Nói chuyện với Bill Laboon, giám đôc giáo dục của Web3 Foundation
Matt Zahab, người dẫn chương trình Podcast Cryptonews, đã có một cuộc trò chuyện thú vị và sâu sắc với Bill Laboon, người đang giữ vai trò Giám đốc Sáng kiến Giáo dục và Quản trị tại Web3 Foundation. Đây là một tổ chức phi lợi nhuận có sứ mệnh hỗ trợ và phát triển hệ sinh thái Polkadot.
Trong cuộc phỏng vấn này, Laboon đã chia sẻ rất nhiều thông tin quý giá về Polkadot, từ những khía cạnh khác nhau của hệ sinh thái này, đến những đối thủ cạnh tranh thực sự của Polkadot và Web3 Foundation. Ông cũng thẳng thắn đề cập đến việc Quỹ và Parity, vốn được kỳ vọng là những nhân tố thúc đẩy sự phi tập trung, lại vô tình trở thành những điểm tập trung quyền lực trong dự án.
Bên cạnh đó, Laboon còn chia sẻ về cột mốc ấn tượng mà cộng đồng Polkadot đã đạt được: 1.000 cuộc trưng cầu dân ý. Đây là minh chứng rõ nét cho sự tham gia tích cực và đóng góp quan trọng của cộng đồng vào quá trình phát triển dự án.
Cuối cùng, Laboon nhấn mạnh rằng để tiền điện tử thực sự trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta cần tập trung phát triển nhiều ứng dụng hơn nữa, đặc biệt là những ứng dụng hướng đến người dùng cuối, giúp họ dễ dàng tiếp cận và sử dụng công nghệ này.
Ai mới là đối thủ thực sự?
Web3 Foundation là một tổ chức phi lợi nhuận, nghĩa là họ không hoạt động vì mục tiêu kiếm tiền. Quỹ có nguồn vốn riêng để trang trải các chi phí hoạt động hàng ngày. Thay vào đó, như Laboon đã chia sẻ với Matt, sứ mệnh của Quỹ là xây dựng một mạng internet phi tập trung, nơi mỗi người đều có quyền kiểm soát dữ liệu của chính mình.
Một trong những cách để hiện thực hóa sứ mệnh này là hỗ trợ hệ sinh thái Polkadot. Để Polkadot phát triển vững mạnh, Quỹ cung cấp các chương trình giáo dục, các hoạt động tiếp cận cộng đồng và các khoản tài trợ. Bên cạnh đó, họ còn đóng vai trò điều phối và duy trì sự tương tác chặt chẽ với cộng đồng.
Không chỉ dừng lại ở đó, Quỹ còn tiến hành nghiên cứu và xuất bản các tài liệu có giá trị cho toàn bộ hệ sinh thái. Đáng chú ý, đội ngũ của Quỹ đã chủ động tiếp xúc và trao đổi với các thành viên từ các hệ sinh thái khác như Cosmos, Ethereum và Cardano, với mục tiêu tạo sự liên kết và hợp tác giữa các dự án.
Laboon khẳng định rằng những dự án này không phải là đối thủ cạnh tranh của Polkadot. Ông chia sẻ: “Chúng tôi đang cùng hướng tới một mục tiêu chung nhưng bằng những cách tiếp cận khác nhau, và chúng tôi luôn sẵn sàng hợp tác với họ.”
Vậy đâu mới là đối thủ thực sự của Polkadot? Laboon cho rằng đó chính là “thế giới Web2”.
Ông nói: “Chúng tôi có những chiến lược khác nhau để giành chiến thắng trong cuộc đua này.”
Mặc dù Web3 Foundation tập trung chủ yếu vào Polkadot, nhưng họ luôn có một tầm nhìn rộng lớn hơn. Vì vậy, Quỹ cũng đã tài trợ cho các cá nhân và tổ chức đang xây dựng những dự án khác hoặc nghiên cứu các hệ sinh thái khác. Những hoạt động này có thể không mang lại lợi ích trực tiếp cho Polkadot nhưng lại đóng góp vào sự phát triển chung của toàn bộ lĩnh vực.
Nhìn chung, Web3 Foundation không chỉ đơn thuần là một tổ chức hỗ trợ Polkadot, mà còn là một lực lượng tiên phong trong việc thúc đẩy sự phát triển của một mạng internet phi tập trung, nơi quyền lực và dữ liệu thuộc về người dùng.
1000 cuộc trưng cầu dân ý: Hành trình trải nghiệm dân chủ đầy thú vị
Vào tháng 7 vừa qua, cộng đồng Polkadot đã hân hoan chào đón một cột mốc đáng nhớ: cuộc trưng cầu dân ý thứ 1000. Điều đặc biệt ở đây là bất kỳ ai, miễn là thành viên của cộng đồng, đều có quyền đề xuất một cuộc trưng cầu. Quyết định cuối cùng sẽ được đưa ra bởi cộng đồng rộng lớn những người nắm giữ DOT thông qua hình thức bỏ phiếu.
Laboon tự hào khẳng định rằng hệ sinh thái Polkadot “hoàn toàn phi tập trung”, và “quyền kiểm soát tối cao thuộc về những người nắm giữ DOT”. Điều này có nghĩa là mọi quyết định quan trọng, từ việc nâng cấp, cập nhật hệ thống cho đến việc sử dụng ngân quỹ, đều do cộng đồng quyết định. Polkadot sử dụng hệ thống quản trị OpenGov, nơi mỗi DOT tương đương với một phiếu bầu, đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong quá trình ra quyết định.
Laboon chia sẻ: “Đây là một hình thức dân chủ trực tiếp, và nó không hề dễ dàng.”
Một điểm đáng chú ý nữa là việc thực hiện các cuộc trưng cầu dân ý không phụ thuộc vào các nhà phát triển. Thay vào đó, người dùng sẽ đưa ra các đề xuất dưới dạng mã code. Nếu đề xuất được cộng đồng thông qua, mã code này sẽ tự động được thực thi, thậm chí có thể thay đổi cả các quy tắc cơ bản của blockchain. Laboon nhận xét: “Đây là một tính năng vô cùng độc đáo.”
Ông cũng nói thêm: “Không có cách nào để ngăn chặn quá trình này.”
Tuy nhiên, Web3 Foundation vẫn luôn theo dõi sát sao các cuộc trưng cầu dân ý, kiểm tra kỹ lưỡng để phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào của hành vi độc hại. Họ cũng thường xuyên tương tác với các nhóm quản trị và giải đáp thắc mắc của cộng đồng, nhưng thường tránh đưa ra ý kiến cá nhân trừ khi có nguy cơ gây hại cho hệ thống.
Laboon chia sẻ thêm: “Chúng tôi đã học được rất nhiều về những gì cộng đồng mong muốn và quan tâm, cũng như những gì thực sự có lợi cho sự phát triển lâu dài của mạng lưới. Đây quả là một trải nghiệm dân chủ vô cùng thú vị.”
Ngay cả khi Quỹ bày tỏ sự ủng hộ đối với một đề xuất nào đó, cộng đồng vẫn hoàn toàn có quyền bác bỏ nó. Gần đây, cộng đồng đã quyết định trì hoãn một bản nâng cấp để có thêm thời gian thử nghiệm trên testnet. Cho phép các ví có thêm thời gian để làm quen với những thay đổi, bởi Polkadot không chỉ là một blockchain đơn lẻ mà là một hệ thống gồm 51 blockchain (hay còn gọi là parachains).
“Ba tuần sau, đề xuất nâng cấp đã được đưa ra bỏ phiếu lại và đã được cộng đồng thông qua”, Laboon cho biết.
Hành trình 1000 cuộc trưng cầu dân ý của Polkadot không chỉ là một cột mốc đáng nhớ, mà còn là minh chứng sống động cho sức mạnh của mô hình quản trị phi tập trung, nơi cộng đồng đóng vai trò chủ chốt trong việc định hình tương lai của dự án.
Rắc chút “bụi blockchain” lên không biến nó thành ứng dụng blockchain đích thực
Laboon nhấn mạnh rằng thị trường tiền điện tử đang rất cần những ứng dụng thực sự hữu ích và hướng đến người dùng cuối. Hiện tại, chúng ta có rất nhiều hạ tầng công nghệ và không ít người đang “xây dựng những công nghệ cực kỳ thú vị dành cho các nhà phát triển”.
Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra một thực tế đáng buồn: “Điều chúng ta còn thiếu là những người xây dựng những sản phẩm thực sự hữu ích cho người dùng cuối, dựa trên những công nghệ mà các ‘chuyên gia’ đang phát triển.” Và đây chính là yếu tố then chốt để thúc đẩy quá trình ứng dụng rộng rãi công nghệ blockchain vào cuộc sống hàng ngày.
Các nhà phát triển thường quảng cáo về “hợp đồng thông minh và tính bất biến”, tạo ra những ứng dụng “không thể dừng lại”. Nhưng thực tế, họ lại viết mã hợp đồng thông minh theo cách có thể can thiệp và dừng lại được, Laboon chỉ trích.
Có quá nhiều sự phụ thuộc vào các đội ngũ xây dựng dự án. Điều này khiến dự án trở nên dễ bị tổn thương và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Sự tổn thương này không chỉ đến từ việc các nhà phát triển từ bỏ dự án; nó cũng có thể là một điều gì đó độc hại hơn, như việc lợi dụng lỗ hổng để tấn công hoặc thao túng hệ thống.
Do đó, các dự án cần những đội ngũ tận tâm và có trách nhiệm, những người đảm bảo rằng họ “thực sự đang tạo ra các ứng dụng không thể dừng lại, chứ không phải là thứ gì đó mà ai đó chỉ rắc một chút ‘bụi blockchain’ lên và nói, được rồi, giờ đây nó là một ứng dụng blockchain”.
Như đã giải thích ở trên, Polkadot là một dự án không thể dừng lại. Ngay cả khi Parity, đội ngũ kỹ thuật chính đằng sau Polkadot, quyết định rời đi, đó cũng không phải là dấu chấm hết cho dự án. Polkadot sẽ có thể tìm thấy một đội ngũ khác để tiếp tục phát triển, Laboon tự tin khẳng định.
Laboon muốn nhấn mạnh rằng việc xây dựng một ứng dụng blockchain thực thụ đòi hỏi nhiều hơn là chỉ đơn thuần áp dụng công nghệ blockchain một cách hời hợt. Cần có sự tập trung vào việc tạo ra giá trị thực sự cho người dùng cuối, cũng như đảm bảo tính phi tập trung và khả năng hoạt động bền vững của dự án.
Những điểm tập trung trong một hệ sinh thái hướng đến phi tập trung
Năm ngoái, Polkadot đã khởi động chương trình tài trợ mang tên “Tương Lai Phi Tập Trung” (Decentralized Futures). Với số vốn ban đầu lên đến 20 triệu đô la và 5 triệu DOT, chương trình này nhằm mục đích thúc đẩy sự phát triển của các cá nhân và tổ chức hoạt động tích cực và độc lập về mặt kinh tế trong hệ sinh thái Polkadot.
Laboon đã tóm tắt ý tưởng của chương trình một cách rất đơn giản và dễ hiểu: “Chúng tôi cung cấp cho họ ‘bánh ngọt’, và họ sẽ tạo ra những sản phẩm chất lượng.”
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai chương trình, đội ngũ Polkadot đã nhận ra một nghịch lý thú vị. Web3 Foundation và Parity, vốn được kỳ vọng là những nhân tố thúc đẩy sự phi tập trung, lại vô tình trở thành những “điểm tập trung quyền lực” trong hệ sinh thái mà họ đang cố gắng xây dựng theo hướng phi tập trung.
Điều này cho thấy rằng, ngay cả khi các thực thể tập trung cố gắng tránh xa việc ra quyết định, họ vẫn có thể duy trì một ảnh hưởng nhất định, hay còn gọi là “quyền lực mềm”, trong hệ sinh thái.
Để giải quyết vấn đề này và hướng tới mục tiêu phi tập trung hóa thực sự, Polkadot đã quyết định thành lập nhiều đội ngũ khác nhau, phụ trách các lĩnh vực như tiếp thị, phát triển kinh doanh, giáo dục, tài liệu, đầu tư, v.v.
Đây đều là những đội ngũ nhỏ nhưng có tiềm năng tạo ra những sản phẩm đột phá. Họ cần sự hỗ trợ về tài chính để bắt đầu, và chương trình “Tương Lai Phi Tập Trung” chính là giải pháp. Khi nhận được tài trợ, các đội ngũ này sẽ cam kết hoàn thành một số cột mốc nhất định. Mỗi khi đạt được một cột mốc, họ sẽ nhận được một phần tương ứng của khoản tài trợ.
Laboon tỏ ra rất hài lòng với kết quả của chương trình: “Cho đến nay, mọi thứ đã diễn ra rất tốt. Chúng tôi đã chứng kiến một số thành công đáng kể nhờ chương trình này.”
Chương trình đã nhận được tổng cộng 250 đơn đăng ký và đã trao 50 khoản tài trợ, tương đương với 20% số đơn đăng ký.
Mặc dù chương trình “Tương Lai Phi Tập Trung” hiện đã kết thúc, nhưng Laboon cho biết: “Chúng tôi có thể sẽ triển khai một chương trình tương tự trong tương lai.”
Nhìn chung, câu chuyện về chương trình “Tương Lai Phi Tập Trung” của Polkadot cho thấy rằng, hành trình hướng tới sự phi tập trung không hề đơn giản. Nó đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng để vượt qua những nghịch lý và thách thức, đồng thời luôn tìm kiếm những giải pháp sáng tạo để đảm bảo rằng quyền lực và sự kiểm soát thực sự thuộc về cộng đồng.
____
Một số khía cạnh khác.
Cuộc trò chuyện với Bill Laboon không chỉ dừng lại ở những chia sẻ về Polkadot và Web3 Foundation, mà còn mở rộng ra nhiều khía cạnh thú vị khác của thế giới blockchain và tiền điện tử.
- Hỗ trợ toàn diện cho hệ sinh thái Polkadot: Laboon đã đi sâu vào chi tiết về cách Web3 Foundation hỗ trợ hệ sinh thái Polkadot. Không chỉ đơn thuần là cung cấp tài chính, Quỹ còn đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục, kết nối cộng đồng và tạo điều kiện thuận lợi cho sự hợp tác giữa các dự án trong hệ sinh thái.
- Tài trợ, giáo dục và phát triển trong môi trường phi tập trung: Laboon đã chia sẻ về triết lý và chiến lược của Quỹ trong việc hỗ trợ các dự án và cá nhân. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục, giúp mọi người hiểu rõ về công nghệ blockchain và tiềm năng của nó. Đồng thời, ông cũng đề cao sự tham gia tích cực của cộng đồng, coi đó là yếu tố then chốt để xây dựng một hệ sinh thái phi tập trung vững mạnh.
- Lan tỏa kiến thức về Web3 và hỗ trợ các dự án ở Mỹ Latinh: Laboon đã chia sẻ về những nỗ lực của Quỹ trong việc phổ biến kiến thức về Web3 và hỗ trợ các dự án tiềm năng ở khu vực Mỹ Latinh. Đây là một minh chứng cho tầm nhìn toàn cầu của Quỹ, không chỉ tập trung vào một khu vực cụ thể mà hướng tới việc thúc đẩy sự phát triển của công nghệ blockchain trên toàn thế giới.
- Zug, Thụy Sĩ – điểm đến hấp dẫn cho các tổ chức tiền điện tử: Laboon đã phân tích những yếu tố khiến Zug trở thành “thánh địa” của các công ty blockchain và tiền điện tử. Ông cũng thảo luận về những tác động tích cực và tiêu cực của xu hướng này đối với ngành công nghiệp.
- So sánh hệ thống chính trị Thụy Sĩ và Mỹ, và ảnh hưởng đến tiền điện tử: Laboon đã đưa ra một cái nhìn so sánh về môi trường pháp lý và chính trị giữa Thụy Sĩ và Mỹ, chỉ ra những thuận lợi và khó khăn mà các dự án blockchain phải đối mặt ở mỗi quốc gia. Điều này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bối cảnh pháp lý phức tạp mà các dự án blockchain phải hoạt động.
- Bầu cử tổng thống Mỹ và tác động đến thị trường: Cuối cùng, Laboon cũng không ngần ngại chia sẻ quan điểm của mình về cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới và những ảnh hưởng tiềm tàng của nó đối với thị trường tiền điện tử và công nghệ blockchain nói chung.
Nhìn chung cuộc nói chuyện với Bill Laboon không chỉ cung cấp những thông tin chi tiết về Polkadot và Web3 Foundation, mà còn mở ra một cái nhìn toàn cảnh về những xu hướng và thách thức quan trọng trong lĩnh vực blockchain và tiền điện tử hiện nay.
__________
Về Bill Laboon
Bill Laboon hiện đang đảm nhiệm vị trí Giám đốc Sáng kiến Giáo dục và Quản trị tại Web3 Foundation, một tổ chức phi lợi nhuận với sứ mệnh hỗ trợ và phát triển hệ sinh thái Polkadot. Ông là một nhân vật quan trọng, đóng góp không nhỏ vào sự thành công của Quỹ và tầm nhìn về một tương lai phi tập trung.
Trước khi đến với Web3 Foundation, Laboon đã có một hành trình đáng ngưỡng mộ trong lĩnh vực giáo dục. Ông đã dành 5 năm để truyền đạt kiến thức và đam mê về Khoa học Máy tính cho các sinh viên tại Đại học Pittsburgh, Mỹ. Với kinh nghiệm giảng dạy phong phú và nền tảng kiến thức vững chắc, Laboon mang đến cho Quỹ một sự kết hợp hoàn hảo giữa chuyên môn sâu rộng và khả năng truyền cảm hứng.
Không chỉ là một nhà giáo dục tận tâm, Laboon còn là một tác giả tài năng. Ông đã cho ra đời hai cuốn sách có giá trị:
- “A Friendly Introduction to Software Testing” (tạm dịch: “Giới thiệu thân thiện về kiểm thử phần mềm”): Đây là một cuốn sách giáo khoa hữu ích dành cho sinh viên đại học, giúp họ tiếp cận một cách dễ dàng và thú vị với lĩnh vực kiểm thử phần mềm, một khía cạnh quan trọng trong quá trình phát triển phần mềm.
- “Strength in Numbers: A Novel of Cryptocurrency” (tạm dịch: “Sức mạnh trong những con số: Một tiểu thuyết về tiền điện tử”): Đây là một cuốn tiểu thuyết đầy lôi cuốn, lấy bối cảnh tương lai gần, nơi tiền điện tử đã thay thế hoàn toàn tiền tệ truyền thống. Thông qua câu chuyện hấp dẫn này, Laboon thể hiện sự quan tâm sâu sắc của mình đối với công nghệ blockchain và những tác động tiềm tàng của nó đối với xã hội.
Với sự kết hợp hài hòa giữa kinh nghiệm giảng dạy, kiến thức chuyên môn và niềm đam mê cháy bỏng với công nghệ blockchain, Bill Laboon đang từng bước hiện thực hóa sứ mệnh của Web3 Foundation và hệ sinh thái Polkadot. Ông không chỉ là một nhà lãnh đạo tài ba, mà còn là một người truyền cảm hứng, dẫn dắt cộng đồng hướng tới một tương lai phi tập trung, nơi mỗi cá nhân đều có quyền kiểm soát dữ liệu và tài sản của chính mình.