ty hoạt động trong các lĩnh vực sử dụng nhiều cơ sở hạ tầng, như viễn thông, năng lượng, giao thông,… thường phải tuân thủ những quy định nghiêm ngặt về hoạt động, từ việc sử dụng phổ tần, triển khai cơ sở hạ tầng cho đến bảo vệ dữ liệu.
Những quy định này lại có sự khác biệt lớn giữa các quốc gia và khu vực, tạo nên một môi trường pháp lý phức tạp mà các mô hình DePIN cần phải thích ứng để đảm bảo tuân thủ, đồng thời vẫn duy trì được tính linh hoạt và khả năng mở rộng.
Thật không may, việc xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý cho DePIN có thể sẽ mất nhiều thời gian. Josh Benaron, người sáng lập và CEO của Irys, một nền tảng blockchain chuyên về dữ liệu, chia sẻ với Cryptonews rằng các doanh nghiệp truyền thống trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng vật lý vẫn còn nhiều nghi ngại và thiếu tin tưởng vào DePIN.
“Điều này xuất phát từ bản chất phi tập trung của mô hình này, hiện tại cũng chưa có một quy trình chuẩn mực nào để triển khai DePIN vào các cơ sở hạ tầng hiện có, khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tích hợp công nghệ này.“
Benaron cho rằng để vượt qua những rào cản này, ngành DePIN cần phải phát triển một cách tiếp cận liền mạch, giúp tăng cường khả năng tương tác giữa các hệ thống khác nhau, đồng thời xây dựng các công cụ để nâng cao tính minh bạch và hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của mọi đối tượng người dùng.
Bên cạnh đó, báo cáo của Moody’s Ratings cũng chỉ ra rằng khả năng mở rộng và tính bền vững vẫn là những mối quan tâm lớn. Việc thiết lập và duy trì cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung, đặc biệt là ở những khu vực xa xôi hoặc chưa được phát triển đầy đủ, đòi hỏi nguồn lực tài chính và chuyên môn kỹ thuật đáng kể.
Hơn nữa, việc đảm bảo kết nối ổn định và chất lượng dịch vụ trên các mạng lưới phi tập trung cũng là một thách thức không nhỏ.
Nhìn chung, mặc dù DePIN mang trong mình tiềm năng to lớn, nhưng con đường phía trước vẫn còn nhiều chông gai. Để mô hình này có thể phát triển và đạt được thành công rộng rãi, cần có sự chung tay của cả cộng đồng, các doanh nghiệp và các nhà hoạch định chính sách trong việc giải quyết những thách thức hiện tại và xây dựng một môi trường thuận lợi cho sự phát triển của DePIN.
Những thách thức còn tồn tại và tương lai đầy hứa hẹn của DePIN
Mặc dù phải đối mặt với không ít thử thách, Benaron vẫn tỏ ra lạc quan về tương lai của DePIN. Ông chỉ ra rằng chỉ trong vòng một năm qua, các giao thức DePIN đã chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc trên hầu hết các nền tảng blockchain lớn.
“Với nhu cầu ngày càng tăng về quyền riêng tư và an toàn dữ liệu trong cuộc sống hàng ngày, các giải pháp dữ liệu phi tập trung đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết,” ông chia sẻ.
“Những đổi mới không ngừng trong công nghệ blockchain hứa hẹn sẽ mang đến những dự án DePIN hiệu quả và có khả năng mở rộng hơn, từ đó thúc đẩy tính ứng dụng thực tế và thu hút thêm nhiều nguồn vốn đầu tư vào lĩnh vực này.”
Với những tín hiệu tích cực đó, Benaron tin rằng DePIN sẽ không chỉ dừng lại ở ngành công nghiệp tiền điện tử, mà còn lan tỏa và tạo ra những tác động sâu rộng đến các lĩnh vực quan trọng khác như giao thông vận tải, viễn thông và trí tuệ nhân tạo.
Hãy thử nghĩ về một tương lai không xa, nơi mà những chiếc xe tự lái có thể giao tiếp trực tiếp với nhau và với hệ thống giao thông thông minh để tối ưu hóa lộ trình, giảm thiểu ùn tắc và tai nạn. Hay một thế giới nơi mà mỗi người dân đều có thể đóng góp vào việc xây dựng và duy trì một mạng lưới viễn thông phi tập trung, đảm bảo kết nối internet tốc độ cao và chi phí thấp cho mọi người.
Hoặc một xã hội nơi mà trí tuệ nhân tạo không còn là công cụ độc quyền của các tập đoàn lớn, mà được chia sẻ và sử dụng một cách công bằng và minh bạch để phục vụ lợi ích chung.
Tất cả những điều đó hoàn toàn có thể trở thành hiện thực nhờ vào sự phát triển của DePIN. Mô hình này không chỉ là một xu hướng nhất thời trong thế giới blockchain, mà còn là một cuộc cách mạng thực sự, có khả năng thay đổi cách chúng ta quản lý và sử dụng cơ sở hạ tầng vật lý.
Sự phát triển của DePIN hứa hẹn sẽ mang lại những lợi ích to lớn cho xã hội. Từ việc tăng cường quyền riêng tư và an toàn dữ liệu, cho đến việc tạo ra những mô hình kinh doanh mới và thúc đẩy sự phát triển bền vững, DePIN đang mở ra một tương lai tươi sáng, nơi công nghệ và sự đổi mới sẽ phục vụ con người một cách tốt nhất.
Đừng bỏ lỡ
in numbers
